3 mei 2022

Het politiek establishment in de hele EU en haar lidstaten zet een hoge borst op over onze democratische waarden, de verdediging van de rechtsstaat en de burgerlijke vrijheden, zeker nu “wij” een oorlog uitvechten tegen het dictatoriale Poetin-regime. Als het echter gaat over het recht op journalistieke vrijheid dat botst met de strategische belangen van de Amerikaanse hegemon kruipen onze dappere democratische voorvechters in hun schelp. We hebben het over Julian Assange, de man aan de basis van Wikileaks, die de uitoefening van de persvrijheid bekoopt met de ruïnering van zijn leven. Op dit vlak houden onze democraten zich gedeisd, en hopen dat de bui vlug overgaat. Een voorbeeld onder de vele werd verleden week geleverd in de Belgische Kamer, waar een nietszeggende resolutie werd ineengeflanst die niet eens de naam Assange vermeldt, maar die als schaamlapje zal dienen voor dat establishment, van liberalen over christen- en sociaaldemocraten tot Groenen.
Over dit hypocriet manoeuvre schreven een aantal voorvechters van de zaak Assange een open tribune die vandaag in La Libre Belgique verscheen. De Vlaamse Standaard weigerde de tribune. We publiceren ze hier in Nederlandse vertaling. (hm)

Assange verdedigen? Vooruit, wegwezen…

Marie-France Deprez
Monique Brognon,
Michel Staszewski,
Pierre-Yves Gillet
Pascale Vielle,
Delphine Noels,
Marc Molitor

Wij strijden al jaren voor de verdediging van Julian Assange, een opgejaagde journalist, vervolgd en bedreigd met levenslange gevangenisstraf in de Verenigde Staten. Waarom? Hij publiceerde in 2010 op de mediasite Wikileaks onvervalste documenten van openbaar belang over de oorlogen in het Midden-Oosten en over de Amerikaanse diplomatie. Maar de grootmacht kon zoiets niet tolereren.

Op verzoek van Washington hebben de Britse autoriteiten Assange tijdelijk voor drie jaar in Londen gevangen gehouden, onder extreem zware omstandigheden die aan marteling grenzen en zijn gezondheid zwaar hebben aangetast. De Amerikaanse autoriteiten willen zijn uitlevering. De huidige procedure, doorspekt met onregelmatigheden, is tot dusver ongunstig voor Julian Assange.

Zijn vervolging is in feite politiek van aard, en vormt een ernstige bedreiging voor de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid, het recht om te informeren en geïnformeerd te worden. Het Britse besluit zal ook politiek van aard zijn. De regering-Johnson en haar zeer repressieve minister van Binnenlandse Zaken Priti Patel zullen zich waarschijnlijk achter de wensen van de VS scharen. Maar juridische stappen zijn nog steeds mogelijk.

De zaak is emblematisch voor de bedreiging van de persvrijheid. Het is dan ook terecht dat andere Europese regeringen – ook de onze – daarin tussenkomen. Wij hebben onze Belgische parlementsleden gevraagd een resolutie aan te nemen waarin de federale regering wordt verzocht zoiets te doen.

De Commissie buitenlandse betrekkingen van het Parlement heeft nu een ontwerpresolutie goedgekeurd die in de plenaire vergadering in stemming zal worden gebracht. Op basis van een oorspronkelijk voorstel van Ecolo-Groen is het gewijzigd om een meerderheid van de regeringspartijen te verkrijgen, waarbij andere voorstellen van de partijen Défi en PVDA/PTB zijn verworpen.

Eerste opmerking: het is betreurenswaardig dat het Parlement in een zo essentiële aangelegenheid de kloof tussen meerderheid en oppositie niet kan overbruggen, en dat hiervoor de meerderheid verantwoordelijk is. De Groenen zijn akkoord gegaan over een discussie met de liberalen en socialisten – altijd slapjes in dit soort strijd – met als gevolg een volledig afgezwakte versie. De meerderheid verwierp alle voorstellen van de PVDA/PTB en Défi, waarvan de voorzitter François De Smet het nut, de relevantie en de haalbaarheid had toegelicht.

Tweede opmerking: of het nu gaat over de eerste versie of de definitieve tekst van de resolutie en de bijgaande overwegingen, er wordt nooit iets gezegd over Julian Assange. Zijn geval wordt verward met de situatie van klokkenluiders – wat hij niet is – die in de resolutie wordt genoemd in verband met de Europese richtlijn terzake, die nog in het Belgische recht moet worden opgenomen (België loopt hierin vertraging op).

