15 mei 2014 – De ondertussen wereldberoemde Franse econoom Thomas Piketty ligt aan de basis van een Manifest voor Europa. Hierin bepleit de Fransman een aanzienlijke versterking, en volgens hem democratisering, van de Europese Unie, te beginnen met de landen van de eurozone: de landen van de eurozone hebben hun monetaire soevereiniteit opgegeven, en zijn daarom nu wel verplicht verdere stappen te zetten in de eenmaking. De aanslepende crisis bewijst immers dat de constructie anders niet te stabiliseren is.Indien we dit niet doen dreigt iedereen terug te vallen op het eigen land, en dat heeft niet voldoende gewicht in de wereldeconomie. De achterliggende gedachte bij Piketty is dus dat Europa nodig is om sterker te staan tegenover Amerika, Japan, China,…
Het eerste concrete voorstel van Piketty is een fiscale eenmaking, meer bepaald van de belasting op bedrijven: gemeenschappelijke regels om de grondslag van de heffing te bepalen, zodat bedrijven landen niet meer tegen elkaar kunnen uitspelen; afspraken over de aanslagvoet, waarbij een heffing van ongeveer 20 procent in de lidstaat zou blijven, terwijl ongeveer 10 procent extra de begroting van de eurozone zou voeden om allerlei investeringsprojecten te financieren.
Dergelijke overdracht van budgettaire enĀ financiĆ«le soevereiniteit vereist een versterking van de Europese democratie. Piketty stelt voor een Parlementaire Kamer in te voeren in de eurozone, proportioneel samengesteld uit delegaties van de parlementen van de lidstaten. Deze Parlementaire Kamer zou in de eurozone de functie overnemen van de Raad als vertegenwoordiger van de lidstaten, en als tweede Kamer functioneren naast het bestaande rechtstreeks verkozen Europees Parlement.
Ten derde stelt Piketty voor de schulden van de lidstaten van de eurozone in een gemeenschappelijke pot te steken, ook weer beheerd door de vermelde Parlementaire Kamer. Dit zou de Europese Centrale Bank toestaan een waarachtig Europees monetair beleid te voeren, op het model van de Amerikaanse Fed. Momenteel kan de ECB inderdaad niet aan geldcreatie doen via het opkopen van Europese overheidsschuld.
Piketty erkent dat het versterken van de Europese democratie geen waarborg is voor een links beleid. De bevolking kan immers in meerderheid rechts stemmen. Maar hij denkt wel dat elke versterking van de Europese democratie in welk scenario dan ook ertoe bijdraagt dat de politieke overheid minder een speelbal wordt van de grote bedrijven.
De website Euractiv publiceerde over zijn manifest een interview met Piketty. (fs)