10 mei 2019 – Onder de titel “Wordt Europa een geopolitieke wereldspeler, of blijft het aan de leiband van de VS lopen?” houdt Paul Lookman in De Wereld Morgen een pleidooi voor een Europees leger. “Er moet komaf worden gemaakt met de versnippering van de individuele defensie-uitgaven. De Europese legers moeten worden omgevormd tot een slagkrachtig militair apparaat dat zich kan meten met andere grote mogendheden. En er moet een Europees Pentagon komen dat dat leger beheert, met als sluitstuk een Europese minister van defensie.”, aldus Lookman.

De argumentatie is bekend, en is nog vaker te horen sinds Donald Trump twijfels zaait over de stevigheid van het Atlantisch bondgenootschap. ‘Wij Europeanen’ moeten meer op eigen krachten vertrouwen en daar de nodige financiële en andere offers voor brengen. Dergelijke pleidooien krijgen een progressief tintje omdat ze lijken in te gaan tegen de Amerikaanse militaire dominantie.

Waar pleitbezorgers als Paul Lookman het echter niet over hebben is: wie zal over deze Europese militaire inzet beslissen? Welke belangen zal ze dienen? Wat we de afgelopen maanden en jaren op dat vlak gezien hebben voorspelt niets goeds: Europese miljarden voor de ontwikkeling van nieuwe wapens, militarisering van de buitengrenzen, druk om de militaire budgetten te verhogen… Er is geen enkele  garantie op democratische controle, het Europees Parlement gaf  zelfs zijn bevoegdheid op om toezicht te houden op het gebruik van 13 miljard euro subsidie aan de wapenindustrie. Waarom zou een Unie die zich zo uitdrukkelijk ten dienste stelt van de kapitalistische belangen een echte vredespolitiek gaan nastreven?

Meer over de militarisering van Europa op Ander Europa.
(hm)

13 mei: We ontvingen van Paul Lookman de volgende repliek:

“Als auteur van het stuk waar u op reageert vraag ik u mijn onderstaande weerwoord te plaatsen onder het stuk.

U doet mijn stuk geen eer aan. Ik pleit niet voor een Europees leger tout court. Ik pleit voor een eigen veiligheidsorganisatie, volledig los van de VS en van de NAVO, een organisatie waarin ook plaats is voor Rusland. Ik pleit zelfs voor opdoeking van een Europese nucleaire afschrikking, in het kader van nucleaire non-proliferatie. Ik stel dat zonder gemeenschappelijk buitenlands beleid de VS/NAVO altijd het laatste woord heeft. En ik wijs erop dat het Verdrag van Lissabon op de schop zal moeten (elke link met de NAVO moet eruit), de wereld van de 21e eeuw niet moet kiezen tussen Amerikaans of Chinees leiderschap, de EU dus geen kant moet kiezen maar zich openstellen voor elke grootmacht, een onafhankelijke koers varen en zich losmaken van de knellende overheersing van de VS. De vraag wie aan de (militaire) knoppen zit vormt onderdeel van de manier waarop de besluitvorming in het algemeen zal verlopen binnen een politiek sterker geïntegreerde Unie. Wil Europa niet de geopolitieke boot missen, dat zal het die kant moeten opgaan.”

Antwoord van Herman Michiel:

Geachte heer Lookman,

U geeft in uw reactie de indruk dat ik uw standpunten fout voorstel; ik meen dat dit niet het geval is. U citeert diverse statements uit uw artikel, waarover ik het helemaal niet heb. Het woord NAVO valt niet in mijn bericht, ik heb het niet over Rusland of nucleaire afschrikking. In mijn korte reactie heb ik het maar over één ding: wie zal over de Europese militaire inzet beslissen? U gaat daar heel vluchtig over: “De vraag wie aan de (militaire) knoppen zit vormt onderdeel van de manier waarop de besluitvorming in het algemeen zal verlopen binnen een politiek sterker geïntegreerde Unie. ” Net daarover heb ik het; de EU zijnde wat ze is zie ik geen enkele reden waarom de “knoppen” op een democratische wijze zouden bediend worden en ten dienste zouden staan van de de wereldvrede. Dat was mijn korte boodschap, maar dat vindt u blijkbaar geen punt.

Overigens lijkt het mij een woordenspel als u zegt dat u niet pleit voor een “Europees leger tout court”. U schrijft dat de Europese legers moeten worden omgevormd tot een “slagkrachtig militair apparaat dat zich kan meten met andere grote mogendheden” en dat er een “Europees Pentagon moet komen dat dat leger beheert, met als sluitstuk een Europese minister van defensie.” Is dat een veiligheidsorganisatie en geen leger? We zullen het misschien best aan de taalraadsman van de VRT voorleggen.

Hoogachtend,

H. Michiel