28 juli 2020 – De Europese ‘deal’ van 21 juli stelt aanzienlijke financiële middelen in het vooruitzicht van Spanje, in het kader van het Europees corona-herstelplan. Het gaat over ongeveer 140 miljard, ongeveer de helft als subsidie en de andere als goedkope leningen. De Spaanse premier Sánchez werd enthousiast onthaald bij zijn terugkeer van de Brusselse top, en zelfs politieke tegenstanders hadden een paar lovende woorden over voor het ‘historisch akkoord’.

Dit is een opsteker voor het Spaans minderheidskabinet, sinds januari 2020 gevormd door Sánchez’ sociaaldemocratische PSOE en het linksere Podemos, geleid door Pablo Iglesias, samen goed voor 155 van de 350 parlementzetels. De vraag is echter of Podemos, de minderheidspartner (35 zetels) in het minderheidskabinet, in staat zal zijn om de door haar aangebrachte linkse accenten in het regeerakkoord te behoeden voor de Europese bemoeienis met het economisch beleid in lidstaten die hulp ontvangen, de zgn. ‘conditionaliteit’.  Het Spaans regeerakkoord ¹ voorzag o.a. in een verbetering van de pensioenen, en de intrekking van de in 2012 door de rechtse regering Rajoy doorgevoerde arbeidsmarkthervormingen; dit laatste betekent een felle verzwakking van de onderhandelingspositie van vakbonden en maakt voor de ondernemers een vlotte ontslagregeling mogelijk.

Pablo Iglesias maakt zich sterk dat er, in tegenstelling met de ‘hulp’ die de EU bood bij de financiële crisis, deze keer geen neoliberale economische hervormingen geëist zullen worden, en dat ‘conditionaliteit’ alleen betekent dat het geld verantwoord gebruikt wordt om de economie te herlanceren via groene investeringen en digitalisering. In een interview met Le Monde (21 juli) bejubelt Iglesias het “historisch verzaken van Europa aan het soberheidsbeleid” en meent hij dat “het neoliberaal dogmatisme dat zoveel kwaad berokkende aan Europa en zijn bevolking, in het bijzonder aan het Zuiden, nu eindelijk gecorrigeerd werd.”

Dicht hij geen al te magische kwaliteiten toe aan een virus, dat niet alleen het menselijk immuunsysteem vernietigt, maar ook het neoliberaal dogmatisme ? (hm)

1. Voor een uitgebreider analyse, zie “Podemos kan het bestuur in Spanje veranderen”