26 maart 2013 – Koen Dille zag drie Belgische ministers op hun knieën vallen voor eurocommissaris Rehn, en dat ontlokte hem de volgende oprisping.

Wie is Olli Rehn? Paul Magnette, toen nog Belgisch minister, vroeg het zich een goed jaar geleden ook al af. In de krant lees ik dat de man in zijn jeugd een getalenteerd voetballer was in de hoogste Finse afdeling. Na een succesrijke studie sociale en politieke wetenschappen werd hij een al even succesvol politicus in het Finse parlement. Vandaag is hij Europees Commissaris voor Economische Zaken.

Muzikant en dichter

Mooi zo! Je hebt wel meer andersbegaafde mensen die op een bepaald moment van hun leven voor de politiek kiezen. In mijn land hadden we ooit een minister van buitenlandse zaken die niet onaardig piano speelde. En een van onze voormalige premiers produceert nog steeds geregeld een haiku. Maar uiteindelijk blijken ze allemaal als bureaucraten te eindigen. De ene werd secretaris-generaal van de NATO, de andere voorzitter van de Europese Raad en, zoals gezegd, brengt Olli Rehn tegenwoordig zijn dagen door als Europees Commissaris.

Nu, geen kwaad woord over bureaucraten. De goede bureaucraten wel te verstaan. Zij die alles weten. Die overal aan denken. Die het hele systeem in de vingers hebben. Ze zijn hun gewicht in goud waard. Alleen, ze mogen niet de baas spelen. Ze moeten hun plaats weten. Ze staan in dienst van het systeem. En dat is nu net waar het in de Europese constructie verkeerd loopt.

Voorafbeelding

Jaren geleden hield men ons voor dat je de Commissie moest zien als een soort voorafbeelding van een toekomstige Europese regering. Daar zijn we vandaag nog ver van verwijderd. Heeft iemand al eens echt nagegaan hoeveel stappen die Commissie al in de richting van een volwaardige Europese regering heeft gezet?

Geen enkele verkiezing is ooit aan de samenstelling van de Europese Commissie voorafgegaan.

Benoemd…

Volgens welke procedure Olli Rehn als Commissaris aangeduid is geworden, weet ik niet. Wat ik wel weet is hoe dat met de Belgische Commissarissen gaat. De huidige, Karel De Gucht, is ondertussen al de negende. Alle zijn ze aangeduid. Benoemd zou je kunnen zeggen. Via de achterkamertjespolitiek. Vandaag is het een Vlaamse liberaal, gewoon omdat het al bijna 25 jaar geleden was dat die partij nog een Commissaris had mogen ‘leveren’. Alle andere partijen waren al aan de beurt geweest.

Niet dat de heer De Gucht daarom onbekwaam zou zijn. Waarschijnlijk is het tegendeel  waar. Als je tenminste voor ogen houdt dat het om een bureaucraat gaat. Terloops gezegd, dat belet Karel De Gucht niet om, als het hem zint, eventjes af te dalen in de Belgische of zelfs internationale politieke arena. Wat overigens steevast aanleiding geeft tot opschudding, ergernis of gemopper.

…niet verkozen

Er is geen reden om aan te nemen dat de 26 andere Commissarissen volgens democratischer criteria aan hun baan zijn geraakt. Ook dus Olli Rehn niet. En ook hij zal best wel een bekwame eurotechnicus zijn, om het niet altijd dat wat oneerbiedige bureaucraat te gebruiken.

Maar kom, de waarheid is dat het wel degelijk bureaucraten zijn. Een speciale soort, namelijk eurocraten. Ze zijn niet verkozen. Ze dragen geen enkele politieke verantwoordelijkheid. Terwijl ze toch hun wil wel opleggen aan de regeringen van de lidstaten.

En hoe!

Dat is nog maar eens gebleken naar aanleiding van de Belgische begrotingscontrole. Die stond  volledig in de imposante schaduw van Olli Rehn. Drie ministers waren er nodig om met de almachtige te gaan praten. En niet de minste: de premier, de minister van buitenlandse zaken en uiteraard die van financiën. Of de heer Rehn niet wat toegeeflijker wilde zijn. Of het niet een beetje meer dan 2,15 % mocht zijn.

Je had ze moeten zien terugkomen, onze ministers. Als kinderen zo blij. Door het dolle heen. Het mocht van Olli! Grootmoedig had de goede man over zijn hart gewreven. Vooruit dan maar, het is goed. Voor één keertje. En op één voorwaarde: er moeten voor minstens één percent echte structurele ingrepen bij zijn. Beloofd, meneer Rehn. Daar kunt u op rekenen. En prompt waren er al een paar ministers die vonden dat ze daar best de sociaal verzekerden, de werklozen of de gepensioneerden voor konden doen opdraaien.      

Maar het had nog erger gekund

Zo werkt dit Europa dus.

Akkoord, dit is niet nieuw. Hoeveel jaren al horen we die kritiek. Dat is dan ook het probleem. Hoe kun je mensen warm maken voor de Europese gedachte als je almaar op dezelfde spijker moet blijven kloppen? In Ierland, Italië, Portugal, Spanje, Griekenland en Cyprus is het niet anders gegaan. Of toch wel: het was nog vele malen erger.   

Koen Dille