In een vorig bericht (ISDS: Is Sociaal-Democratie Schizofreen ?) hadden we over de manoeuvres binnen het Europees Parlement om te vermijden dat  vrijhandelsakkoorden zoals TTIP of CETA zouden afgewezen worden wanneer het Parlement zich daarover zal moeten uitspreken. Vooral de speciale voorrechten van buitenlandse bedrijven om overheden voor een uitzonderingsrechtbank (‘arbitragehof” met zakenadvocaten als ‘rechters’ ) te dagen via een zogenoemde ISDS-clausule krijgen de verdedigers moeilijk aan het publiek verkocht. Een nieuw voorbeeld van het ‘juridisch massavernietigingswapen’ ISDS: het  bedrijf TransCanada  eist 15 miljard dollar van de Amerikaanse overheid wegens het verbod dat deze oplegde voor de Keystone XL teerzandpijplijn. Het bedrijf kan zich voor zijn claim beroepen op de ISDS-clausule in NAFTA, het vrijhandelsverdrag tussen de USA, Canada en Mexico.

De Europese Commissie probeert de kritiek op ISDS te smoren door een voorstel om de arbitragehoven te vervangen door permanente speciale rechtbanken, ICS genoemd (Investment Court System). Dat dit niet veel meer is dan oogverblinding is wordt uitgelegd in een artikel van de milieuorganisatie ClientEarth.

Niet alleen milieuactivisten, maar ook de Vereniging van Duitse rechters (Deutscher Richterbund, DRB) sprak zich onlangs uit tegen dergelijke speciale rechtsbehandeling , omdat er geen nood aan is, en er ook geen rechtsgrond voor bestaat. Meer hierover: German judges slap TTIP down en TTIP investor court illegal, say German judges.

Rechtsgrond of niet, de voorvechters van deregulering en investeerdersbescherming blijven doorgaan op hun ramkoers. CETA, het vrijhandels- en investeringsakkoord met Canada, ligt klaar om goedgekeurd te worden door de Raad en het Europees Parlement. Alleen wilde men het nog door het Europees Hof van Justitie eerst laten doornemen om te voorkomen dat CETA zou aangevallen worden op gronden van Europees recht.  Maar dat kan ook zijn tijd nemen, te veel blijkbaar voor minister Ploumen (PvdA): ze blijkt CETA op de agenda geplaatst te hebben van de Europese ministerraad van mei. Dat achterhaalde de SP (zie Ploumen drukt Canadees handelsverdrag CETA door).  Het krasse is dat CETA voorlopig in voege kan treden; daarvoor moet alleen de Raad zijn goedkeuring geven. Dat is wat Ploumen dus beoogt. Men kan zich gemakkelijk voorstellen dat de omzetting van een voorlopig ja door een definitief nee weinig kans maakt; onze (sociaal-)democratisch verkozen leiders zijn dus bereid om alles uit de trukendoos te halen om de rode loper voor de multinationals te kunnen uitrollen. (hm)