16 mei 2023 – Een commissie van het Spaans parlement besprak verleden week de voorstellen van Esenciales, een samenwerkingsverband van ongeveer 900 organisaties die via een petitie ijveren voor de regularisatie van zo ‘n half miljoen mensen zonder papieren. De petitie werd meer dan een jaar geleden gelanceerd, en werd door 700.000 mensen ondertekend, ruim voldoende om als legaal burgerinitiatief erkend te worden. De geslaagde petitieactie verplicht het parlement om de voorstellen te bespreken; de goedkeuring ervan hangt van de partijen af.

In een lijvig dossier dat in maart 2022 werd gepubliceerd haalt Esenciales vijf redenen aan voor een ‘buitengewone regularisatie’ van migranten zonder papieren. Vooreerst is de groep te groot om genegeerd te worden. Eind 2020 werd hun aantal op ongeveer 500.000 geschat. De meerderheid ervan is afkomstig uit Latijns-Amerika, slechts 11% uit Afrika. Het merendeel van de volwassenen onder hen werkt, de meesten als huispersoneel of in de horeca. Maar als ‘illegalen’ hebben ze geen sociale rechten.
Als tweede argument wordt de kwetsbaarheid vermeld van mensen zonder papieren, waarvan 70% vrouwen zijn, die extra gevaar lopen voor economische en seksuele exploitatie. Daarnaast wordt het aantal kinderen op 125.000 geschat, die door de illegaliteit verstoken zijn van elementaire rechten als onderwijs en gezondheidszorg, en soms ook lijden onder de gevolgen van traumatische ervaringen. Het argumentarium vermeldt verder dat gedurende de zes jaar (2012-2018) dat in Spanje de universele toegang tot gezondheidszorg werd opgeheven, de mortaliteit onder migranten met 15% verhoogde.
Ten derde zijn er economische redenen. Naar schatting zou elke geregulariseerde werknemer jaarlijks 3500 € belasting opbrengen, want ‘wie niet bestaat’ kan geen belasting betalen, tenzij op consumptie. Minder ‘illegalen’ betekent ook minder kansen voor malafide werkgevers.
Het vierde argument betreft de openbare gezondheid. De Covid pandemie heeft dat extra duidelijk gemaakt: bevolkingsgroepen die buiten de normale sanitaire voorzorg leven lopen zelf een verhoogd risico, maar betekenen ook een risico voor anderen.
Tenslotte wijst de campagne erop dat regularisatie niet zo uitzonderlijk is. In de Europese Unie waren er tussen 1996 en 2008, verdeeld over 17 lidstaten, 43 regularisatierondes. In Spanje ging het in 2005 over 550.000 mensen, in Italië – onder Berlusconi en Bossi ! – waren het er 635.000.

Hoe zullen de partijen reageren op dit sterke signaal vanuit de burgerbevolking? Linkse partijen als Unidas Podemos en de Catalaanse ECR zijn voor regularisatie, het xenofobe Vox is natuurlijk tegen, maar uiteindelijk zal het resultaat van de rechtse Partido Popular (PP) en de regerende socialisten (PSOE) afhangen. Een reactie uit de PP was dat “de massale regularisatie van migranten niet de oplossing is om illegale immigratie aan te pakken”. Uit de PSOE kon men opvangen dat “dat de partij aanwezig is geweest bij alle uitbreidingen van de mensenrechten die in het land zijn ondernomen.” Aanwezig, afwachten dus … (hm)