2 maart 2021 – De Spaans-Catalaanse initiatiefgroep “Debt Observatory in Globalisation” (ODG) stuurde gisteren een persbericht uit waarin de publicatie van een uitgebreide studie over de ‘Green Deal’ wordt aangekondigd. Het betreft een klein boek of een lijvige brochure (170 blz.) met de titel  “Green Deals in the Time of Pandemics. The Future will be Contested now“, en de auteur is Alfons Pérez. De brochure is vrij beschikbaar, en de verspreiding ervan wordt aangemoedigd, ook via FaceBook en Twitter. We willen daar ook ons steentje toe bijdragen; ook al hebben we de brochure nog niet doorgenomen, het is duidelijk dat het om een kritisch, uitgebreid gedocumenteerd werk gaat, ecologisch en sociaal geïnspireerd.

Eerst een woordje over de hier onbekende organisatie ODG. Ontstaan in 2000 rond een campagne voor  de opheffing van de externe schuld legt de groep zich toe op het publiek verschaffen van “rigoureuze, kritische directe informatie, om zo bij te dragen in het proces van opleiding, bewustwording en politieke druk”, en dit op verschillende terreinen: schuld en financialisering, publiek-private samenwerking en privatiseringen, en energie en klimaat. Het project kreeg ondersteuning vanuit de  Polytechnische Universiteit van Catalonië in Barcelona. ODG staat op zijn politieke ongebondenheid; eerder humanistisch dan socialistisch wat maatschappijvisie betreft spreekt ODG zich uit voor “een politiek en sociaal systeem met het leven in het centrum”, met aandacht voor ecofeminisme, volkssoevereiniteit en de ‘commons’. De website van ODG heeft Catalaanse, Spaanse en Engelse versies.

Over “Green Deals in the Time of Pandemics” werd in het persbericht hetvolgende gezegd:

De pandemie heeft de komst van een nieuwe reeks crisissen versneld,  met de ontplooiing van de Europese Green Deal als gevolg, waaraan gekoppeld de EU-fondsen in het kader van het historisch ‘Next Generation’ initiatief.
Om deze context te analyseren heeft ODG het boek “Green deals in the time of pandemics – the future will be contested now” uitgebracht, van de hand van ingenieur en onderzoeker Alfons Pérez,. Hierin wordt een diepgaande analyse gemaakt van de economische beleidsmaatregelen en instrumenten en hun relatie tot groene groei, digitalisering, extractivisme, overmatige schuldenlast en nieuwe bezuinigingsmaatregelen; Het boek behandelt ook manieren om uit de economische, sociale en ecologische tsunami te geraken die op komst is.

De EU heeft zich ten doel gesteld om tegen 2050 klimaatneutraal te worden en heeft daartoe de European Green Deal (EGD) gepromoot en goedgekeurd; een uitgebreid plan van hervormingen om de Europese economie te heroriënteren naar een groene overgang. De EGD is de meest tastbare green deal tot nu toe, maar hij heeft ernstige beperkingen en risico’s die de doeltreffendheid ervan in twijfel trekken.

De EGD ontkoppelt economische groei en productie van energie- en materiaalverbruik, maar houdt geen rekening met de uitbesteding van industriële processen,  of het effect van invoer. De uitstoot daalt binnen de EU, maar blijft van invloed op de klimaatverandering daarbuiten. “Het is niet bewezen dat het mogelijk is om te blijven groeien en tegelijkertijd het emissieverbruik te verminderen,” zegt Alfons Pérez.

Over de EU-fondsen:

Een andere factor die meespeelt, zijn de EU-fondsen, 750 miljard euro aan subsidies en kredieten, gefinancierd door de uitgifte van EU-schuld, met het risico dat miljoenen worden gestoken in valse oplossingen zoals groene waterstof en greenwashing van grote mijnbouw- en oliebedrijven.

Deze fondsen wijzen ook op een groen herstel op basis van technologie en digitalisering, waardoor de winning van kritieke materialen als nikkel, kobalt of lithium drastisch zal toenemen, waarbij voorbij wordt gegaan aan de ernstige sociale en milieugevolgen die zich zullen voordoen in landen als Congo, Indonesië, Chili, Bolivia, Argentinië, Zambia of Australië, om er maar een paar te noemen.

Tot slot wijst het boek op enkele ‘vergetelheden’ in de Europese Green Deal: de biofysische grenzen erkennen en respecteren, een economie opbouwen die gericht is op het genereren van welzijn, banen die zorg dragen voor het leven centraal stellen, het werk herverdelen en de arbeidstijd verkorten, en ervan uitgaan dat ons herstelbeleid niet ten koste mag gaan van andere regio’s.

Reden genoeg dus om de brochure down te loaden, er desnoods een Engels woordenboek bij te nemen, en meer te vernemen over de ‘Green Deal’. Oh ja, de reden waarom er Deal(s) staat in de titel  wordt uitgelegd op blz. 16. (hm)