13 december 2017 – De Europese Commissie gaf gisteren (12 december) niet alleen haar officieel fiat voor nog eens 5 jaar gebruik van glyfosaat, het actief bestanddeel in Monsanto’s pesticidebestrijdingsproduct Roundup, (zie ook ons vorig bericht), maar ze verwierp ook de eisen van een ‘burgerinitiatief’ (Europese petitie). Deze petitie werd in een recordtijd door meer dan 1,3 miljoen burgers in Europa ondertekend, en stelde drie eisen: (1) het bannen van glyfosaat (2) een herziening van de wijze waarop pesticiden Europees worden goedgekeurd en (3) dwingende afspraken om het gebruik van pesticiden in de EU te verminderen.

In haar antwoord stelt de Commissie dat er geen reden is om glyfosaat te verbieden. Immers, het Europees voedselagentschap (EFSA) vond dat “het onwaarschijnlijk is dat glyfosaat kankerverwekkend is voor de mens”. Niet alleen sloot het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC, een agentschap van de Verenigde Naties) de kankerrisico’s niet uit, maar de Europese Unie verloochent hiermee ook haar ‘voorzorgsprincipe’, het principe dat een product moet veilig bevonden worden alvorens het op de markt kan komen  ¹. Een reden voor de verschillende bevindingen van EFSA en IARC is, zoals de Europese Commissie zelf aangeeft, dat het VN-agentschap niet glyfosaat an sich onderzoekt, maar glyfosaat als bestanddeel van pesticides, bv. van Monsanto’s Roundup, terwijl het Europees voedselagentschap alleen de chemische stof glyfosaat onder ogen neemt. Het is ook voor de leek niet moeilijk te oordelen wie daarbij het meest realistisch te werk gaat …

Wat betreft de tweede eis over de wijze van goedkeuring, waarbij de petitie aan de kaak stelde dat de belanghebbende bedrijven de evidentie voor hun gelijk aanleveren, stelt de Commissie dat het zeer duur zou zijn als dit onderzoek met publiek geld gebeurde. Men moet nochtans weten dat het Europees voedselagentschap (EFSA) een budget heeft dat  60 keer kleiner is dan dat van de Verenigde Staten (80 millioen euro versus 5 miljard). Ook het voorstel om de industrie te laten betalen voor onafhankelijk publiek onderzoek wordt door de Commissie van de hand gewezen. Immers, zegt de Commissie, de laboratoria die in opdracht van de industrie het onderzoek uitvoeren zouden hun erkenning verliezen als ze zich niet aan de strenge regels hielden. Dat hebben we natuurlijk ook bij Volkswagen en Dieselgate gezien … De Commissie belooft evenwel dat ze het toezicht op dergelijke studies zal verstrengen. Dat is natuurlijk een enorme geruststelling…

Wat de derde eis betreft, een afbouw van het gebruik van pesticiden, antwoordt de Commissie ook met een njet. “We werken aan het terugdringen van de risico’s die gepaard gaan met pesticiden, niet aan een terugdringen van het volume pesticiden als dusdanig.”

In een reactie zegt Greenpeace, één van de 38 organisaties die zich inzetten voor de Europese petitie tegen glyfosaat, dat  de Commissie probeert haar verwerping van de petitie-eisen te verdoezelen met vage beloften over toekomstige transparantie . “Maar publieke toegang tot gegevens over giftige pesticiden maakt deze niet minder gevaarlijk”, antwoordt Greenpeace, en “zolang de Commissie het testen van chemicaliën overlaat aan de industrie zelf verliest ze het vertrouwen van de burgers.” (hm)

1. Het Amerikaans principe is zogezegd ‘wetenschappelijk’: de schadelijkheid moet bewezen worden alvorens een product kan verboden worden. Met haar  uitspraak schaart de Europese Commissie zich volledig achter het Amerikaans ‘business first‘-principe.