22 september 2021 – Kreeg u van uw gasleverancier ook het bericht dat het voorschot ongeveer zal verdubbelen wegens de toegenomen gasprijs? Het ‘goede’ nieuws is dat u niet alleen bent, want er komen grote prijsverhogingen in heel Europa. Ook ‘goed’ nieuws is als u dit wel een tegenvaller vindt, maar weet dat u dit zult kunnen betalen. Slecht nieuws is evenwel dat miljoenen mensen in Europa dit niet zullen kunnen, en tegen een koude winter ankijken. In een persmededeling maakt het Europees Vakverbond (EVV) melding van 3 miljoen werknemers binnen de EU die te weinig verdienen om deze winter hun verwarmingsfactuur te kunnen betalen. De cijfers zijn gebaseerd op data van Eurostat, en zijn een onderschatting van het reële aantal.

De alarmerendste cijfers komen uit Cyprus en Bulgarije, waar meer dan 40% van de laagverdieners (‘working poor’) een te klein inkomen hebben om zich te kunnen verwarmen. Dat is ook het geval in Litouwen (34,5%), Portugal (30,6%) en Griekenland (28,7%), maar eveneens in Italië (26,1%).  De cijfers voor België en Nederland zijn respectievelijk 8,4% en 6,5%. Het EU-gemiddelde is 15%, wat staat voor meer dan 2,7 miljoen werknemers en hun gezin.

Voor het EVV is dit een gelegenheid om opnieuw de eis te stellen van decente lonen, wat vertaald wordt in minimaal 60% van het mediaan loon ¹ en 50% van het gemiddelde. Dat is een terechte minimale vereiste, maar wat ontbreekt zijn eisen in verband met de socialisering van bedrijven die instaan voor de voorziening in basisbehoeften, zoals energie, huisvesting, mobiliteit enzovoort. Is het toelaatbaar dat winst het criterium blijft om te voorzien in dergelijke elementaire noden? De vraag stellen is ze beantwoorden.

De Franse Gele Hesjes ontketenden een sociale mobilisatie wegens de verhoging van de benzineprijs. Nu is het tijd voor een Europese gele hesjesbeweging tegen een nog veel sterkere verhoging van de verwarmingsfactuur. (hm)

1. De “mediaan” is verwant aan het “gemiddelde”, maar niet hetzelfde. Xe nemen het voorbeeld van 5 personen, die resp. 1000, 2000, 2500, 3500 en 11000 euro verdienen. Samen verdienen ze 20000 euro, dus een gemiddelde van 20000/5 of  4000 euro. De mediaan echter is 2500, want er zijn er even veel die méér verdienen dan 2500 als minder. De mediaan is minder gevoelig aan extremen; vervangt men in het gegeven voorbeeld het inkomen van 11000 euro door een van 1000.000 euro, dan blijft de mediaan dezelfde, het gemiddelde stijgt echter naar 201.800 euro).