Verschenen op http://www.troikawatch.net, mei 2014
Uit het Engels in het Nederlands vertaald door Globalinfo.nl

 

 In deze nieuwsbrief kun je informatie vinden over:

• Algemene situatie
• Europees niveau
• Griekenland
• Ierland
• Portugal
• Cyprus
• Spanje
• Italië
• Slovenië
• Van onze kant

Algemene situatie

Hier kun je de resultaten van de Europese verkiezingen bekijken.

In de aanloop naar de verkiezingen hebben de regeringen en instellingen in Europa geprobeerd om te voorkomen dat er enig slecht nieuws over de economie gebracht zou moeten worden. Maar de crisis is zeker niet over, en we kunnen dus verwachten dat er meer slecht nieuws zal komen snel na de verkiezingen. Uit veel landen horen we ook berichten over discussies op hoog niveau, met deelname van regeringen, om het makkelijker te maken voor banken om huizen in beslag te nemen van mensen met schulden.

top

Europees niveau

Op het Europese niveau bestaat een groeiende vrees voor deflatie. Er worden verdere ‘onconventionele’ maatregelen verwacht door de ECB. Op internationaal niveau gaan de onderhandelingen van TTIP (het handelsakkoord tussen de de VS en de EU) door.

Maar ook het verzet gaat door. In vele landen zijn mensen de straat opgegaan en hebben deelgenomen aan de Europese actiedagen van de Blockupy coalitie om te protesteren tegen het huidige bezuinigingsbeleid dat overal in Europa uitgevoerd wordt. In Brussel kwamen op 15 mei honderden mensen de straat op tegen TTIP en bezuinigingen, toen de European Business Summit leidende politici verenigde met zakenmannen. De politie arresteerde meer dan 200 vreedzame demonstranten.

Een tribunaal over het economische beleid van de EU en de Trojka vond in Brussel plaats op 15 en 16 mei. Elf getuigen uit tien landen in Zuid-, Oost- en West-Europa gaven getuigenis over het falende beleid van de EU en de Trojka om de crisis het hoofd te bieden. Velen getuigden dat de strategie van maatregelen op het gebied van bezuinigingen een bewuste aanval zou zijn op de levensstandaard van (werkende) mensen. Volgens Georg Rammer (Attac Duitsland) „bewijzen de recente gegevens van de OESO dat rond 20% van de bevolking van Duitsland getroffen wordt door armoede en sociale uitsluiting. Kinderen worden in het bijzonder getroffen“.

Naast de getuigenissen over de situatie in de verschillende landen, brachten rapporteurs berichten over de algemene Europese context van schuld, democratie, publieke diensten, lonen en feministische perspectieven en werden er alarmerende ontwikkelingen gesignaleerd, waaronder versterkte opkomst van racisme en neo-fascisme.

De overheersende boodschap van het tribunaal was echter dat het verzet in heel Europa doorgaat in de vorm van grote en kleine mobilisaties, en in vele creatieve experimenten van democratie van onderaf. Ana Maria Jimenez van de PAH (Plartform van mensen die worden getroffen door hypotheken in Spanje) vertelde: “Vandaag zijn we met meer dan 200 punten van verzet in de staat. We hebben meer dan 1000 ontruimingen weten te stoppen, en we hebben meer dan 1000 mensen kunnen herhuisvesten met onze campagne Obra Social“. Het tribunaal eindigde met een uitspraak dat alle bijdragen van de deelnemers omvatte.

Veel protesten die deel uitmaakten van de Europese Actieweek vonden plaats in landen als Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland, Italie en Spanje. Meer informatie over de gebeurtenissen is te vinden op de website May of Solidarity .

top

Griekenland

Nadat onze laatste nieuwsbrief uitkwam, en zoals daarin ook aangekondigd werd, heeft de Griekse regering uiteindelijk voor de Europese verkiezingen alle voorwaarden aanvaard die de Trojka gesteld had om de tranche van 8,8 miljard euro aan leningen te verkrijgen, nodig om leningen en rentes terug te betalen voor de deadline van eind mei.

Deze uitgifte, gecombineerd met bevestiging van een primair begrotingsoverschot door Eurostat en de Trojka, heeft een campagne gevoed die moest doen lijken alsof Griekenland hersteld was, de memoranda en de Trojka het land konden verlaten en de markten weer vertrouwen hebben. Een geslaagde en goed georganiseerde uitgave van korte termijn-obligaties met een rente van minder dan 5% werd benut om dat laatste punt te onderbouwen.

