1 april 2020
Gisteren, 31 maart, werd een open brief gepubliceerd waarin 145 ngo’s en 12 vooraanstaande medische verantwoordelijken van overal ter wereld zich richten tot de CEO van het Amerikaans farmaceutisch bedrijf Gilead. Dit bezit de patentrechten op remdesivir, een van de meest beloftevolle kandidaat-medicamenten tegen COVID-19, de ziekte veroorzaakt door het coronavirus. Er wordt gevreesd dat Gilead hiervan duchtig misbruik zou maken, zoals het in het verleden reeds deed met zijn AIDS-remmer Descovy. Men herinnert zich bovendien de zeer recente poging van de Trump-administratie om het Duitse bedrijf CureVac – dat met de ontwikkeling van een corona vaccin bezig is – op te kopen en voor exclusief Amerikaans gebruik aan te wenden.
Natuurlijk is het profiteren van noodsituaties door bedrijven geen Amerikaans monopolie, maar een wereldwijd verspreid en legaal aspect van de kapitalistische economie. Voor het bestrijden van een epidemie als de huidige moeten we noodgedwongen een deel van onze vrijheid opgeven, en burgers begrijpen over het algemeen dat men dit offer moet brengen in het algemeen belang. Maar dat kapitalistische bedrijven hun vrijheid om winst op te strijken zouden moeten opgeven, dat is een heel ander paar mouwen! 1
Nu hebben farmaceutische bedrijven sinds mensenheugenis het sprookje aangehouden dat patenten en hoge prijzen voor geneesmiddelen noodzakelijk zijn om ook in de toekomst hun ‘dienst aan de gemeenschap‘ te kunnen verderzetten. Een leugenachtig argument, zo toonde Artsen zonder Grenzen recent nog maar eens aan in het kader van haar Access Campaign voor betaalbare geneesmiddelen.
Hieronder vindt u onze Nederlandse vertaling van de open brief aan Gilead. De brief Is onder meer ondertekend door Artsen zonder Grenzen, het Nederlandse Transnational Institute (TNI), de Belgische verbruikersorganisatie TestAankoop, de Duitse ngo medico international, en vooral veel organisaties uit het Zuiden.
Open brief aan Gilead betreffende gewaarborgde toegang tot remdesivir
Geachte heer O’Day, CEO van Gilead Science Inc.
We schrijven u om te vragen dat Gilead onmiddellijk actie onderneemt om te zorgen voor een snelle beschikbaarheid, betaalbaarheid en toegankelijkheid van de experimentele therapie remdesivir ter behandeling van COVID-19, in afwachting van de resultaten van de klinische tests die de deugdelijkheid ervan moeten bewijzen.
De COVID-19 pandemie heeft zich over alle continenten verspreid, en tot dusver werden 720.000 mensen besmet, met meer dan 30.000 doden als gevolg. Voor alle landen is het essentieel in de bestrijding van de pandemie om efficiënte therapeutische middelen snel beschikbaar en betaalbaar te maken voor iedereen, op basis van de medische noden; dit kan duizenden levens redden.
We maken ons ernstige zorgen rond de huidige aanpak van Gilead met betrekking tot remdesivir, die de toegang tot deze mogelijks doorslaggevende behandeling voor COVID-19 kan in de weg staan. Gilead is in het bezit van primaire patenten op remdesivir in meer dan 70 landen, wat de toegang tot generische producten kan blokkeren tot 2031. Niettegenstaande noodoproepen in verband met de publieke gezondheid in meerdere staten en steden van de Verenigde Staten sinds het einde van februari vroeg Gilead bij de US Food and Drug Administration voor remdesivir een erkenning als ‘weesgeneesmiddel’ aan 2 met de bedoeling om verder de exclusieve rechten te bekomen in de Verenigde Staten; alleen na publiek protest eind maart werd de vraag naar exclusiviteit terug ingetrokken. En recent, bij een overweldigende vraag voor individueel ‘menslievend’ gebruik van remdesivir, kondigde Gilead aan de tijdige terbeschikkingstelling niet te kunnen garanderen, en het onderzoeksprogramma werd teruggeschroefd.
De COVID-19 pandemie treft iedereen. Het is onaanvaardbaar dat Gileads remdesivir onder de exclusieve controle van het bedrijf zou geplaatst worden, wetend dat het medicijn ontwikkeld werd met aanzienlijke publieke steun, zowel voor de aanvankelijke research en klinische tests, en gezien ook de buitengewone inspanningen en persoonlijke risico’s van gezondheidswerkers en patiënten bij de klinische tests, en de ramp zonder weerga die in alle landen dreigt voor de bewoners, het ziekenzorgsysteem en de economie. Gilead heeft geen goede naam voor wat betreft de universele toegang tot levensreddende behandelingen, en het recente omgaan met remdesivir boezemt weinig vertrouwen in dat het bedrijf zal handelen in het algemeen belang.
We vragen dat Gilead zich ten volle zou realiseren wat de draagwijdte en de mogelijke gevolgen zouden zijn om door te gaan met de exclusieve rechten, in plaats van de productiecapaciteit te verhogen en een betaalbaar aanbod van remdesivir te bieden gedurende de pandemie. We dringen er daarom bij Gilead op aan om onmiddellijk actie te ondernemen op volgende punten:
- bevestigen dat Gilead geen exclusieve rechten zal opleggen en claimen op patenten en gegevens over regelgeving en tests, of welke vorm van exclusiviteit waar ook ter wereld;
- alle gegevens, productstalen en kennis, die nodig zijn voor een generische ontwikkeling en voor goedkeuringsprocedures, publiek beschikbaar te stellen om zo productie en aanbod door generische producenten wereldwijd te vergemakkelijken;
- en de transparantie te verbeteren door de productiecapaciteit en de bestaande voorraden bekend te maken, en het onafhankelijk en gepast beheer over de toewijzing van de behandeling toe te laten in functie van de medische noden.
Een benadering die berust op exclusiviteit en monopolie zal tot een wereldwijde mislukking leiden in de strijd tegen de COVID-19 pandemie. Gilead moet nu in het algemeen belang handelen.
Voetnoten
- Een voorbeeldje op het radionieuws terwijl deze regels geschreven worden. BNP Paribas wil bijna twee miljard euro weghalen bij de Belgische dochter om dividend uit te betalen, terwijl zelfs liberale politici gevraagd hebben aan banken om geen dividend uit te keren, met het oog op de recessie die er zit aan te komen. Maar terwijl boetes en zelfs gevangenisstraf worden ingezet om samenscholingen onder burgers te vermijden, wordt op bankiers en grote bedrijven alleen een beetje morele druk uitgeoefend. Iedereen weet evenwel dat morele druk op bankiers en grote ondernemers geen indruk maakt.
- Een weesgeneesmiddel (orphan drug) wordt door Wikipedia gedefinieerd als “een geneesmiddel voor een zeldzame ziekte. Overheden treffen soms extra voorzieningen voor deze categorie geneesmiddelen om het ontwikkelen en op de markt brengen ervan voor de farmaceutische industrie aantrekkelijker te maken. Gedacht wordt namelijk dat dat zonder die voorzieningen niet rendabel zou zijn.”
Laat een reactie achter