Naar schatting eist het gesjoemel met de uitstoot van stikstofoxides door dieselwagens (het Volkswagenschandaal gekend als ‘Dieselgate’) jaarlijks in Europa 5000 voortijdige overlijdens. Zou je dan niet omver vallen als je verneemt dat de Europese Unie voor een paar miljoen euro per jaar (3,4 miljoen om precies te zijn, ongeveer 0,002% van het EU-jaarbudget) reeds heel wat gesjoemel had kunnen vermijden?
Het zit zo. De principes van de Europese eenheidsmarkt bepalen dat een goedkeuring door één lidstaat om een nieuw product op de markt te brengen automatisch de goedkeuring voor de hele EU meebrengt (principe van wederzijdse erkenning). Wanneer dan een producent, bv. Volkswagen, ondervindt dat het onderzoek in bv. Frankrijk nogal streng dreigt te verlopen, kan de aanvraag ook in een andere lidstaat gebeuren. Misschien kunnen investeringsbeloften daarbij wat helpen…
Nu gebeurden er ook wel wat uitstootmetingen in het EU Joint Research Center (JRC, in Ispra, Italië) maar alleen uit ‘wetenschappelijke’ overwegingen, niet om op te treden bij het overtreden van reglementering. In het JRC had men zelfs ‘vermoedens’ dat er onregelmatigheden waren, maar met die informatie werd verder niets aangevangen. Een reden hiervoor is veelbetekenend: het JRC kreeg de te testen wagens in bruikleen van de producent, maar daar kon een confidentialiteitsvoorwaarde aan verbonden zijn. Resultaten konden dus eventueel op vraag van de producent geheim blijven. En dat gebeurde ook. Zo berichtte Euobserver dat Porsche de geheimhouding van verdachte meetresultaten vroeg, op basis van een clausule in het uitleencontract.
Het bedrog en de kruiperigheid t.a.v. een van de Europese industriële reuzen had dergelijke dimensies aangenomen dat zelfs de Europese Commissie zich niet langer kon verbergen achter de geplogenheden van de eenheidsmarkt. In Ispra worden nieuwe testfaciliteiten gebouwd, en het JRC zal een rol spelen in de markttoegang van nieuwe wagens. Voor 2020 is er een budget van 3,4 miljoen euro voorzien om wagens te huren, in plaats van ze van de producent te lenen. Of dat ook na 2020 zal mogelijk zijn hangt nog van budgettaire beslissingen af.
De EU wil 13 miljard euro spenderen aan militaire research, voor onze ‘veiligheid’, maar er moet een wereldwijd schandaal uitbreken alvorens een paar miljoen geïnvesteerd worden om duizenden doden te vermijden… (hm)