26 mei 2013 – In De Tijd van 16 mei stond een klein berichtje over het farmaceutisch bedrijf Merck. Men gaat er voor 6,5 miljard $ ophalen op de markt door uitgifte van bedrijfsobligaties. Als u denkt dat dit geld zal dienen om nieuwe medicamenten te ontwikkelen bent u niet mee met het modern bedrijfsbeheer. Deze miljarden moeten dienen om eigen aandelen terug te kopen (“share buyback”). Minder aandelen in omloop doet hun beursprijs stijgen. Dat wordt geapprecieerd door de aandeelhouders, en ook het hoge bedrijfsmanagement, dat vaak in bedrijfsaandelen (“stock options”) vergoed wordt voor zijn prestaties, vaart er wel bij. Vanaf de jaren 2000 kan men in de Verenigde Staten vaststellen dat leningen door beursgenoteerde bedrijven nauwkeurig de curve volgen van de share buybacks. De onderstaande grafiek [1] illustreert dit. In volle lijn de netto-terugkoop (aankoop minus uitgifte) van aandelen door Amerikaanse bedrijven. Vanaf het midden van de jaren ’80 is dit bijna steeds groter dan nul, wat betekent dat bedrijven (gemiddeld) meer aandelen terugkopen dan uitgeven; de beurs werkt dus niet eens als “zuurstofpomp” voor deze bedrijven.  De stippellijn geeft het bedrag aan leningen aangegaan door de bedrijven. Vanaf 2001 ziet men dat de beide curves samenvallen, en dat de uitgifte van bedrijfsobligaties dus integraal dient om de aandelenkoers op te fleuren.

In Europa wordt stock buyback minder bedreven dan in de USA. Maar toch, volgens Standard & Poor’s (zie grafiek [2]) ging het in 2007 over ongeveer 110 miljard €. Na een neergang met de financiële crisis kwam de praktijk voorzichtig terug op gang, om in 2011 toch al 60 miljard te bereiken.(hm)

[1] Uit G. Duménil & D. Lévy, The crisis of neoliberalism, Harvard University Press 2011.

[2] European Corporates Remain Restrained When It Comes To Share Buybacks, S&P Ratings Services, 18 dec. 2012.