door Frank Slegers
24 juni 2019

Afgelopen weekend vergaderde in Parijs de ‘assemblée représentative’, een soort van congres, van La France Insoumise (LFI), de linkse Franse politieke beweging met aan het hoofd Jean-Luc Mélenchon. Twee derde van deze ‘assemblée’ bestond uit leden door loting aangewezen.

Op de bijeenkomst werd onder meer een balans gemaakt van de mislukte Europese verkiezingen. LFI haalde 6,3 procent van de stemmen, een stuk minder dan de verhoopte 11 procent. Erger nog: het werd voorbijgestreefd door de ‘groenen’ van EELV. Het risico is nu reëel dat in de komende jaren het politieke leven gedomineerd wordt door de tweestrijd tussen Emmanuel Macron en Marine Le Pen, en links duurzaam buiten spel staat. EELV eist nu het leiderschap op links op om alsnog het tij te keren. LFI lijkt buiten spel te staan, ondanks het succes in de laatste presidentsverkiezingen.

Dit is des te meer teleurstellend na veel belovende mobilisaties zoals die van de ‘gele hesjes’.

Kritiek

Deze situatie leidde tot heel wat interne kritiek.

Een eerste lijn van kritiek is het gebrek aan interne democratie in de schoot van LFI. LFI wordt autoritair geleid door Jean-Luc Mélenchon en de ploeg die hij rond zich verzamelt. Wie kritiek heeft vliegt er uit. Onlangs raakte een document van 5 bladzijden bekend met kritiek op deze gang van zaken, ondertekend door 42 militanten en kaders van LFI. Populaire kaders zoals de universitair Charlotte Girard, verantwoordelijk voor het programma van LFI, stapten uit de beweging. De kritische stemmen zijn niet meer binnen te houden. Het parlementslid Clémentine Autain bijvoorbeeld laat regelmatig van zich horen.

Een ander debat gaat over de te volgen strategie. Moet LFI het ongenoegen vertolken dat leeft in de samenleving, en dit mobiliseren tegen het regime, inbegrepen de ‘linkse’ partijen die deel uitmaken van dit regime? Of moet LFI werken aan meer positieve voorstellen, en hier rond bundelend werken, ook door samen te werken met andere krachten op links?

De ‘assemblée’

Een eerste resultaat van de bijeenkomst in Parijs is dat Jean-Luc Mélenchon aan het roer blijft. In de media was geopperd dat hij zich misschien zou terugtrekken, maar dat is dus niet het geval.

Geheel eigenmachtig heeft Mélenchon een nieuwe coördinator aangeduid, namelijk het parlementslid Adrien Quatennes, die Manuel Bompard opvolgt. Bompard vertrekt naar het Europees Parlement.

Mélenchon liet zich neerbuigend uit over de eis van meer democratie. Voor hem is LFI geen partij maar een beweging. Hij liet zich niet helemaal ten onrechte neerbuigend uit over het soort democratie dat gebruikelijk is in politieke partijen, met hard afgebakende kampen, en veel geneuzel over punten en komma’s.

Toch verandert er een en ander aan de structuur van LFI.

In LFI functioneren ‘ruimtes’ (‘des espaces’), met elk een eigen leven. Momenteel zijn dat de ‘ruimtes’ van ‘de parlementairen’, van de ‘operationele leiding’ van LFI, van ‘de strijd’ (allerlei activisten uit sociale bewegingen en vakbonden), en van ‘de politiek’ (politieke organisaties actief in LFI). Er komen nu enkele ‘ruimtes’ bij: de ‘ruimte’ van ‘de europarlementairen’, van ”de zelforganisatie en burgerlijke ongehoorzaamheid’, en van ‘de lokale verkozenen en tegenmacht’. De nieuwe coördinator moet zorgen voor een betere samenwerking tussen al deze ‘ruimtes’.

Daarnaast komt er een ‘politieke agora’, met als doel strategische debatten binnen LFI mogelijk te maken.

Ook wordt nu per regio om de drie maanden vergaderd waarbij leden via het lot worden uitgekozen om deel te nemen. Zo wil LFI werk maken van de plaatselijke inworteling. Ook zou geld beschikbaar komen voor de plaatselijke werking.

De volgende verkiezingen in Frankrijk zijn de gemeenteraadsverkiezingen. LFI wil daar niet met eigen lijsten aan deelnemen, maar lijsten steunen die van onderop worden opgebouwd.

Big Bang

Voor een aantal leden van LFI is dit te weinig en te laat. Een aantal kaderleden van LFI en ex-kaders hebben samen met talrijke andere activisten opgeroepen voor een ‘big bang’ op links. Zij komen volgend weekend samen in een grote vergadering. Een artikel op Jacobin geeft alvast een voorsmaakje.