Verder heeft de Trojka toestemming gegeven voor concessies voor de verkiezingen (500 euro compensatie) om uitgedeeld te worden aan een gerichte groep van 1.000.000 kiezers, teneinde hun stemgedrag te beinvloeden in de lokale en Europese verkiezingen.

De plotselinge opkomst van een nieuwe partij (POTAMI=de rivier), die veel media-aandacht kreeg, heeft veel overeenkomsten met de 5 Sterren-beweging in Italië, positioneerde zich als centrumlinks en er werd verwacht dat de partij zo’n 10% van de stemmen zou kunnen halen. Het politieke landschap is daardoor ook veranderd (ze haalde uiteindelijk 6.60%, vert). De voorspelde overwinning van SYRIZA bij de Europese verkiezingen werd voor de verkiezingen bevochten door de regerende conservatieve partij. Uiteindelijk behaalde SYRIZA een duidelijke overwinning met 26,57%, haalde Nea Demokratia 22,71% en kwamen neo-nazi’s Golden Dawn als derde uit de bus met 9,43%.

Nu komen er echter belangrijke feiten boven tafel die eerder verborgen bleven: het begrotingsoverschot verbergt een tekort van 12,7% van het BBP, door een grote herkapitalisatie van Griekse banken door de Griekse staat (10% van het BBP) in 2013 die niet meegerekend werd bij de berekening van de begrotingsbalans. Dit verklaart de stijging van de schuldverhouding naar 175%, wat uitstel betekent van het perspectief van enige verlichting van bezuinigingen, werkloosheid, armoede, Trojka en nieuwe memoranda als er, zoals verwacht wordt, geen beslissing wordt genomen over een ‘haircut’ (= afschrijving van schulden door schuldeisers, vert.

Nieuwe besluiten over pensioenen en inbeslagname van huizen van mensen met hypotheekschulden tegen zeer lage prijzen liggen kort na de verkiezingen alweer op tafel, terwijl er tot 2017 een bijkomende 7,7 miljard euro gevonden moeten worden via aanvullende bezuinigingsmaatregelen, privatiseringen en belastingen.

De Griekse econoom Yanis Varouvakis schreef in zijn blog dat Griekse banken bovenop de officiële leningen ook aanvullende verborgen leningen ontvingen van verschillende leners, die even hoog zijn als de officiële leningen die hen gegeven zijn. Dit zal leiden tot een extra toename van de Griekse schuld in de toekomst.

Op 18 en 25 mei vonden de locale verkiezingen plaats. De meerderheid van de kandidaten van de twee regeringspartijen (Nea Demokratia en PASOK) die erin slaagden om door te gaan naar de tweede ronde hebben niet vermeld van welke partij ze afkomstig waren. Dit kan ze wel eens geholpen hebben, aangezien de uitslagen aangeven dat ze in elke gemeente een kandidaat in de tweede ronde hebben. SYRIZA is er voor het eerst in de recente geschiedenis in geslaagd om rechts te verslaan in Athene en Attica, en Gouden Dageraad heeft aan de verwachtingen van een 8%-score voldaan – in Athene haalde de partij zelfs de gevaarlijke score van 15% van de stemmen.

Maar omdat de kandidaten niet verplicht zijn om te vermelden welke partij ze vertegenwoordigen, geven deze locale verkiezingen geen duidelijk beeld van het politieke landschap en of de regering nog legitimiteit geniet of niet. De Europese verkiezingen van 25 mei, waar partijen wel verplicht zijn om hun partij te vermelden, gaven wat dat betreft een duidelijker beeld.

top

Ierland

In Ierland klinken meer en meer geluiden die stellen dat de EU de Ierse regering met harde hand gedwongen heeft om zijn banksysteem en buitenlandse banken te redden. Met name Duitse en Franse banken konden daarmee voorkomen dat ze zware verliezen zouden lijden (waar de Ierse bewoners nu voor moesten betalen). „Het was ongelofelijk van Duitsland, de Europese Commissie en vooral de ECB om te dreigen dat Ierland uit de eurozone gezet zou worden als het niet door zou gaan met die dwaze garantie, de Ierse bevolking voor het blok zettend, die al genoeg te verdragen heeft gehad van instortende huizenprijzen en een krimpende economie, met een bedrag van 64 miljard om ingestorte banken te redden; 14.000 euro per man, vrouw en kind“, verklaarde Phillipe Legrain, een vooraanstaande voormalige adviseur van de president van Commissie Barroso in de krant Irish Independent op 7 mei. De schuldenlast van Ierland is nu ter hoogte van 125%; dat is vijf keer hoger dan in 2007, voordat de crisis begon, toen deze 25% van het BBP bedroeg.

