door Herman Michiel
5 oktober 2020

Wie wil weten wat de meeste Scandinavische vakbonden tegen een Europees minimumloon hebben kan hun argumentatie lezen in een gezamenlijk standpunt van Deense, Noorse en Zweedse vakbondsfederaties (de Finse ontbreken). In EU legislation on minimum wages is not the solution, verschenen op Social Europe  stellen ze dat EU-bemoeienis met lonen de vrije loononderhandelingen in het gedrang brengt: “We vrezen dat een EU-richtlijn zou interfereren met loonafspraken tussen sociale partners en leiden tot meer tussenkomsten in de autonomie van vakbonden en werkgevers. In onze landen zou een richtlijn directe en negatieve gevolgen hebben op collectieve overeenkomsten en loonbepaling, en uiteindelijk op het loonniveau zelf. ” In plaats van een Europese richtlijn over minimumlonen bepleiten deze vakbondsleiders een versterking van de collectieve onderhandelingen overal in Europa.

Dit wordt nogal vlug als het “egoïsme” van sterke vakbonden bestempeld die geen oog hebben voor de zwakkere broeders en zusters elders in Europa. Maar hoe realistisch is het om op initiatieven van de Commissie te rekenen om het “sociaal Europa” te bevorderen? Wat hebben de richtlijnen over de arbeidstijd opgeleverd?  Werkweken die tot 60 uur, en zelfs meer, kunnen oplopen… Dat is dan nog niet eens van toepassing op truckers, die “legaal” nog veel  harder mogen uitgeperst worden. Denken dat er sociale cadeaus uit de hoed van von der Leyen zullen vallen is een gevaarlijke illusie en een belemmering voor de enige werkbare strategie: een gecoördineerd internationalistisch vakbondsoffensief  voor lonen, rechten en sociale zekerheid. Dat zal nog extra nodig zijn nu er een zware coronafactuur wordt opgemaakt…

Ook von der Leyens “steun” voor collectieve onderhandelingen ziet men best niet als een alternatief voor vakbondsstrijd.  Zelfs in een land met sterke vakbondstraditie als Finland  komen sectorale CAO’s  sterk onder druk. Verleden week maakte de patronale Finse Federatie van Bosbouwbedrijven (FFIF) bekend dat ze niet langer zal onderhandelen met de vakbonden op nationaal vlak, en alleen nog per bedrijf akkoorden wil afsluiten. “De bedoeling is ook om de dialoog tussen de bedrijven en de werknemers te bevorderen”, zei voorzitter Ilkka Hämälä van de FFIF…

De bosbouw is een belangrijke sector in Finland (20% van de export van het land, 42.000 werknemers) en men kan vrezen dat de FFIF navolging zal vinden. In 2017 nam de Finse patroonsorganisatie voor de industrie (EK) ook al het voornemen om alleen nog op bedrijfsvlak akkoorden te sluiten.