23 juni 2023
Clare Daly

Bericht overgenomen van de 
website van Vrede vzw

Clare Daly, Iers Europarlementslid, lid van ‘Independents 4 Change’, dat deel uitmaakt van de Linkse Fractie in het Europees Parlement GUE/NGL, gaf onderstaande toespraak op de Internationale Conferentie voor Vrede in Oekraïne op 10 en 11 juni in Wenen, Oostenrijk.

“In deze sessie van de conferentie worden we geacht te praten over de dialoog tussen politici en de sociale bewegingen over onderhandelingen en een-staakt-het-vuren, maar we weten allemaal dat er maar weinig dialoog gaande is op dit continent waar de oorlog in Oekraïne momenteel woedt. In politieke kringen hier, wordt de vredesbeweging niet alleen behandeld met onverschilligheid maar met open vijandigheid. Dus in deze context moet ik zeggen dat het een echt voorrecht is voor mij, en voor ons allemaal, om hier te zijn, om ideeën te delen en visies uit te wisselen over hoe we de situatie kunnen veranderen.

Vroeger werd oorlog altijd gezien als iets slechts. Het uitgangspunt was altijd vrede. Nu niet meer. Dat is nu volledig veranderd. Nu is het louter nadenken over vrede in Oekraïne op één of andere manier een verraad van het Oekraïense volk. Veteranen van de vredesbeweging die zich verzet hebben tegen elke oorlog zijn geen anti-oorlogsactivisten meer, maar de stromannen van het Kremlin. Terwijl degenen die pleiten voor elke oorlog, nu op de een of andere manier de verdedigers zijn van Oekraïne. Hoe is het tot dit punt gekomen? Waar het niet meer gaat om oorlog of vrede, maar over overwinning of nederlaag? Waarin Oekraïne moet winnen, zelfs al verliest het elke dag in de vorm van gewone jongemannen die afgeslacht worden, miljoenen ontheemden, vernietigde steden, gedecimeerde infrastructuur, onschuldige mensen onderworpen aan horror. Maar als je spreekt over het beëindigen van dit alles, wordt je beschuldigd van concessies maken.

Uiteraard is iedereen hier aanwezig op de hoogte hiervan. Onze uitdaging is, hoe veranderen we dit? En het eerste is om te erkennen dat de aanvallen op de vredesbeweging een indicatie zijn van onze sterkte. Dat is waarom ze hebben geprobeerd om deze bijeenkomst tegen te houden. Dat is waarom elke keer dat één van ons, zijn hoofd uitsteekt, ze ons proberen neer te schreeuwen. Omdat we tegengehouden moeten worden om te verzekeren dat de oorlog niet stopt. Dat is hun agenda en we zullen niet toestaan dat ze ermee wegkomen. Laat me voor iedereen spreken als ik zeg dat we ons hierdoor niet laten intimideren, dat deze maatregelen ons zelfs vertrouwen geven. Want wij vertegenwoordigen de stille meerderheid, de 78% van de mensen die in een recente Ierse opiniepeiling stelden dat ze een onmiddellijk staakt-het-vuren steunen om onderhandelingen te faciliteren. Deze meerderheid bestaat ongetwijfeld over heel Europa, want elke dag worden we gecontacteerd door mensen die zeggen: blijf je uitspreken voor vrede.

Het tweede is om te erkennen dat de situatie waarin we ons nu bevinden, niet nieuw is. Het is niet de eerste keer dat het politiek establishment in beslag genomen is door oorlogspsychose. Het is niet de eerste keer dat Links verdeeld is over een oorlog. Het is niet de eerste keer dat de stemmen voor vrede zijn aangevallen, en na verloop van tijd correct zullen blijken. Dus we moeten kijken naar degenen die ons voorgingen, en begrijpen dat er geen perfecte voorwaarden zijn voor vrede. Het is altijd het meest noodzakelijk, in het heetst van het conflict, wanneer het het moeilijkst is om ervoor op te komen, dat is het moment waarop vrede van belang is. Echt waar.

