27 februari 2023 – Op vraag van Rusland werd gisteren in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties de aanslag op de gaspijplijnen Nord Stream 1 en Nord Stream 2 besproken. De Russische vertegenwoordiger vroeg  een onafhankelijk onderzoek, onder de leiding van de VN- secretaris-generaal Gutteres. Op 26 september 2022 bleken de onderzeese pijpen door krachtige explosies gesaboteerd te zijn. Hoewel de Amerikaanse president Biden publiek had aangekondigd dat NordStream niet meer zou functioneren als Rusland Oekraïne binnenviel, wezen Westerse regeringen en de meeste media richting Rusland, al ontbrak daarvoor enige evidentie of zelfs logica. In het beste geval sprak men over de ‘geheimzinnige aanslag’. Het vermoeden dat men eerder in Washington  dan Moskou moest zoeken om het geheim op te lossen werd alleen maar versterkt als Duitsland, Denemarken en Zweden de resultaten van hun onderzoek niet wilden vrijgegeven.

Het zedige, of laat ons ook maar zeggen’ geheimzinnige’ Westerse stilzwijgen over dit geval van ‘industrieel terrorisme’ werd recent verbroken door een artikel van de vermaarde Amerikaanse onderzoeksjournalist Seymour Hersh [1]. Zijn onderzoek bevestigt de meest voor de hand liggende onderstelling in verband met de sabotage: ze gebeurde onder de auspiciën van de Amerikaanse president Biden. Dat zal ongetwijfeld bijgedragen hebben tot de Russische vraag in de Veiligheidsraad om een onderzoek in te stellen.

Het is zo goed als zeker dat zulk onderzoek er niet zal komen, want op zijn minst de Verenigde Staten en Groot-Brittannië zullen daarover hun veto stellen in de Veiligheidsraad. John Kelly, de VS-ambassadeur bij de VN, noemde de beschuldiging door Hersh volkomen vals, en een afleidingsmanoeuvre van Rusland bij de eerste verjaardag van hun invasie.

Maar ook zonder de formele opdracht aan de VN om een onderzoek in te stellen gingen een aantal hearings door, waarvan één bijzonder pijnlijk is voor de Biden administratie. Het betreft de tussenkomst van Jeffrey Sachs, een hoog aangeschreven professor ontwikkelingseconomie. Zeker geen linkse rakker, eerder een ‘ethische vrijemarktdenker’, niet onbegaan met extreme armoede en klimaatopwarming, maar hij hielp bv. ook mee een ‘shocktherapie’ voor te schrijven bij de overgang van de Sovjet-Unie van planeconomie naar kapitalisme. We zeggen  ‘pijnlijk voor de Biden-administratie’ omdat een dergelijke establishment figuur ook nuttig is om het ‘progressieve’ gezicht van de VS te laten zien. Maar voor Sachs was het ‘geheimzinnige’ van de NordStream-sabotage blijkbaar een brug te ver. Ziehier lange uittreksels uit zijn tussenkomst op de Veiligheidsraad op 21 februari laatstleden:

“De vernietiging van de Nord Stream-pijpleidingen op 26 september 2022 is een daad van internationaal terrorisme en vormt een bedreiging voor de vrede.  Het is de verantwoordelijkheid van de VN-Veiligheidsraad om zich te buigen over de vraag wie deze daad zou kunnen hebben gepleegd, teneinde de dader voor de internationale rechter te brengen, schadevergoeding voor de benadeelden na te streven en dergelijke daden in de toekomst te voorkomen.

De vernietiging van de Nord Stream-pijpleidingen vereiste een zeer hoge mate van planning, deskundigheid en technologische capaciteit.  De Nord Stream 2 pijpleidingen zijn een technisch pareltje. Elk deel van de pijp bestaat uit gewalst staal van 4,5 cm dikte, met een interne diameter van 1,15 meter.  De pijp wordt omhuld door beton van 10,9 cm dikte.  Het gewicht van elk deel van de in beton gevatte pijp is 24 ton.  De pijpleidingen liggen op de zeebodem.

Het vernietigen van een pijpleiding van zwaar gewalst staal, omhuld met beton, op een diepte van 70-90 meter vereist zeer geavanceerde technologieën voor het vervoer van de explosieven, het duiken om de explosieven te plaatsen en de ontploffing.  Dit onopgemerkt te doen, in de exclusieve economische zones van Denemarken en Zweden, maakt de operatie nog veel ingewikkelder.  Zoals een aantal hoge ambtenaren heeft bevestigd, moet een dergelijke actie zijn uitgevoerd door een actor op staatsniveau.  

Uit een recent rapport van de Washington Post blijkt dat de inlichtingendiensten van de NAVO-landen privé hebben geconcludeerd dat er geen enkel bewijs is dat Rusland deze actie heeft uitgevoerd.  Dit strookt ook met het feit dat Rusland geen duidelijk motief had om deze terreurdaad op zijn eigen kritieke infrastructuur uit te voeren.  Sterker nog, Rusland zal waarschijnlijk aanzienlijke kosten moeten maken om de pijpleidingen te herstellen.  

