door onze correspondent E.V.
30 april 2015
De drie grootste partijen in het Portugese parlement (CDS-PP, PS en PSD [1]) werken aan een wet die de media onder andere zou dwingen plannen voor de verslaglegging van verkiezingen door een commissie te laten goedkeuren. Het wetsvoorstel, dat na een jaar van voorbereidingen afgelopen vrijdag 24 april aan het parlement gepresenteerd zou worden, leidde in de huidige vorm echter tot dusdanig heftige reacties dat de betrokken partijen de handen er snel vanaf hebben getrokken.
Volgens het voorstel zouden in verkiezingstijd strengere regels gaan gelden voor de media. Eén van de meest controversiële maatregelen waar de wet in voorziet is de oprichting van een commissie waaraan elk journalistiek medium eventuele plannen voor verslaglegging van de verkiezingen moet presenteren. Daarnaast wordt ook het uitspreken van waardeoordelen in informatieve nieuwsitems expliciet verboden. Zij die weigeren hun plannen ter goedkeuring voor te leggen, of zich niet aan de gestelde regels houden, kunnen boetes tot wel 50.000 euro tegemoet zien.
Het wetsvoorstel, dat nota bene werd aangekondigd in de week waarin de Portugezen de Anjerrevolutie van 1974 herdenken, kon buiten het parlement op weinig steun rekenen. De journalistieke wereld reageerde afgelopen donderdag woedend. Verschillende kranten en televisiezenders kondigden aan geen verslag te zullen doen van de aanstaande parlementaire verkiezingen indien het wetsvoorstel zou worden aangenomen.
Prominente politici van de drie betrokken partijen, samen goed voor bijna 90% van de zetels in het Portugese parlement, distantieerden zich hierop direct van het voorstel. Vice-Premier Paulo Portas (CDS-PP) was de eerste: ´Ik hecht zeer veel waarde aan persvrijheid. En ik denk dat ik daarmee voldoende duidelijk maak hoe ik denk over dit wetsvoorstel.´ De leider van de enige betrokken oppositiepartij Partido Socialista (PS), António Costa, haastte zich vervolgens te melden dat het slechts een werkdocument betrof en garandeerde dat de PS-fractie er in deze vorm nooit akkoord mee zou gaan. Ook de sociaal-democraten van de PSD, de grootste fractie in het parlement, benadrukten dat er geen sprake was van een definitief voorstel en dat men de persvrijheid hoog in het vaandel draagt.
Voor nu betekent dit dat het voorstel van de baan is. De partijen nemen wanneer de rust enigszins is wedergekeerd weer plaats aan de onderhandelingstafel. Ondanks het feit dat men het afgelopen jaar achter de schermen en in klein comité onderhandelde, kondigt CDS-PP via haar woordvoerder aan dat vertegenwoordigers van de media actief bij de nieuwe ronde besprekingen zullen worden betrokken.
[1] De CDS-PP is de Partido do Centro Democrático e Social / Partido Popular, christendemocratisch en behoorlijk rechts; in het Europees Parlement aangesloten bij de Europese Volkspartij (EVP).
De PS is de sociaal-democratische partij, Europees aangesloten bij S&D.
De PSD (Partido Social Democrata) is een liberaal-conservatieve partij, Europees aangesloten bij de EVP (en tot voor kort bij de liberale fractie ALDE). De huidige premier van Portugal Pedro Passos Coelho is tevens partijleider van de PSD, een functie die ook al ingenomen werd door de voormalige voorzitter van de Europese Commissie, José Manuel Barroso.
Bronnen: