ISDS: ook wie de afkorting niet kent zal er waarschijnlijk al van gehoord hebben dat er in de vrijhandelsverdragen die de EU wil afsluiten met o.a. de Verenigde Staten (TTIP) en Canada (CETA) een onvoorstelbaar cadeau aan de multinationals steekt. Ze krijgen de mogelijkheid een overheid voor een uitzonderingsrechtbank te dagen, en miljarden schadevergoeding te eisen, als ze denken dat wetgeving een bedreiging is voor hun winsten. Of het nu gaat over de afbouw van kernenergie, de waarschuwingen op sigarettenpakjes of het verbod op de ontginning van teergas, grote bedrijven kunnen er telkens een aanslag in zien op hun ‘recht om winst te maken’. En omdat vrijhandelsverdragen op maat van de grote bedrijven gemaakt worden, wordt er een clausule in verwerkt over Investor-State Dispute Settlement of ISDS (het beslechten van geschillen tussen investeerders en Staten) . De ‘logica’ ervan is dat de gewone rechtbanken partijdig zouden kunnen zijn en niet voldoende het belang van buitenlandse bedrijven respecteren…
ISDS heeft voor zoveel verontwaardiging en verontrusting gezorgd bij milieubewegingen, vakbonden, mutualiteiten, gemeenten en burgers in het algemeen dat de Europese Commissie (die in naam van heel de Europese Unie de onderhandelingen voert over vrijhandelsverdragen) er iets moest op vinden. “ISDS is de giftigste afkorting in Europa geworden”, moest handelscommissaris Malmström toegeven. Weg dus met ISDS, leve … ICS! “Iets totaal anders”, volgens de EU-propaganda. Het Investment Court System of ICS zou nu wel alle garanties op onafhankelijkheid bieden en geen enkel soeverein recht van Staten om hun wetten te stellen zou nog in het gedrang kunnen komen.
Larie, repliceerde een hele resem ngo’s in het rapport “Ook met een nieuwe naam (ICS) blijven multinationals het recht hebben om overheden aan te klagen” (maart 2016). Een studie van Greenpeace komt tot dezelfde conclusie.
Vandaag verscheen een nieuwe studie, de vrucht van een internationale samenwerking tussen het Canadian Centre for Policy Alternatives (Ottawa), Corporate Europe Observatory (Brussel), Friends of the Earth Europe (Brussel), Forum Umwelt und Entwicklung (Berlijn) en Transnational Institute (Amsterdam). In Investment Court System put to the test worden vijf van de meest controversiële ISDS-zaken onderzocht in de onderstelling dat ISDS door ICS vervangen wordt. De conclusie is dat bedrijven met ICS nog steeds kunnen regeringsbeslissingen ter bescherming van gezondheid, milieu etc. aanvallen en miljardenboetes eisen. Door het invoeren van het begrip ‘legitieme verwachtingen’ voor bedrijven riskeert ICS zelfs méér geschillen te creëren, aldus het rapport.
Het wordt interessant om te zien in welke bochten de Europese sociaaldemocraten zich zullen wringen om te reageren op het blijvend verzet van de ‘civiele maatschappij’ tegen TTIP, CETA & tutti quanti. David Martin, de woordvoerder over handelszaken van de sociaaldemocratische fractie in het Europees Parlement (S&D) heeft er nooit een geheim van gemaakt dat ze voorstanders zijn van TTIP. De ISDS-kwestie maakte dat wel erg gênant, maar ICS leek het vijgenblad waarachter die gêne te verstoppen. David Martin in New Statesman van 8 april:
“Dank zij de sterke druk van onze groep kwam de Europese Commissie recent met een beduidend gewijzigd voorstel, [namelijk ICS]. Het is transparant en functioneert zoals andere internationale openbare gerechtshoven. En van cruciaal belang: er is de garantie dat het recht van een regering om wetten te stellen in het algemeen belang niet kan ondergeschikt worden aan een onterechte claim. Kortom: ISDS is dood.“
Een hoogst merkwaardig klinisch geval: dood volgens de woordvoerder van de 191 sociaaldemocratische europarlemenatriërs, springlevend volgens een marginaal clubje van kankeraars die niet willen inzien hoeveel welvaart TTIP ons zal brengen. (H. Michiel)