door Stathis Kouvelakis (*) , 24 mei 2015

Op zijn Facebookpagina geeft Kouvelakis, vooraanstaand lid van de linkervleugel (het ‘Links Platform’) van de Griekse regeringspartij Syriza zijn verslag van de belangrijke bijeenkomst van de leiding (het ‘centraal comité’) van zijn partij in het afgelopen weekend. De partij, de regering en de Griekse samenleving in haar geheel staan voor beslissende keuzes. Dat hierover in een regeringspartij democratisch gedebatteerd wordt, en dat over alternatieve voorstellen gestemd wordt, dat iedereen die het wenst hiervan kan kennis nemen, is één van de karakteristieken van Griekenland onder het nieuw bewind. Maar de aard van die alternatieven, zoals in het volgende verslag tot uiting komt, toont ook aan op welk kantelpunt van zijn geschiedenis het land gekomen is. Het kan ook een kantelpunt voor Europa zijn, en dat maakt dit verslag extra-belangrijk. (hm)

Op de zitting van het centraal comité, dat een paar uur geleden eindigde, legde het Links Platform een tekst voor, die 75 ja- stemmen, 95 neen, en één blanco-stem kreeg. De [verworpen] tekst roept op voor een breuk met de kredietverleners, te beginnen met het niet betalen van de schuld.

De [andere] tekst die door de meerderheid van het centraal comité werd aanvaard geeft vier voorwaarden voor een ‘aanvaardbaar compromis’:

• een laag primair budgettair overschot [i]
• geen verdere besnoeiingen in lonen en pensioenen
• herstructurering van de schuld
• een belangrijk budget voor openbare investeringen, in het bijzonder voor infrastructuur en nieuwe technologieën.

De tekst voegt daaraan toe “het onmisbaar herstel van de collectieve arbeidsovereenkomsten en de geleidelijke verhoging van het minimumloon tot € 751 [het niveau van 2009]” en stipuleert dat “elke verandering in de begrotingspolitiek moet bijdragen tot sociale rechtvaardigheid, door minder lasten te leggen op de schouders van de economisch zwakkeren, en de welstellenden en belastingsontwijkers eindelijk te doen betalen”.

In zijn openingsrapport sprak Alexis Tsipras kordate taal, maar vermeed elke precieze verwijzing naar de huidige stand van zaken van de onderhandelingen en naar wat de discussiebasis is voor een mogelijk akkoord. Hij verwees alleen naar de reeds vernoemde vier voorwaarden, die geen opheldering geven voor de meeste punten van onenigheid.

Een opgemerkte tussenkomst tijdens de zitting was die van parlementsvoorzitter Zoe Konstantopoulou, die openlijk een opschorting voor een jaar van de schuldafbetalingen verdedigde, dit op basis van de eerste conclusies van de schuldaudit-commissie, die een dezer dagen zullen voorgesteld worden. Ze verweet ook de zeer controversiële benoeming van Lambis Tagmatarchis als nieuwe directeur van de nieuw opgerichte publieke omroep ERT. Tagmatarchis is sterk verbonden met het media-establishment, en was reeds directeur van ERT onder de Pasok-regering van George Papandreou.

Integrale tekst voorgelegd door het Links Platform

Het is nu duidelijk geworden dat de ‘instellingen’ niet streven naar wat sommigen een ‘eerbaar compromis’ noemen. Van een ‘eerbaar compromis’ kan in ieder geval geen sprake zijn in het geval van privatiseringen en nieuwe lasten op de volkse klassen, zeker niet zolang er geen eind gekomen is aan de soberheidspolitiek, zonder een herschikking van (het grootste deel van) de schuld en zonder een afdoende voorziening van liquide middelen voor het doen herleven van de economie.

Waar de leidende kringen van de EU, de ECB en het IMF consequent en zonder pardon op aanstuurden in de voorbije maanden is het verstikken van de economie, het tot de laatste euro uitzuigen van de nationale reserves en het tot volledige onderwerping en exemplarische vernedering dwingen van een ‘weerloze’ regering.

Deze tactiek van de EU-partners was ook te merken op de top van Riga.

De regering heeft geen andere keuze dan de tegenaanval in te zetten met een alternatief plan dat gebaseerd is op de pre-electorale beloften van SYRIZA en de programmatorische aankondigingen van de regering.

De volgende maatregelen moeten onmiddellijk worden getroffen:

• onmiddellijke nationalisatie van de banken met alle noodzakelijke bijkomende maatregelen, om te garanderen dat ze op een transparante, productieve, op ontwikkeling gerichte en sociale manier functioneren;
• zorgen voor democratische wettelijkheid en transparantie bij de belangrijkste media, met een gedegen toezicht op hun financiële verplichtingen;
• de onmiddellijke opheffing van elke afscherming waarvan de met schandalen beladen oligarchie geniet;
• de opheffing van privileges, voorkeursbehandeling en straffeloosheid voor de grote economische belangengroepen;
• een aanzienlijke belasting op weelde en grote eigendommen, taxatie van de topverdieners en van hoge winsten van bedrijven;
• de onmiddellijke en volledige herinvoering van de arbeidswetgeving en de vakbondsrechten, met alle mogelijke waarborgen en uitvoeringsgaranties.

De regering moet de propaganda van de leidende kringen kordaat bestrijden, want die terroriseren de bevolking met het onheilscenario van een volledige ineenstorting van het land wanneer de schuldaflossingen worden stopgezet of bij een uitstap uit de euro.

Het grootste onheil dat het land kan overkomen is het opleggen van een nieuw memorandum, onder de een of andere vorm, en de verderzetting van de voorwaarden verbonden aan de vorige memoranda. Een dergelijke ontwikkeling moet ten allen prijze en ten koste van de nodige offers worden vermeden.

Elk progressief beleidsalternatief voor de memoranda behelst in de eerste plaats de opschorting van de schuldaflossingen. Dat zal heel wat problemen meebrengen, maar is ten zeerste te verkiezen boven elke andere keuze, want het land krijgt er hoop en vooruitzichten mee. Indien de ‘instellingen’ de komende dagen verder gaan met hun chantage, dan heeft de regering de plicht om duidelijk te verklaren dat ze de Griekse bevolking niet zal ‘uitkleden’ door hun spaargeld in te pikken, dat ze de volgende betaling aan het IMF niet zal uitvoeren, en dat ze alternatieve oplossingen zal voorstellen op economisch, sociaal, politiek en strategisch vlak, waardoor de uitvoering van haar programma veiliggesteld wordt.

Athene, 24 mei 2015

(*) Stathis Kouvelakis is een Griekse politieke wetenschapper die doceert aan King’s College London. Hij is ook lid van het centraal comité van Syriza, waar hij een van de leidende figuren van het Links Platform is. We publiceerden reeds eerder van hem: De tijd is gekomen (mei 2015), De strop rond Griekenland wordt nog strakker (april 2015), en Hoe moet het verder na de overwinning van Syriza? (januari 2015).

[i] Een primair budgettair overschot betekent een overschot op de begroting voor zover geen rekening wordt gehouden met de intrestbetalingen op staatsschulden. De Trojka eiste een overschot van 4,5% van het BBP, om er schuldafbetaling mee te financieren. Een van de weinige zaken waar de Griekse onderhandelaars de voorbije maanden misschien een zekere tegemoetkoming kregen was een lagere waarde van dit primair overschot. [Noot van de vertaler]

Toegevoegd op 27 mei 2015: de goedgekeurde meerderheidsresolutie is hier in het Engels te vinden.