18 maart 2024 – Wilders wordt niet de volgende premier van Nederland. Dat erkende hij zelf. Het was meteen wereldnieuws, in elk geval in de grote westerse media, en wordt gezien als het bewijs dat het centrum in de komende Europese verkiezingen extreemrechts van de macht zal kunnen houden. Dat valt nog te bezien.

In Nederland is Wilders zeker niet uitgespeeld. De weerstand tegen Wilders was bij een deel van de achterban van twee van de vier formerende partijen te groot, dus werd een kunstgreep bedacht. De leiders van de vier formerende partijen blijven elk in de Kamer, en de vier partijen leveren bewindslieden voor de te vormen regering. Geen gedoogsteun dus, allemaal het bad in. Hoe dit verpakt kan worden als het van de macht houden van extreemrechts mag u me uitleggen.

De PVV van Wilders is in de EU lid van Identiteit en Democratie (ID), samen met bijvoorbeeld het Vlaams Belang, en onder leiding van het Rassemblement National van Marine Le Pen. Ook het Portugese Chega wordt er verwacht. Onlangs had Le Pen er bonje met de Duitse AfD, die met plannen voor massadeportaties het wel erg bont had gemaakt. Maar die ruzie lijkt bijgelegd. Volgens de peilingen wordt ID de derde grootste fractie in het Europees Parlement.

Daarnaast zijn er de Europese Conservatieven en Hervormers (ECH), geleid door Giorgia Meloni van de Broeders van Italië. De Vlaamse N-VA is er lid van, net zoals de PiS uit Polen, en later misschien het Hongaarse Fidesz van Viktor Orbán. Ook zij staan er electoraal goed voor.

Het centrum rekent op verdeeldheid binnen uiterst rechts, vooral over de steun aan Oekraïne. De Europese Volkspartij van Ursula von der Leyen ziet wel brood in samenwerking met de ECH, en vooralsnog niet met ID. Maar alles wordt vloeibaar als het om de macht gaat. Je kan er gif op nemen dat Meloni niet vies is van een goed gesprek met de sterkhouder van de Nederlandse regering, en von der Leyen gaf de afgelopen weken tekenen van een politieke souplesse die weinig goeds voorspelt. (Frank Slegers)