Vredesorganisaties hebben de voorbije jaren al herhaald de aandacht gevestigd op de toenemende rol die de EU gaat spelen in militaire aangelegenheden. Er is een nieuwe kwalijke wending in het EU-beleid waarbij militaire projecten via het Europees Defensiefonds meegefinancierd zouden worden door het EU-budget. Half november nog drukten een hele reeks organisaties van over heel Europa in een gemeenschappelijke verklaring hun bezorgdheid uit over deze evolutie, en onderzoekers en academici verzetten zich in een open brief in het bijzonder tegen het voornemen om autonome wapensystemen (killer robots) te ontwikkelen.

Over het voorstel van de Europese Commissie om in het volgende meerjarenbudget (2021-2027) dertien miljard euro te voorzien voor het Europees Defensiefonds werd op 12 december in het Europees Parlement (Straatsburg) gestemd; het Parlement beslist immers mee over het Europees budget. Het slechte nieuws is dat de ontwerpresolutie door een meerderheid goedgekeurd werd; beter nieuws is dat het maar een krappe meerderheid was (54% van de uitgebrachte stemmen was voor ¹). Alleen de links-radicale fractie (GUE/NGL), de groenen (Groenen/VEA) en uiterst-rechts (ENF) stemden tegen. Het militariseringsbudget werd dus goedgekeurd door de christendemocraten (EVV), de liberalen (ALDE), de Europese Conservatieven (ECR) en de sociaaldemocraten (S&D). Bij deze laatsten waren er bijna evenveel onthoudingen (64) als voor-stemmen (71), maar slechts 32 (vooral Duitsers) tegen. Eens te meer leverden de sociaaldemocraten aan hun rechtse collega’s de nodige troepen om een verwerpelijke tekst goed te keuren. En als je zo zwaar betaald wordt maar niet eens een opinie hebt  en je onthoudt bij een zo fundamentele aangelegenheid zit je volgens mij niet op je plaats.

De 13.000.000.000 € zit daarmee nog niet in de kas van het Europees Defensiefonds, want ook de Raad van ministers moet zich uitspreken, maar men ziet al hoe de neuzen wijzen. Het is ook niet onmiddellijk hoopgevend voor degenen binnen GUE/NGL die rekenen op een ‘brede alliantie van democraten’ om in Europa een andere koers te gaan varen ².

Vanuit de linksradicale fractie kwam er een minderheidsrapport over de kwestie van het budget voor het defensie-agentschap, dat we hier weergegeven (onze vertaling)

Het [meerderheids-]rapport bepleit een vlugge militarisering van de EU en haar lidstaten. Ze promoot een wapenwedloop, subsidieert militaire initiatieven, verhoogt investeringen in defensie, militair onderzoek en de ontwikkeling van uitrusting en wapentuig, niettegenstaande de sociale crisis en de gevolgen voor het milieu. Het rapport is in tegenspraak met Artikel 41(2) van het Verdrag over de Europese Unie (VEU), dat uitgaven uit het budget van de Unie verbiedt die voortkomen uit operaties met gevolgen op militair of defensievlak. Het rapport bepleit ook samenwerking tussen de EU en de NATO.

Wij tekenen verzet aan want het rapport

• geeft vorm aan de EU als een mondiale speler op militair vlak;
• dient ertoe de defensiesector en het militair-industrieel complex te subsidiëren en zal waarschijnlijk de uitvoer van wapens doen toenemen;
• militariseert het civiel beleid en gebruikt industrie en competitiviteit als een voorwendsel om de defensiecapaciteit van de EU verder te ontwikkelen in het kader van het Gemeenschappelijk Veiligheids- en Defensiebeleid en het Gemeenschappelijk Buitenlands en Veiligheidsbeleid (GVDB/GBVB);
• geeft steun aan verdere civiel-militaire samenwerking.

Wij vragen:

• een radicale ontwapening op EU-en wereldvlak;
• geen militaire financiering uit het EU-budget en een strikte interpretatie van Artikel 41(2) van het VEU;
• overheidsgeld ter ondersteuning van kwalitatieve jobs, herindustrialisering en kmo’s;
• de bevordering van civiel onderzoek en ontwikkeling ten dienste van het volk en zijn noden;
• dat alle activiteiten zich strikt afspelen binnen het charter van de Verenigde Naties en het internationaal recht;
• louter-civiele vreedzame oplossingen voor conflicten en de scheiding van civiele en militaire acties;
• de scheiding van de EU ten opzichte van de NATO.

 

In dit minderheidrapport is er dus sprake van een tegenstrijdigheid met de EU-wetgeving. De linksradicale fractie had daarover juridisch advies ingewonnen bij experten van de universiteit van Bremen. Hun studie bevestigt het standpunt dat financiering van militaire projecten met het EU-budget indruist tegen het Verdrag over de EU, maar volgens Euractiv maakt de Europese Commissie zich daarover weinig zorgen. (hm)

1. Van de 751 parlementsleden brachten er 624 hun stem uit, 337 stemden voor, 178 tegen, 109 onthielden zich
2. Zie hierover Welke aanpak voor radicaal links in de Europese verkiezingen 2019?