top

Portugal

Een zware regeringscampagne creëert een mythologisch beeld van de werkelijkheid: „[…] Premier Pedro Passos Coelho [verklaarde] dat het land niet langer zou hoeven luisteren naar buitenlandse krediteuren nadat het steunprogramma op 17 mei zou eindigen“; „De beslissing om het steunprogramma te verlaten zonder een veiligheidsnet is een groot succes voor de regering“; „[de regering] heeft de doelstellingen gehaald om het begrotingstekort van het land het hoofd te bieden“; „[de Portugese] economische activiteit is het afgelopen jaar weer de positieve kant opgegaan“.

Deze uitspraken spreken andere verklaringen tegen die afkomstig zijn van precies dezelfde leiders en ministers: „Het zou een illusie zijn te denken dat het bezuinigingsbeleid binnen afzienbare tijd achter de rug zal zijn“ (premier Passos Coelho, oktober 2013 ); „het aanpassingsprogramma zal nog ongeveer 30 jaar voortduren“ (Oliveira Martins, februari 2014 ); „Portugal zal onderworpen blijven aan controle door [de Trojka] tot tenminste 2035“ (president Cavaco Silva, maart 2014 ), enzovoort.

Aan de andere kant is er geen enkel bewijs dat Portugal in staat zal zijn om een schuld af te lossen die, onder het bestuur van de Trojka, bijna verdubbeld is in 3 jaar tijd, terwijl het bruto binnenlands product en de staatsinkomsten blijven dalen (zie op dit gebied een studie door Grazia Tanta, 2-03-2014).

De rechtsorde wordt afgebroken. De regering doet voorstellen voor vergaande beperkingen op het gebied van collectieve overeenkomsten over lonen en arbeidsomstandigheden (Notícias ao Minuto, 7th of March 2014 ; MSN Notícias, 12th of May 2014 – beide in het Portugees). Overuren worden niet meer uitbetaald en de verkorting van de duur van collectieve overeenkomsten van 5 naar 2 jaar onthult de wil om een einde te maken aan elke regulering van arbeidszaken in de nabije toekomst.

Situaties zoals die van de bewoners van de buurt Santa Filomena duiden ook op het afbreken van de rechtsstaat op het gebied van huizenbezit. In het belang van een paar vastgoedbedrijven worden de bewoners uit hun huizen gezet en worden deze afgebroken, op bevel van de burgemeester van de stad (een leider van de Socialistische Partij), die de politie in liet zetten om het bevel tot ontruiming met geweld door te zetten. Deze bewoners leven nu onder de blote hemel, sommigen hebben bescherming gevonden in een kerk. 30 à 40 jaar geleden hadden zij de grond waar ze op woonden gekocht, waarvoor ze ook belasting betaalden (IMI); ze kochten de grond van hetzelfde stadsbestuur dat hen nu van hun woning heeft beroofd. (Meer informatie op Habita – in het Portugees).

top

Cyprus

Ondanks de opheffing van maatregelen die in april ingesteld werden om het weghalen van bij banken gedeponeerd geld te beperken, wat het gevoel gaf dat het de betere kant op gaat, was de Trojka half mei terug voor zijn 4e evaluatie van het programma voor Cyprus.

De Trojka beweerde tevreden te zijn met de hervormingen in het land; het programma blijft op koers door structurele hervormingen, plannen voor hervormingen van banken en besparingen op publieke uitgaven. De schattingen betreffende recessie werden gecorrigeerd van 4,8 naar 4,2%, wat de deur open zou moeten zetten voor de volgende uitbetaling van steunleningen van de Trojka.

De voornaamste druk die de Trojka uitoefent betreft twee zaken: het herstellen van slechte leningen door de banken door het vergemakkelijken van inbeslagname van huizen van mensen die schulden hebben, en de versnelde bezuinigingen op het gezondheidszorgstelsel door de instelling van een nieuw gezondheidszorgsysteem.

