30 mei 2023 – Twee jaar geleden tekende de Europese Commissie een contract met Pfizer-BioNTech voor de levering van 900 miljoen dosissen van hun coronavaccin, en een optie voor de levering van nog eens 900 miljoen dosissen vóór eind 2023.  De Commissie was opgetreden in opdracht van de lidstaten, en zou als vertegenwoordiger van een sterk economisch blok van bijna een half miljard consumenten een betere onderhandelingspositie hebben dan de lidstaten apart. De hele operatie was echter vanaf het begin omhuld in geheimhouding. Prijzen konden niet publiek gemaakt worden omwille van zakenbelangen, en als de New York Times berichtte dat de onderhandelingen grotendeels verlopen waren door de uitwisseling van sms’en tussen Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de CEO van Pfizer bleken die sms’en niet meer te bestaan. Het neemt allemaal niet weg dat volgens de Commissie “de uitvoering van onze EU-vaccinstrategie alle verwachtingen overtroffen heeft.”

Maar het aantal contractueel verplicht af te nemen vaccins overtrof blijkbaar ook in grote mate de noden van de lidstaten. Volgens een bericht van Reuters is zelfs maar ongeveer de helft van de eerste 900 miljoen dosissen geleverd, van de optie voor een bijkomende 900 miljoen werd geen gebruik gemaakt. Sommige landen vernietigden aangekochte vaccins. Er werd bij de Commissie aangedrongen om het contract te herzien, en op 26 mei maakte ze bekend daarin geslaagd te zijn: “De Europese Commissie en de vaccinontwikkelaars BioNTech en Pfizer hebben vandaag een overeenkomst bereikt om beter in te kunnen spelen op de veranderende behoeften van de lidstaten aan COVID-19-vaccins.”

De lidstaten zijn niet langer verplicht te betalen voor alle niet geleverde contractuele bestellingen, tenminste tegen betaling van een vergoeding. Over de hoeveelheden en de grootte van de ‘vergoeding‘ werden gewoontegetrouw door de Commissie geen cijfers bekendgemaakt. Maar insiders menen dat een derde van de contractueel verplichte maar niet doorgevoerde aankopen als optioneel zouden worden bestempeld, en volgens de Financial Times (26 mei) zou daarvoor 10€ per stuk moeten worden betaald, dus de helft van de prijs.

Het zal dan ook niet verbazen dat Pfizer in 2021 – 2022 met zijn vaccin een winst van 35 miljard dollar maakte, en Duitse partner BioNTech nog eens 20 miljard.  Als zelfs niet geproduceerde dosissen 10 € per stuk opleveren… Maar volgens de twee betrokken bedrijven is het akkoord “het bewijs van hun medewerking om een antwoord te bieden aan de noden van de openbare gezondheid, terwijl toch de principes van het oorspronkelijk akkoord worden gerespecteerd.”  (hm)