door Frank Slegers
24 augustus 2019

Op 1 november neemt de nieuwe voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen het Europese stuurwiel over van Jean-Claude Juncker. Hoe sterk staat zij in haar schoenen? Zij kwam wat onverwacht op de toppositie terecht, en kan niet terugvallen op een sterke ploeg Europese regeringsleiders om het met een understatement te zeggen.
Meer fundamenteel: de vraag ligt nog open of de missie van de Europese Unie volstaat met kapitaalsgroepen uit de lidstaten een grote gemeenschappelijke markt aan te bieden, dan wel of de toekomst van de EU ligt in het uitbouwen van daadwerkelijk Europese kapitaalsgroepen (Europese kampioenen), zoals Airbus er al een is. Kan het Europese kapitalisme bloeien in een wereld gedomineerd door Google, Huawei en consoorten?
Volgens een document waarover Politico bericht niet. Hierin wordt voorgesteld een Europees beleggingsfonds van 100 miljard euro op te richten dat rechtstreeks zou beleggen in de aandelen van (potentiële) Europese kampioenen. Zo niet wordt de Europese innovatiekracht verstikt door Amerikaanse en Chinese technologische reuzen, aldus de auteurs. En omdat wie A zegt ook B moet zeggen voegen de auteurs er aan toe dat de EU zich moet voorbereiden op handelsoorlogen buiten de regels van de Wereld Handels Organisatie om. Dat is andere taal dan we tot het recente verleden nog gewend waren, toen Europese kampioenen nog werden opgebroken in naam van de eerlijke concurrentie op de binnenmarkt, overheidssteun werd behandeld als vloeken in de kerk, en het internationale handelsverkeer regels nodig had.
In zekere zin staan de Europese kapitalisten voor dezelfde keuze als hun Amerikaanse concurrenten tegenover het ‘America first’ van Donald Trump, al is de startpositie verschillend. Op welke structurele ontwikkelingen in de wereldmarkt gok je?
In de komende weken wordt duidelijk welke keuzes het Europese regime maakt, en of de nieuwe Commissievoorzitter er in slaagt het zootje ongeregeld dat in Europa soms de dienst lijkt uit te maken op één lijn te krijgen. Bereid u alvast voor om meer dan in het verleden de Europese vlag te zien wapperen, en de Europese hymne ten gehore te krijgen.