Ondertussen blijft de werkloosheid op hoog niveau staan voor de Europese verkiezingen, hetgeen een sleutelrol speelde in de verkiezingscampagne. Het protest tegen het beleid van de Trojka vond uitdrukking in een lage opkomst voor de verkiezingen (44%). Uiteindelijk werd de regerende partij even groot als de radicaal linkse oppositiepartij, die beiden 2 van de 6 zetels haalden die Cyprus in het Europees Parlement heeft.

top

Spanje

De publieke schuld kan elk moment door het plafond gaan van 100% van het BBP. Dit thema overheerste de locale media in medio april. Hoewel nog steeds onder het niveau van Griekenland of Portugal, is de groei van de overheidsschuld van Spanje duizelingwekkend hoog. Van 37% van het BBP in 2007 naar 96,5% afgelopen februari en de voorspelling dat die eind 2014 meer dan 100% van het BBP zal bedragen.

Eind april kondigde de regering trots aan dat de werkloosheid, die rond de 26% van de werkende bevolking bedraagt, in het laatste kwartaal met 2000 mensen gedaald is. Maar de realiteit is dat ze 184.000 banen heeft vernietigd . De werkloosheid daalt omdat de totale arbeidspoel in de laatste drie maanden van 2013 met 187.000 is geslonken, voornamelijk door emigratie en doordat mensen zich niet langer inschrijven bij het arbeidsbureau, omdat ze de hoop hebben opgegeven nog werk te vinden.

In dit kader heeft de Spaanse regering een voorstel ingediend voor belastinghervorming die in het voordeel is van de zakensector en de verschillen zal doen toenemen (in een land dat als tweede vermeld staat in de Europese statistieken over ongelijkheid, na Letland).

In de private sector is er een duidelijke toename van ‘aasgierfondsen’ die op jacht zijn naar giftige vastgoedinvesteringen, en hedge funds die publieke eigendommen opkopen tegen weggeefprijzen. De maatregelen die de Trojka oplegt, gewillig uitgevoerd door de regering, op het gebied van versterking van de balansen van banken via de oprichting van een ‘Bad Bank’ en privatisering van publieke goederen en diensten, beginnen vruchten af te werpen voor de aaseters van het financiële systeem.

In reactie op deze situatie gaan dagelijkse mobilisaties en demonstraties door in Spanje, zijn sociale fora gehouden in Madrid en Barcelona en gaan bewoners door met dagelijks verzet en het opbouwen van alternatieven, terwijl de regering aanstuurt op het criminaliseren van protesten.

 

De Europese verkiezingen hebben de diepe crisis in de twee traditionele partijen in Spanje bevestigd. De opkomst van een nieuwe en jonge politieke groep, Podemos, zorgde voor een verrassing en verkreeg vijf zetels. Gevoed door de 15M/Indignados ideologie, hebben ze hun programma voor Europa ontwikkeld via burgerparticipatieprocessen.

top

Italië

Tienduizenden demonstranten kwamen op 12 april in Rome de straat op om te protesteren tegen bezuinigingsmaatregelen en de economische hervormingen van Matteo Renzi’s nieuwe regering, en ook om opnieuw hun eisen kracht bij te zetten voor inkomen, huisvesting en waardigheid voor iedereen.

In feite is de regering van plan om 6,7 miljard euro te besparen door bezuinigingen op overheidsuitgaven, hogere BTW en een belangrijke hervorming van de arbeidsmarkt („wet op banen“), die precariteit zal stimuleren terwijl de economie nog steeds zeer instabiel is.

Ook zullen er verschillende maatregelen genomen worden op het gebied van privatiseringen, waaronder de privatisering van 40% van de Italiaanse posterijen. Al deze maatregelen, die bedoeld zijn om de crisis op te lossen, zullen deze in tegendeel alleen maar verergeren. Bijvoorbeeld de uitverkoop van de posterijen zal de Italiaanse schuld met 4 miljard terugbrangen (van 2.089 naar 2.085 miljard), terwijl grote financiële belangen zullen profiteren van de verkoop van een publieke dienst.

Net als verschillende andere landen in Europa heeft Italië zich gevoegd bij de landen die de opriepen tot de Blockupy actieweek. Bijvoorbeeld op 16 mei was er een landelijke dag van initiatieven tegen biocide en voor soevereiniteit en democratie van gebieden, die in verschillende steden plaatsvond met een start in Napels. In Bologna was op 18 mei een demonstratie tegen de heropening van een deportatiecentrum voor migranten.

