21 januari 2014 – Verleden vrijdag zag ik in Theater Kikker de voorstelling “We are your Friends” van de Warme Winkel. In dat stuk “test de theatergroep de houdbaarheidsdatum van Europa”. Het stuk was eerder ook te zien in het Kaaitheater in Brussel.
De plot gaat als volgt. Een theatergroep uit ergens in Oost-Europa krijgt Europese subsidies om te gaan toeren door Europa. Op die manier wil de Europese Unie de culturele uitwisseling in Europa versterken en een steviger basis scheppen voor de Europese eenmaking.
Onlangs was op TV de documentaire Rockin’ Europe te zien over Europese muzikanten die een soortgelijke Europese prijs gewonnen hadden. De documentaire was eigenlijk een reclamefilmpje voor deze prijs. In de documentaire zagen we ondermeer een muziekgroepje uit Litouwen dat met Europese subsidies Europa rondtoerde van achterafzaaltje naar achterafzaaltje.
De theatergroep uit het stuk van de Warme Winkel ziet dat anders: het gaat niet toeren, maar de Europese subsidie gebruiken om plaatselijk talent een kans te geven. Local is the new global. Op de scène van Theater Kikker krijgt dus Utrechts talent een kans, terwijl op de achtergrond op een videoscherm de genereuze Oost-Europeanen meekijken.
Het eerste lokaal talent blijkt een Thaise vrouw te zijn, die in Utrecht werkt in een ‘massagesalon’, en vertelt over het wedervaren van een collega uit Amersfoort. Er treedt ook een mislukte Utrechtse performanceartiest op, die enkel uit de Europese geldpot mag putten mits hij ingaat op de vernederende commando’s van de sponsors op het videoscherm. Het Europese geld blijft immers de meester van het spel, en de Oost-Europese theatermensen willen zelf bepalen wat het lokaal talent van Utrecht te brengen heeft. Zo zijn die Oost-Europese kunstenaars, toch? Er is ook een koppel Roma, ook al “echt uit Utrecht”, dat zichzelf opwerpt als ware Europeanen, want zonder grenzen, dat uit de subsidiepot steelt, na eerst het publiek ongemakkelijk te hebben gemaakt door het te confronteren met de eigen vooroordelen (“Roma zijn dieven”). Van scène naar scène volgen de dubbele en de driedubbele bodems elkaar op, over grenzen, identiteit, solidariteit,…
Kortom, een theaterstuk met de twee voeten in de crisis, en nog goed gemaakt ook, sterk theater dat ergens over gaat. (fs)