18 juli 2015 – Kunnen parlementariërs om diametraal tegengestelde redenen tegen eenzelfde voorstel stemmen? Dat kan, zoals gisteren in de Bundestag (Duits parlement) nog maar eens bewezen werd. Daar moest gestemd worden over het voorstel om in Europees verband onderhandelingen te beginnen met de Griekse regering over een nieuw zogenaamd reddingspakket, nu de regering Tsipras daar met de steun van de Griekse rechterzijde om vraagt.
Voor een linkse partij als Die Linke (met 64 van de 631 zitjes in de Bundestag) ligt de aan te nemen houding niet onmiddellijk voor de hand. Vooreerst is er in Duitsland een sterke rechtse stroming die een nieuw ‘reddingspakket’ voor Griekenland verwerpt: “Geen euro meer voor de onbetrouwbare Grieken !”. Om de goedkeuring van de Bundestag te bekomen moest kanselier Merkel trouwens sterk ingaan tegen deze stroming, die zeer aanwezig is in haar CDU. Een Nein van Die Linke kan dus formeel geïnterpreteerd worden als steun voor de meest rabiate hardliners in de keuze over Griekenland.
Anderzijds vraagt de regering Tsipras – zij het “omdat ze geen alternatief ziet” – om Europese steun. Die regering kan niettegenstaande de sterke tegenkanting van de linkerzijde nog wel rekenen op een grote meerderheid van de Syriza-parlementariërs (van de 149 stemden 32 tegen, 6 onthielden zich, één was afwezig). Syriza en Die Linke zijn verwante partijen, die samen in de linkse fractie (GUE, Europees Unitair Links) van het Europees Parlement zitten. Een Nein in de Bundestag komt dus niet alleen over als het meestemmen met de rechterzijde van de CDU, maar kan ook overkomen als het stemmen tegen de zusterpartij in Griekenland.
Er is echter een derde argument, en dat was blijkbaar doorslaggevend voor Die Linke: de linkerzijde van Syriza is ronduit tegen nieuwe Europese leningen en de daaraan gekoppelde diktaten. Op 27 februari, een week na het zogezegd ‘akkoord’ tussen Griekenland en de ‘instellingen’, schreven de twee linkse Syrizianen Dimitris Belantis en Stathis Kouvelakis een open brief aan de parlementsleden van Die Linke en aan andere partijen van radicaal links in Europa. Daarin staat o.a. het volgende:
Voor ons is het duidelijk dat de goedkeuring van dit akkoord door parlementen in Europa, met instemming van partijen van radicaal links, tegen de belangen ingaat van de Griekse arbeiders en het Griekse volk.
Solidariteit tussen radicaal linkse partijen en groepen in Europa, en steun voor de SYRIZA-regering zijn noodzakelijk, maar volgens ons is er één voorwaarde: het beleid van de Memoranda moet verlaten worden en het neoliberalisme effectief bestreden, niet alleen met nieuwe terminologie en PR-spin.
Onder die omstandigheden rijst de vraag welke houding de parlementariërs van radicaal links in de Bundestag en in andere parlementen in Europa moeten aannemen wanneer dit akkoord ter stemming voorligt. Volgens ons zal een “nee” de Griekse linkerzijde en in het bijzonder SYRIZA helpen om haar programma door te voeren. Omgekeerd kan een “ja” alleen illusies en toekomstige ontgoochelingen creëren.
Het mes-op-de-keel-akkoord van 13 juli is nog een stuk dictatorialer dan wat op 20 februari leek te zullen volgen; het argument van de linkerzijde van Syriza geldt dus a fortiori. In tegenstelling met de stemming op 27 februari, toen de meeste van de 64 Linke-afgevaardigden stemden voor de verlenging van het tweede ‘hulpprogramma’ voor Griekenland, hebben 53 een nieuw diktat nu verworpen.
We denken dat dit een juiste en moedige beslissing is van Die Linke. In plaats van een formalistische ‘steun aan de zusterpartij’ wordt hier vanuit Berlijn, ‘het hol van de leeuw’, aan de Grieken de boodschap overgebracht dat een nieuw Memorandum niet met de steun van de linkerzijde in Europa opgedrongen wordt. Dit weegt in grote mate op tegen alle nadelen van ‘meestemmen met de rechterzijde van de CDU’ enz.
In de Bundestag stemde de hele SPD, op vier na, voor onderhandelingen over een nieuw akkoord. Bij de Grünen waren 23 voor, 2 tegen, 33 onthielden zich. In totaal waren er 439 ja-stemmen, 119 nee en 40 onthoudingen. (hm)
