18 oktober 2013 – Gisteravond had “Het grote Europadebat” plaats in Leuven (zie de aankondiging). Aanleiding was het verschijnen van het boek “Europa in 2050 – Visies voor een betere toekomst” waar Saïd El Khadraoui, europarlementslid voor de sp.a (Vlaamse sociaal-democraten) zijn naam onder zette. Hij schreef er inderdaad een bijdrage voor, maar de andere hoofdstukjes komen van “27 opiniemakers, kunstenaars, schrijvers en politici” die werden “uitgedaagd om de waan van de dag te overschrijden en een visie neer te pennen over het Europa van de toekomst.” Het europarlementslid stelde immers vast dat “beleidsmakers nog te veel de feiten achterna hollen en veelal kortetermijnoplossingen voorstellen” en dat “een langetermijnvisie ontbrak.”
Lovenswaardig dus om tot 2050 vooruit te blikken, maar Khadraoui’s keuze aan auteurs stelt niet helemaal gerust. Dat er medewerking kwam uit Nederland, prima, maar de keus viel op … VVD-politica en eurocommissaris Neelie Kroes. Dan is er baron Frans van Dale, die na een gevulde diplomatencarrière kabinetschef van koning Filips I van België is geworden; moet hij per se zijn stempel drukken op het Europa van 2050? Verder nog wat mooi volk uit de technologie- en managementsfeer, zoals Koen Debackere, professor bedrijfswetenschappen aan de Leuvense universiteit, zeer geapprecieerd door de International Association for the Management of Technology; of Prof. Gilbert Declerck, gewezen CEO van het Leuvens micro-elektronica onderzoekscentrum IMEC. De klimaatbekommernis ontbreekt niet in Europa in 2050, maar in plaats van het woord te geven aan Greenpeace of Friends of the Earth speelt Khadraoui op veilig en het is directeur-generaal bij de Europese Commissie Jos Delbeke die aan het woord komt. Bijdragen in het boek komen ook van schrijvers, kunstenaars of cultuurmanagers, maar die had je ook al aan het hof van Versailles. Wat kunst en cultuur kan de uitstraling van de kroon alleen maar vergroten, zonder hinderlijk te worden voor het beleid zelf.
Evenmin geruststellend voor de sociaal-democratische koers tot 2050 was het “debat” van gisteravond. Het panel bestond, naast de glunderende Khadraoui zelf en de weinig uit de hoek komende Prof. Bea Cantillon (Centrum voor Sociaal Beleid, Universiteit Antwerpen) uit rechter bij het Europees Hof van Justitie Koen Lenaerts, en, hou u vast, Urbain Vandeurzen, “ex-Voka topman en entrepreneur”. (Voor de Nederlandse lezers: Voka is de belangenorganisatie van de Vlaamse werkgevers.) Voor opperrechter Lenaerts is het euvel dat de Europeanen te weinig weten hoeveel de EU en het Europees Hof in het bijzonder doen om de fundamentele Europese waarden van vrijheid, solidariteit etc. te garanderen. En natuurlijk garandeert de EU al meer dan een halve eeuw de vrede in Europa; een beetje provocerend is dat daar ook “en stabiliteit” aan toegevoegd wordt, of is dit ook een toekomstbeeld voor 2050?
Dan was er nog de entrepreneur. Dank aan moderator en VRT-journaliste Goedele Devroy, die er ons op attent maakte dat Vandeurzen onlangs nog 450 miljoen euro opstreek door de verkoop aan Siemens van “zijn” high techbedrijf LMS. Hij kon dan ook zonder blozen zeggen dat je een goede sociale zekerheid “eerst moet verdienen”. Ook over het zgn. “democratisch deficit” in de EU deelde hij gratis zijn inzichten met de zaal. De huidige democratische instellingen zijn op behoud gericht van wat er is; wat we nodig hebben zijn structuren die gericht zijn op snelle verandering.
Na al deze visionaire en experte uiteenzettingen resteerden er nog enkele minuutjes voor een “debat” met de zaal. Iemand ging in op het “democratisch deficit” en de ongeïnteresseerdheid of zelfs afkeer van de burgers voor de EU, en wees daarbij op dat de totale afwezigheid van parlementaire betrokkenheid bij de standpunten die de nationale ministers in de Raad innemen. Maar dat is het probleem van “de staten”, aldus Khadraoui. Dat een partij zoals de zijne in de Belgische staat zowel nationale als Europese volksvertegenwoordigers heeft en nog wat ministers ook, kan het probleem blijkbaar niet verhelpen.
Ik had nog willen vragen of de totale afwezigheid van vakbonden in het boek en in het panel een vergetelheid was, of een deel van Khadraoui’s toekomstvisie op Europa. Maar de tijd was op, het Grote Europadebat was al achter de rug.
Herman Michiel