Door Herman Michiel, 24 juni 2015
Indien ik een Griek was …
Indien ik een Griek was, zou ik dezer dagen mee opstappen in en oproepen tot betogingen die gericht zijn tegen de verregaande toegevingen aan de Trojka, zoals ze door de regering Tsipras maandag voorgelegd werden (waarover verder meer) en die door de Europese leiders als ‘stap in de goede richting’ werden bestempeld. Ik zou dit doen om aan mijn regering te tonen dat ze de steun heeft van een deel van de bevolking om een confrontatie met de instellingen niet uit de weg te gaan. Op die manier zouden ook weifelende parlementsleden van Syriza over de streep kunnen getrokken worden. Ik zou met andere woorden doen wat een actief burger geacht wordt te doen: proberen te wegen op de politieke beslissingen, boodschappen sturen naar degenen die geacht zijn je te vertegenwoordigen.
Ik ben echter geen Griek.
Wat ik ook moge denken over de toegevingen van de regering Tsipras, ik kan er geen rechtstreekse invloed op uitoefenen. Ik kan niet wegen op de Vouli, het Grieks parlement, noch op de weifelende parlementsleden van Syriza. Ik wil dit ook niet doen, want dan verlaag ik mij tot het niveau van de anti-democraten die op dit ogenblik in Brussel vergaderen, en willen beslissen in de plaats van het Griekse volk.
Maar ik ben ook geen sofist, ik wil me ook niet verbergen achter pseudo-democratische argumenten om afzijdig te blijven in het belangrijkste Europese conflict sinds de oprichting van de EEG in 1957. Ik ben geen Griek, maar ik ben wel een Belg en een ingezetene van de Europese Unie. Op dit vlak wil en kan ik – alle verhoudingen in acht genomen – mij laten gelden tegenover de autoriteiten en instellingen waar ik onder ressorteer. Dat zijn de Vlaamse en Belgische regeringen en parlementen, de Europese Raad, de Europese Commissie, de partijen die deze instellingen bevolken. Ik kan publiek laten zien dat de standpunten die ze innemen niet in mijn naam ingenomen worden, dat ze mij niet vertegenwoordigen in hun keuzes. Daarmee laat ik ook aan de Griekse regering en de weifelende Syriza-vertegenwoordigers zien dat ze niet de hele Europese publieke opinie tegen zich hebben. Dit was de hele opzet van de betogingen en solidariteitbetuigingen met de Grieken van het voorbije weekend. Op die manier oefen ik een invloed uit op de beslissingen in Athene, maar op een complementaire manier, niet als plaatsvervanger van de Griek die ik niet ben.
Naast het deelnemen aan een betoging zijn er heel wat meer manieren om de Griekse strijd te ondersteunen. Bijvoorbeeld door het bestrijden van de desinformatie over de ‘Griekse kwestie’ waaraan al onze medeburgers blootgesteld zijn. Met de brochure ‘Waarom de Griekse strijd ook de onze is’ hebben we daartoe met Ander Europa een kleine bijdrage geleverd. Men kan het ‘representatiemonopolie’ van zijn eigen regering aanvechten wanneer die het heeft over Griekenland, zoals Raoul Hedebouw (PVDA) deed in de Belgische Kamer na premier Michel’s uitspraak over ‘het einde van de Griekse speeltijd’. Er waren ook verontwaardigde reacties door oppositiepartijen PS en sp.a, maar die zouden iets geloofwaardiger zijn als ze het ook al eens over de opstelling van de sociaaldemocratische familieleden Dijsselbloem, Moscovici en Schulz gehad hadden. Moediger in dit verband zijn die leden van de Franse PS die een week geleden een oproep van PCF-signatuur medeondertekenden om president Hollande te vragen de zijde van de Grieken te kiezen. Een van de belangrijkste actieterreinen voor de solidariteit met de Griekse strijd zijn onze eigen vakbonden, waar het inzicht nog moet toenemen dat het neoliberaal beleid bij ons en in Griekenland vanuit één hoofdkwartier gestuurd wordt: de Europese Unie.
Kortom, wie echt de Griekse strijd wil vooruithelpen doet er veel beter aan de eigen politici op de korrel te nemen dan de Griekse regering te hekelen. Met een klein beetje verbeeldingskracht ziet men trouwens vlug in voor welk dilemma deze laatste zich gesteld ziet. Neen, het is niet een eenvoudige keuze tussen IMF en Europese kredietverleners enerzijds en eigen gepensioneerden anderzijds; de vraag is met welke middelen gepensioneerden en ambtenaren straks überhaupt nog kunnen betaald worden…
Wat is dan de meest realistische keuze?
Moet men dan logisch besluiten: beter besnoeiingen in pensioenen en andere toegevingen, hoe pijnlijk ook, dan geen pensioenen, complete chaos en straks extreem-rechts aan de macht? Ook dat is een te eenvoudige voorstelling. Wanneer men zich realiseert welke gigantische toegevingen [i] de regering Tsipras maandag deed, en dat de ‘partners’ dit alleen maar een goed begin vonden, dan voorspelt dit alleen maar decennia van de zwartste ellende. Bijkomende maatregelen zouden over 2015 en 2016 acht miljard euro moeten opbrengen (details in de grafiek hieronder, opgepikt op de facebookpagina van de linkse syriziaan Stathis Kouvelakis). Zeker, ongeveer 1,7 miljard zou voortkomen uit verhoogde belastingen op bedrijven en 200 miljoen uit verlaging van het defensiebudget. Maar 2 miljard moet komen van een hervorming van de BTW, en nog eens 2 miljard uit verhoogde bijdragen van werknemers en gepensioneerden, net degenen die voorbije jaren al volledig uitgeknepen werden. Commentaar van het IMF: de verhoogde fiscaliteit op bedrijven dreigt de economische groei te fnuiken. Dat is dan het IMF dat met de andere leden van de Trojka het Grieks BBP de voorbije jaren met een kwart heeft doen dalen…
Nog erger is dat er geen enkel perspectief geboden wordt op vermindering van de schuld. De Trojka rekent op jaarlijkse begrotingsoverschotten om zo de 240 miljard euro van de vorige ‘reddingsoperaties’ terug te betalen. De Griekse regering schijnt haar hoop te zetten op het aankaarten van deze kwestie in de komende maanden, maar waarom zouden de instellingen hiertoe meer geneigd zijn dan in het verleden, nu Athene lijkt bereid te zijn toegevingen van formaat te doen?
Alles wijst erop dat het beleid van de EU nog steeds ingegeven blijft door wat Angela Merkel antwoordde aan George Papandreou toen deze in 2010 vroeg om minder harde voorwaarden voor het verkrijgen van leningen: “De voorwaarden moeten pijn doen, want de bedoeling is dat niemand het ooit nog wil.” [ii]
Indien ik een Griek was zou ik liever opteren voor een keuze die pijn doet maar ook hoop geeft, dan voor een pijnlijke keuze zonder vooruitzicht. Een krachtige solidariteitbeweging in Europa zal er zeker toe bijdragen dat de Grieken de goede keuzes maken.
[i] De volledige tekst, in het Engels, werd door de Griekse krant Kathimerini uitgebracht, en is te vinden op http://s.kathimerini.gr/resources/article-files/protasi–2.pdf
[ii] The Wall Street Journal, 10 mei 2012.