door Niels Jongerius

31 maart 2016

Het instellen van een vrijhandelszone tussen de Europese Unie en Oekraïne heeft grote negatieve gevolgen voor de Oekraïense economie. Dat blijkt uit een vandaag verschenen studie van het Transnational Institute (TNI) in Amsterdam. De vrijhandelszone tussen de EU en Oekraïne is de belangrijkste component van het associatieakkoord tussen de EU en Oekraïne. Roeline Knottnerus van TNI was betrokken bij het onderzoek: ‘Dit onderzoek laat duidelijk zien dat de vrijhandel goed is voor multinationals en de Oekraïense oligarchen, maar ten koste zal gaan van de gewone Oekraïeners. TNI staat zeer kritisch tegen vrijhandelsverdragen en roept dan ook op tot een nee-stem op 6 april tegen het associatieakkoord tussen de EU en Oekraïne.’

In Oekraïne wordt met het associatieverdrag een handelsovereenkomst doorgevoerd dat dwingt tot het vrijwel volledig afschaffen van alle tarieven en vergaande marktopenstelling voor buitenlandse dienstenaanbieders en investeerders. Daarmee dreigt een overname van de economie door Europese multinationals die zich daar graag de goedkope grondstoffen – en landbouwgronden komen toe-eigenen. De eigen Oekraïense industrie is niet opgewassen tegen dit soort concurrentie en zal grotendeels kopje-onder gaan, met grote werkloosheid tot gevolg.

Het onderzoek gaat specifiek in op de gevolgen van het vrijhandelsakkoord voor bepaalde sectoren van de Oekraïense economie. Ook wordt gekeken naar de gevolgen van de bezuinigingspolitiek en de privatiseringen die vastgelegd zijn in het associatieakkoord. Roeline Knottnerus: ‘Vooral het Oekraïense mkb zal te maken krijgen met hevige concurrentie door Europese multinationals. Ook de Oekraïense exporteurs van technisch hoogwaardige producten aan Rusland zullen grote klappen krijgen als gevolg van dit akkoord. Daarnaast wordt de braindrain van hoogopgeleide Oekraïners verder versterkt. Dat alles bij elkaar zorgt voor een verslechterende handelsbalans en weinig kans op herstel van de economie.’

De studie is een van de activiteiten van het Transnational Institute in het kader van het referendum over het associatieakkoord tussen de EU en Oekraïne. Via ASOverdragNEE, dat zich inzet voor een sociaal en duurzaam Oekraïne, wordt samengewerkt met progressieve Nederlandse en Oekraïense organisaties. Onder meer via een tour met sprekers uit Oekraïne en Nederland wordt campagne gevoerd voor een nee-stem op 6 april.

Het onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met het Oekraïense Center for Social and Labor Studies en de Rosa Luxemburg Stichting. Het volledige onderzoek is hier beschikbaar.