Het eindresultaat – een resolutie in twee delen – is ontstellend.

We hebben geen bezwaar tegen het verzoek aan de federale regering om de invoering van een beschermstatuut voor klokkenluiders in België te bespoedigen. Maar het is open deuren intrappen, omdat de regering, zij het laat, dit toch zal moeten doen. Erger nog, de eerste versie ging in het Belgisch recht verder dan de richtlijn voorschrijft, met de nodige verduidelijkingen over de bestreken gebieden en de mate van bescherming. De aangenomen tekst beveelt slechts een ‘ambitieuze’ omzetting aan, zonder meer.

Maar het ergste is het andere punt van de resolutie.

In de inleidende opmerkingen maakt de tekst de fout Julian Assange gelijk te stellen met een klokkenluider, terwijl hij een journalist is. Het onderscheid is niet onbelangrijk, aangezien de reeds bestaande wettelijke bescherming voor journalisten hoger is dan voor klokkenluiders, als we tenminste geen acht slaan op alle schendingen van deze journalistieke bescherming.

De resolutie zelf gaat volledig voorbij aan Julian Assange, wiens naam en situatie nooit worden genoemd. De aanbeveling is niet eens gericht aan de Belgische regering, maar aan de ‘internationale gemeenschap’.

Het Parlement vraagt haar

“1. De vrijheid van meningsuiting te beschermen en de vrijheid van pers, de journalisten, klokkenluiders en degenen die verantwoordelijk zijn voor publicaties van algemeen belang die gericht zijn op het controleren van overheidsoptreden en het aan de kaak stellen van misstanden,;“

Toegegeven, het verzoek is sympathiek, maar alle internationale verdragen die België heeft onderschreven, verplichten het land al in deze kwestie!

En verder:

“2. geen journalisten of klokkenluiders uit te leveren die zouden kunnen worden blootgesteld aan een hoog risico van ernstige schendingen van de mensenrechten als gevolg van detentieomstandigheden die zouden kunnen neerkomen op foltering of andere onmenselijke behandeling;”

Hier begrijpen we nog minder van: betekent dit dat de Belgische parlementsleden deze uitleveringen zouden aanvaarden als hun detentievoorwaarden correct waren? Het is werkelijk onbegrijpelijk dat een dergelijke resolutie minder verder gaat dan de internationale verplichtingen die België zelf onderschrijft! In het bijzonder de verplichting om elke uitlevering van politieke aard bij voorbaat af te wijzen, zelfs ongeacht de kwestie van de omstandigheden van de detentie!

De parlementsleden vermelden nooit het uitgangspunt en de fundamentele kwestie waar het in dit alles om gaat: de vervolging door staten (of klachten door bedrijven of andere machtige actoren die het onderwerp zijn van onthullingen) van journalisten die hun werk doen door correcte en geverifieerde informatie van openbaar belang te onthullen. Dat is hetgeen aan de basis ligt van wat erop volgt, opsluiting en mogelijke uitleveringsverzoeken.

Nu is het geval van Julian Assange emblematisch voor deze situatie, en wij hoopten dan ook op een duidelijke resolutie van het Parlement. Maar de commissie maakt zelfs geen melding meer van de mogelijkheid – die in de eerste versie van de tekst wel bestond – om in dergelijke situaties humanitaire visa te verlenen aan journalisten of klokkenluiders.

Wij vinden de voorgestelde resolutie bedroevend, nutteloos en zelfs overbodig. Ze moet, wat Assange betreft, vervangen door een andere tekst. Naar onze mening moet de Kamer de federale regering het volgende opdragen :

• de VS-regering oproepen de vervolging van Julian Assange en het uitleveringsverzoek gericht aan Londen onmiddellijk stop te zetten
• de Britse regering oproepen om het verzoek van de VS af te wijzen, de lopende uitleveringsprocedure onmiddellijk stop te zetten en Julian Assange onmiddellijk vrij te laten.
• verklaren dat ons land bereid is om bescherming te bieden aan Julian Assange, hetzij door het verlenen van een humanitair visum, hetzij via een andere procedure die dezelfde bescherming biedt.

Er is geen reden voor de regering om dergelijke verzoeken af te wijzen op grond van ‘niet-inmenging’ in de binnenlandse aangelegenheden van een ander land of de eerbiediging van zijn gerechtelijke procedures, aangezien zij gebaseerd zijn op vervolgingen die duidelijk een schending van de persvrijheid inhouden.

Het Free.Assange.Belgium en Belgium4Assange Comité