18 september 2011 – De Europese Commissie wil nieuwe regels invoeren voor de paspoortvrije Schengenzone. De laatste tijd kwam dit paspoortvrij verkeer onder druk. De Deense regering voerde opnieuw controles in aan de grens met Zweden en Duitsland. Frankrijk sloot tijdelijk haar grenzen voor migranten uit Tunesië alhoewel die een verblijfsvergunning hadden gekregen in Italië. Spanje kreeg de toelating Roemeense werkzoekers te weigeren. Ook heerst in een aantal lidstaten van de eurozone nervositeit over de vraag of de lidstaten aan de grenzen wel in staat zijn onwelkome gasten buiten te houden. Ook wat dit betreft is bijvoorbeeld het vertrouwen in de Grieken zoek.
Deze evoluties weerspiegelen de groeiende weerstand in de Europese Unie tegen het vrij verkeer van personen, een mengeling van vrees voor sociale dumping, vreemdelingenhaat en concurrentiedenken. Rechtse populisten, maar niet alleen zij, spelen hier gretig op in. Dat versterkt middelpuntvliedende krachten in de Europese constructie, wat als een probleem wordt ervaren door die krachten die menen dat Europa juist meer gecentraliseerd moet worden om het hoofd te bieden aan de crisis van de euro (en dus zich staande te houden in de wereldwijde concurrentie).
Momenteel mogen lidstaten van de Schengenzone eenzijdig beslissen hun grenzen te sluiten gedurende een periode van dertig dagen. Volgens de voorstellen van de Commissie zou dit nu beperkt zijn tot vijf dagen. Langer zou enkel mogen mits toestemming van de Commissie en van voldoende andere lidstaten. Wanneer een land ondanks hulp van de EU niet in staat zou blijken buitengrenzen voldoende af te schermen zouden andere lidstaten hun grenzen mogen afsluiten voor verlengbare periodes van zes maanden.
Al bij al betekent dit dat in deze politiek en electoraal gevoelige kwestie de Europese instellingen een grotere vinger in de pap zouden krijgen, wat alvast niet naar de zin is van Frankrijk, Duitsland en Spanje, die daarover een gemeenschappelijke verklaring aflegden.
De Schengenzone werd in 1985 ingevoerd door zes Europese landen, en bestrijkt er nu 25. (fs)