25 mei 2020 –  Naar verwachting maakt de Europese Commissie op 27 mei haar voorstellen bekend voor een post-corona economisch herstelbeleid in de Unie. De Commissie had daarvoor opdracht gekregen van de lidstaten, maar twee ervan, Duitsland en Frankrijk, konden niet zo lang wachten en maakten op 18 mei hun eigen voorstel bekend. Het Merkel-Macronplan komt erop neer dat de Europese Commissie leningen aangaat op de financiële markten ten bedrage van 500 miljard €, gedekt door een verhoogde Europese meerjarenbegroting. Dit geld zou ‘gratis’, als subsidie en niet als lening, toegekend worden aan lidstaten volgens nog niet gedefinieerde criteria, maar toekenning zou strikt afhankelijk zijn van het doorvoeren van economische ‘hervormingen’.

Maar zaterdag voegde zich, niet echt onverwacht, een derde stem in het kapittel: de regeringen van Nederland, Oostenrijk, Denemarken en Zweden verzetten zich in een ‘non-paper‘ tegen  ‘gedeelde schuld’ [debt mutualisation] en vinden dat er alleen geld kan uitgeleend worden, niet als subsidie uitgekeerd. Deze ‘vrekkige vier’ ¹ komen daarmee in conflict met het ‘moederland van vrekkig Europa’ waarvan het boegbeeld ten tijde van de confrontatie met Griekenland, Wolfgang Schäuble, zondag verklaarde achter het Merkel-Macronplan te staan…

Met welk compromis de Commissie straks voor de pinnen komt valt af te wachten. Wie echter denkt dat het harde-besparingsfront in Europa stilaan aan het wankelen is als zelfs Schäuble al over subsidies spreekt ziet het grotere plaatje niet: als het economisch beleid in alle Europese lidstaten tot op het bot neoliberaal gestroomlijnd kan worden, dan hebben strategische neoliberalen daar graag wat miljarden voor over. Misschien proberen de strategen de kruideniers met een paar miljard te overhalen? (hm)

1. De ‘vrekkige vier’ [frugal four] is wel een begrip in beweging.  Als tot nog toe Duitsland steevast daartoe gerekend werd en meestal ook Finland, zijn het nu Zweden en Denemarken die zich achter Nederland en Oostenrijk scharen.