Daarnaast werd op 17 mei een landelijke demonstratie in Rome gehouden voor de herovering van de ‘commons’, democratie en sociale rechten, en tegen TTIP, bezuinigingen, privatiseringen, precariteit en milieuvernietiging.

top

Slovenië

De Europese Commissie uitte de verwachting dat Slovenië de maatregelen voor fiscale consolidatie en structurele hervormingen uit zal blijven voeren, ondanks de crisis in de regerende partij Positief Slovenie (PS) die de regering dreigde te ondermijnen. Door af te treden pas 13 maanden nadat ze was ingehuldigd, sluit de regering Alenka Bratušek (PS) een van de kortste regeerperiodes in de geschiedenis van Slovenie af. De verandering in de leiding van de partij heeft de regerende coalitie opgeschud.

Daar kwam bij dat de man die twee keer premier was en nu leider van de rechtse oppositiepartij, Janez Janša, tot gevangenisstraf veroordeeld werd nadat hij schuldig werd bevonden door een hoger gerechtshof in het Patria omkoopschandaal, omdat hij ingegaan was op de belofte van een omkoopsom.

Hoewel Slovenië 2 miljard euro opgehaald heeft met een nieuwe uitgifte van staatsobligaties in april onder relatief goede voorwaarden (investeerders waren bereid om voor 9,5 miljard te kopen), blijft minister van Financien Čufer aandringen op ingrijpende en snelle privatisering van de staatsbank NLB, DARS (die alle snelwegen beheert), de Sloveense Post, Petrol (voornaamste energiebedrijf) en andere bedrijven. Tegelijkertijd heeft de regering geen problemen met het herkapitaliseren van weer een bank. Er wordt gezegd dat de Banka Celje tegen de zomer ondersteund zal worden met ongeveer 388 miljoen euro.

De Europese verkiezingen kwamen meer en meer in het publieke debat. Onderzoeken voor de verkiezingen lieten zien dat rechtse partijen zouden winnen; terwijl kiezers aan de rechterzijde maar twee opties hebben, worden kiezers aan de linkerzijde vertegenwoordigd door wel 8 partijen. Sommige partijen zijn tegen de Trojka, maar het onvermogen om een compromis te bereiken en de propaganda dat bezuinigingen onvermijdelijk zijn, heeft zijn tol getrokken. Uiteindelijk behaalden – bij een opkomst van minder dan 21%! – de twee rechtse partijen 5 van de 8 Sloveense zetels.

Demonstraties tegen de nieuwe wet op hoger onderwijs (Zvis) vonden op 16 april plaats in Ljubljana. Deze wet, die gericht is op het vergroten van de commercialisering van publieke univeristeiten en studiegeld invoert, bracht een uiteenlopende groep van studenten, vakbondsleden en kleinere politieke partijen bijeen; alles bij elkaar kwamen zo’n 2.000 mensen bijeen om hun bezwaar te uiten.

Er is daarentegen een nog nijpender thema verbonden aan de recente golf aan demonstraties in de laatste twee jaren. Er bestaat een onmiskenbare poging om demonstraties te criminaliseren en druk uit te oefenen op de civiele maatschappij; sommige prominente bewoners van Maribor, waar de protestgolf begon, zijn opgeroepen om te komen getuigen voor een onderzoekscommissie van het parlement. De personen moeten waarschijnlijk uitleg geven over hun rol in de protesten tegen de gevestigde orde in Maribor in 2012 en 2013.

top

Van onze kant

TroikaWatch wordt gecreëerd door een diverse groep mensen: sommigen van ons werken voor maatschappelijke organisaties zoals het Bretton Woods Project , CEO , CADTM , Humanitas or TNI , anderen zijn activisten in netwerken zoals Attac , ICAN , Forum per una Nuova Finanza Pubblica e Sociale of de Spaanse sociale beweging 15M.

Ons plan is om deze nieuwsbrief een keer per maand uit te brengen in het Duits , Engels , Frans , Grieks , Italiaans , Nederlands , Portugees , Sloveens en Spaans . Je kunt je erop abonneren via de inschrijfpagina en contact met ons opnemen door een mail te sturen naar info@troikawatch.net.

Groeten uit Amsterdam, Athene, Barcelona, Berlijn, Brussel, Dublin, Florence, Frankfurt, Kopenhagen, Liège, Lissabon, Ljubljana, Londen en Thessaloniki.
Het TroikaWatch Team
top

De vertaling van deze nieuwsbrief uit het Engels is verzorgd door Globalinfo.nl .

Deze nieuwsbrief wordt gepubliceerd onder Creative Commons Licentie 2.0. Noem aub http://www.troikawatch.net als de bron van deze nieuwsbrief. De ingesloten filmpjes en beelden zijn niet van ons en behoren daarom tot de copyrights van de rechtmatige eigenaar.