22 december 2011 – De Europese Centrale Bank heeft beslist aan Europese banken tegen de huidige basisrente van 1 procent onbeperkt kredieten toe te staan met een looptijd van drie jaar. Indien de basisrente verlaagt, wat verwacht wordt, verlaagt de rente van deze kredieten mee.
Normaal leent de ECB geld aan de Europese banken met een veel kortere looptijd. Maar omdat veel Europese banken moeite hebben zich te financieren op de geldmarkten opende de ECB de nieuwe mogelijkheid van kredieten op drie jaar aan het lage basistarief.
Woensdag maakte de ECB bekend dat 523 Europese banken bij een eerste plaatsing samen een kleine 500 miljard euro hadden ontleend, waarvan naar verluidt 190 miljard euro zou bestaan uit nieuw geld (de rest van de leningen diende om bestaande leningen te herfinancieren).
Nu is het interessante dat volgens allerlei bronnen de ECB er op rekent dat de Europese banken dit geld zullen gebruiken om overheidsobligaties te kopen, ook in de zwakkere landen van de eurozone. Dit werd bevestigd door het nieuws dat Spanje bij de laatste plaatsing van korte termijnobligaties een stuk minder rente moest betalen dan in de afgelopen periode. Er waren dus nieuwe kopers opgedaagd… Voor de banken blijft het een interessante operatie: zij ontlenen aan 1 procent, en lenen het geld aan een veel hogere rente door aan Spanje, Italië,….
De ECB zweert bij hoog en bij laag dat zij nooit de overheden van de lidstaten van de eurzone zal financieren, maar doet dit nu dus via een omweg.
Het nieuws over de enorme interesse voor de nieuwe faciliteit bij de ECB bracht in eerste instantie rust in de eurozone. Maar het klimaat veranderde opnieuw snel omdat velen zich afvroegen of de Europese banken wel bereid zouden zijn het verse geld in overheidsobligaties te investeren. Volgens sommigen wel: de Europese banken hebben al zo veel overheidsobligaties van hun eigen regering in portefeuille, dat ze hoe dan ook over de kop gaan als hun thuisland failliet gaat. Dus waarom niet profiteren van de hoge rente? Anderen zeggen dat de Europese banken juist bezig zijn de overheidsobligaties uit hun portefeuille te verwijderen, en nu niet het omgekeerde gaan doen. Zij gaan het verse geld gebruiken om hun eigen leningen te herfinancieren (daartoe moeten de banken uit de eurozone in de eerste drie maanden van 2012 200 miljard euro vinden).
Een Europese bank die voor geld aanklopt bij de ECB moet bij diezelfde ECB wel waarborgen neerleggen. Maar overheidsobligaties komen daarvoor in aanmerking. Dus een bank die 1 miljoen leent bij de ECB, en dat (aan een hogere rente) doorleent aan Italië, kan met de schuldeis op Italië bij de ECB opnieuw 1 miljoen lenen aan 1 procent (of bijna 1 miljoen, want de ECB past een ‘haircut’ toe).
Het grootste probleem lijkt dat met dit alles vooral tijd gewonnen wordt: de kortlopende kredieten stapelen zich op (drie jaar zijn zo om) en de financiële lotsverbondenheid tussen ECB, banken en regeringen neemt overhands toe. (fs)
In het Engels wat meer technische uitleg over dit alles: http://tinyurl.com/cp8yonb