6 februari 2025 – Er verschenen nieuwe gegevens i.v.m. minimumlonen in de EU.

Eurostat, de statistische dienst van de EU, publiceert (in het Engels) een reeks gegevens zoals bekend in januari 2025. Sommige daarvan worden vergeleken met de overeenkomstige cijfers voor 2015. Op 10 april a.s. volgt een uitgebreidere statistiek.
Er zijn grafieken over het (bruto)minimumloon in €, en ook in koopkracht-gecorrigeerde (PPP) eenheden.
Er zijn ook gegevens voor het jaar 2018 over het minimumloon in verhouding tot de mediaan [1] van de brutolonen, en van het percentage van de werknemers dat een loon heeft dat minder is dan 105% van het geldende minimumloon. Dat bedraagt 12 à 15% in Oost-Europa, tegenover ongeveer 1% in België en Spanje.

Het Europees Vakverbond (ETUC) publiceerde een interactieve kaart waarmee men per lidstaat van de EU  een reeks gegevens kan aflezen. Is er een wettelijk minimumloon [2] ? Hoeveel bedraagt het, per maand, per uur, als % van het gemiddelde loon, als % van het mediane loon ? Welk percentage van de werknemers vallen onder een CAO? Heeft de lidstaat de EU-richtlijn over  toereikende minimumlonen [3] al in nationaal recht omgezet [4]? Het Europees Vakverbond startte een project (‘Wage-up’) met een aparte website (https://wage-up.etuc.org) waar informatie rond minimumlonen e.d. zal bijgehouden worden.

Gebaseerd op de gegevens van het Europees Vakverbond publiceerde EUobserver een grafiek van de minimumlonen als % van het gemiddelde loon, en als % van het mediane loon, voor de lidstaten die een wettelijk minimumloon hebben. Een vaker gebruikt (maar niet onbetwistbaar) criterium voor een afdoend minimumloon is dat het minstens moet gelijk zijn aan 50% van het gemiddelde loon, en 60% van het mediane loon. Hoever het daarmee staat kun je afleiden uit de grafiek. Noteer evenwel dat deze minima van 50% resp 60% geen wettelijke vereisten zijn van de EU-richtlijn inzake toereikende minimumlonen.

[1] De “mediaan” is verwant aan het “gemiddelde”, maar niet hetzelfde. Een voorbeeld toont dat aan,  waarbij we ons gemakshalve beperken tot 5 personen, die resp. 1000, 2000, 2500, 3500 en 11000 euro verdienen. Samen verdienen ze 20000 euro, dus een gemiddelde van 20000/5 of  4000 euro. De mediaan echter is 2500, want er zijn er even veel die méér verdienen dan 2500 als minder. De mediaan verdeelt een bevolking in twee helften, zij die erboven liggen, en zij die eronder liggen. De mediaan is minder gevoelig aan extremen; vervangt men in het gegeven voorbeeld het inkomen van 11000 euro door een van 1000.000 euro, dan blijft de mediaan dezelfde, het gemiddelde stijgt echter naar 201.800 euro.

[2] In een aantal Noord-Europese landen is er geen nationaal minimumloon, omdat er akkoorden (CAO’s) worden afgesloten per sector.

[3] Een samenvatting van deze richtlijn vindt men hier; en hier een relativering ervan.

[4] De uiterste termijn hiervoor was 15 november 2024. In België gebeurde dit pas op 31 december 2024.