Drie landen hebben naar verluidt onderzoek gedaan naar het Nord Stream terrorisme: Denemarken, Duitsland en Zweden.  Deze landen weten vermoedelijk veel over de omstandigheden van de terroristische aanslag. Vooral Zweden heeft de wereld misschien wel het meest te vertellen over de plaats van het delict, die zijn duikers hebben onderzocht. Maar in plaats van deze informatie wereldwijd te delen, heeft Zweden de resultaten van zijn onderzoek geheim gehouden voor de rest van de wereld.  Zweden heeft geweigerd zijn bevindingen met Rusland te delen en heeft een gezamenlijk onderzoek met Denemarken en Duitsland afgewezen.   In het belang van de wereldvrede zou de VN-Veiligheidsraad van deze landen moeten eisen dat zij de resultaten van hun onderzoek onmiddellijk aan de VN-Veiligheidsraad overhandigen. 

Er is tot op heden slechts één gedetailleerd verslag van de vernietiging van Nord Stream, het verslag dat onlangs naar voren is gebracht door onderzoeksjournalist Seymour Hersh, zo te zien gebaseerd op informatie die aan Hersh is gelekt door een niet nader genoemde bron.  Hersh schrijft de vernietiging van Nord Stream toe aan een besluit van de Amerikaanse president Joe Biden en uitgevoerd door Amerikaanse agenten in een geheime operatie die Hersh in detail beschrijft.  Het Witte Huis heeft het verslag van Hersh omschreven als “volledig en volkomen onjuist”, maar heeft geen informatie verstrekt die het verslag van Hersh tegenspreekt en heeft geen alternatieve verklaring gegeven.

Hoge Amerikaanse functionarissen legden voor en na de vernietiging van Nord Stream verklaringen af waaruit de animositeit van de VS ten opzichte van de pijpleidingen bleek.  Op 27 januari 2022 tweette staatssecretaris Victoria Nuland: “Als Rusland Oekraïne binnenvalt, op de een of andere manier, zal Nord Stream 2 niet doorgaan.” Op 7 februari 2022 zei president Biden: “Als Rusland opnieuw binnenvalt, dan komt er geen Nord Stream 2 meer. We zullen er een einde aan maken.” Op de vraag van de verslaggever hoe hij dat zou doen, antwoordde hij: “Ik beloof je dat we het kunnen.”

Op 30 september 2022, onmiddellijk na de terroristische aanslag op de pijpleiding, verklaarde staatssecretaris Antony Blinken dat de vernietiging van de pijpleiding “ook een geweldige kans is.  Het is een geweldige kans om voor eens en altijd de afhankelijkheid van Russische energie weg te nemen en zo Vladimir Poetin de bewapening van energie als middel om zijn imperiale plannen te bevorderen, te ontnemen.”  Op 28 januari 2023 verklaarde staatssecretaris Nuland aan senator Ted Cruz: “Ik ben, en ik denk de regering ook, zeer verheugd te weten dat Nord Stream 2 nu, zoals u graag zegt, een brok metaal op de bodem van de zee is.”

Zulke taal is helemaal niet gepast tegenover het internationale terrorisme.  Ik hoop dat de VS samen met alle andere leden van de Veiligheidsraad deze gruwelijke daad van internationaal terrorisme zullen veroordelen en zich zullen aansluiten bij een dringend onderzoek onder leiding van de VN-Veiligheidsraad naar deze internationale misdaad om de waarheid te achterhalen. 

Meer dan ooit is de wereld afhankelijk van het werk van de VN-Veiligheidsraad om de escalatie naar een nieuwe wereldoorlog te stoppen. De wereld zal alleen veilig zijn als de permanente leden diplomatiek samenwerken om mondiale crises, waaronder de oorlog in Oekraïne en de oplopende spanningen in Oost-Azië, op te lossen.  De VN-Veiligheidsraad biedt het unieke mondiale forum voor dat vredesbevorderende werk.  Meer dan ooit hebben wij behoefte aan een gezonde, goed functionerende VN-Veiligheidsraad die de hem door het VN-Handvest toegewezen missie uitvoert. 

Een objectief onderzoek van de VN-Veiligheidsraad naar het Nord Stream-terrorisme, waarbij alle landen bijdragen wat zij weten, is belangrijk voor het wereldwijde vertrouwen in dit orgaan en, wat het belangrijkst is, voor wereldwijde vrede en duurzame ontwikkeling.”

Wat ook de mogelijke toekomstige onthullingen mogen zijn in dit dossier, de uiteenzetting van Sachs is niet alleen ontluisterend voor de VS-regering, maar ook voor het gros van de westerse journalisten die lustig meededen met de these dat Moskou het gedaan had, of naderhand spraken over een ‘geheimzinnige aanslag’. En wie meent dat het zoeken naar de waarheid in deze zaak ongepast is omdat het zou kunnen uitdraaien op de ontlasting van Moskou dat een afschuwelijke oorlog voert in Oekraïne, bedenke dat de westerse regeringen dit hadden kunnen vermijden door niets te verbergen achter het ‘staatsgeheim’. En eenmaal journalistiek alleen nog onderzoekt en onthult wat past in het kraam van het eigen politiek regime zit men op een ingezeepte glijbaan naar totalitaire controle. (hm)

[1] Het artikel van Hersh vindt u hier (in het Engels). Voor een situering en samenvatting, zie De Wereld Morgen.