En het is diep ironisch dat er op deze tijd vorig jaar in het Europees Parlement -toen de leden samenkwamen om “glorie aan Oekraïne” te roepen- een ceremonie plaatsvond om Nobelprijslaureaat en voormalig Europees Parlementslid, John Hume te eren. Hij was een van de leidende figuren in het Iers vredesproces. Wat zijn de principes van vrede die John Hume belichaamde? Het was het belang van spreken – bereid te zijn om met iedereen te spreken, zelfs de mensen waar je het grondig oneens mee bent. “De allermoeilijkste stap”, citeerden ze hem, “was het creëren van de voorwaarden voor dialoog. We kunnen geen geschillen oplossen door verdeeldheid te creëren. We kunnen geen vrede creëren door geweld te gebruiken”. Voor deze standpunten wordt John Hume vandaag naar voor geschoven als een symbool van vrede, maar indertijd werd hij belasterd en venijnig veroordeeld als een ‘appeaser’ en iemand die medeplichtig was aan IRA-geweld, maar eigenlijk staat de geschiedenis aan zijn kant want het Iers vredesproces wordt als exemplarisch beschouwd. En ironisch genoeg exemplarisch beschouwd door exact dezelfde mensen die nu insisteren dat Oekraïne elke centimeter van zijn territorium gewapenderhand moet terugwinnen, inclusief de Krim.

Deze walgelijke hypocrisie van dezelfde mensen! Het vredesproces van Ierland, heeft -tot nu- van 18% van het eiland Ierland, een onderdeel gemaakt van het Verenigd Koninkrijk. Het heeft honderdduizenden Ierse mensen onder een regering gebracht die ze niet beschouwen als de hunne. Het heeft veel rechtvaardigheidskwesties onopgelost gelaten, en heel wat verschrikkelijke misdaden onbestraft. En hoe bitter de pil ook was om te slikken, toch wordt het gevierd, omdat het mensen in staat stelde om de verschrikkingen uit het verleden achter zich te laten. Er kwam een staakt-het-vuren, het doden stopte en onderhandelingen werden mogelijk. Dat proces -net als elk vredesproces- is onvolmaakt, het is pragmatisch, het is pijnlijk, maar het biedt een voorbeeld van wat nodig is om de gruwel te stoppen die zich ontvouwt in Oekraïne.

Net als in Ierland zal een duurzame vrede in Oekraïne vereisen dat wij de voorwaarden voor dialoog creëren. Het betekent ook dat dit proces internationale steun vereist, want het Iers vredesproces zou nooit standgehouden hebben zonder internationale steun. Wat er gebeurt binnen dat proces moet uitgemaakt worden door de mensen in Oekraïne en Rusland in die dialogen. Het is niet aan ons om te dicteren wat er uit dat proces moet komen, maar het is waarschijnlijk dat het een erkenning zal moeten omvatten van de Verenigde Staten en Europa over een akkoord dat Oekraïne de NAVO niet vervoegt, dat het neutraal blijft, in ruil voor de Russische terugtrekking. Het zal waarschijnlijk een eerlijk onderzoek moeten omvatten naar de fouten die zijn gemaakt in Rusland, in de VS, in Europa, in de NAVO de afgelopen dertig jaar, en die hebben bijgedragen tot dit conflict. En het zal waarschijnlijk ook een realistisch stappenplan vereisen over de constitutionele status van de Krim en de Donbass, om de mensen die ontheemd zijn toe te laten terug te keren en de basis te voorzien voor echte en duurzame vrede daar.

De basisvoorwaarden daarvoor zijn een staakt-het-vuren om gesprekken mogelijk te maken en de politieke wil om deze gesprekken te voeren. Dat is dus de belangrijkste eis van de vredesbeweging. Dat Europa en de Verenigde Staten stoppen met het belemmeren van vrede, stoppen met het stellen van voorwaarden aan Oekraïne, stoppen met het proberen winnen van een eigen voordeel. Al het mogelijke moet worden gedaan om tot een staakt-het-vuren en onderhandelingen te komen. Punt aan de lijn.

De belangrijkste katalysator voor die verandering zal niet komen van de regeringen van Europa, maar van de mensen op het terrein.

Mijn laatste boodschap is dat het altijd de gewone mensen zijn die de prijs voor oorlog betalen. De gewone mensen in Oekraïne, de gewone mensen in Rusland. De rijke mensen kunnen zich een weg eruit betalen. Het zijn de armen in Europa die te lijden hebben onder de recessie, van de 60 miljard aan publiek geld die in deze oorlog gepompt zijn, rechtstreeks in Oekraïne, en van de 700 miljard om de tol van de oorlog te verlichten. Dat is geld dat besteed had kunnen worden aan het eerlijker en beter maken van onze maatschappijen. Een staakt-het-vuren en onderhandelingen zijn al lang over tijd. Alleen de mensen van Europa kunnen dit op de agenda zetten. Het tij verandert. We vertrekken hier gesterkt en vastbesloten om dat waar te maken.  ”