6 juli 2011 – Op 23 juni schreven we ‘Europees parlement stemde inderdaad tegen de democratie‘, daarbij verwijzend naar de goedkeuring die dag van de 6 teksten (‘sixpack’) over het ‘economisch bestuur’. De kous is echter niet af, de beslissingsprocedure is immers niet afgerond. Des te beter natuurlijk, maar het is slechts uitstel, geen afstel. En er is geen fundamentele tegenkanting  ontstaan, noch in het Europees parlement, noch in de Raad.

Een woordje uitleg. Vier van de zes teksten moeten goedgekeurd worden via de zgn. ‘medebeslissingsprocedure’ of codecisie. Dit houdt in dat het Parlement én de Raad moeten tot een akkoord komen. De schoolboeken vertellen daarover dat het Parlement een eerste lezing houdt van het voorstel dat de Europese Commissie hen overhandigde; er worden eventueel amendementen voorgesteld en dan gaat het naar de Raad van de Europese Unie (ministerraad). Gaat de Raad volledig akkoord met het eventueel geamendeerde voorstel, dan is het aangenomen. Indien er geen akkoord is, komt er een tweede lezing door het Parlement van de tekst zoals bewerkt door de ministers. Er kan ook een tweede lezing door de Raad komen, eventueel  nog een bemiddeling … Maar dit is eerder theorie. Vooral als men snel een goedkeuring wil (en men weet hoe de EU staat te geilen om de neoliberale machtsgreep op de nationale economieën tot haar uiterste consequentie door te voeren) is er voorafgaand druk overleg tussen de Europese commissie, een commissie van het parlement en de Raad (in het jargon: de triloog). De openbaarheid en het democratisch gehalte van dit soort coulissenwerk is al veel problematischer dan de schoolboekversie van de ‘medebeslissingsprocedure’ (door het verdrag van Lissabon herdoopt in ‘gewone wetgevingsprocedure’).

Niettegenstaande het zeer drukke triloog-werk in de voorbije weken rond het pakket ‘economisch bestuur’, dat naar verluidt soms tot in het holst van de nacht werd voortgezet, kwam er geen akkoord uit de bus vóór de stemming in plenaire zitting op 23 juni. Eigenlijk de normale gang van zaken volgens de schoolboekversie, maar een kleine schok in EU-middens… Het parlement hield echter de deur open: door wel de aparte teksten te stemmen maar niet de ‘legislatieve resolutie’, was de eerste lezing niet afgesloten, en kon het coulissenwerk voortgezet worden, om misschien in de plenaire zitting van het parlement van 4 tot 6 juli tot een goedkeuring te leiden. Ook dit is niet gelukt. Het triloog-werk zal dus in de zomer verder gezet worden, en neoliberaal Europa hoopt natuurlijk dat het zal lukken op de plenaire zitting van het parlement van 12-15 september in Straatsburg.

Maar maak je geen illusies: de betwistingen gaan niet over de grond van de zaak, en de meerderheidspositie van het parlement betekent vaak  een versterking van de neoliberale machtsgreep. Zo wil het parlement nog meer bevoegdheden voor de Europese Commissie (en trapt hiermee op de tenen van de Raad), meer  automatisme in de sancties door ‘omgekeerde gekwalificeerde meerderheidsstemmingen’ (d.w.z. een commissievoorstel is goedgekeurd behalve als een meerderheid van de ministers er zich tegen verzet), en een juridische basis voor het ‘Europees semester’. Voor een vollediger overzicht van de betwistingen, zie een analyse (in het Engels) van het European Policy center (blz. 11), of de ontgoocheling van het Hongaars voorzitterschap (eveneens in het Engels) dat niet kon afsluiten met een ‘succes’ .

Geïsoleerd beschouwd, zijn er ook enkele verbeteringen voorgesteld door het parlement. Zo zou niet enkel een tekort, maar ook een overschot op de handelsbalans  als indicator voor macro-economisch onevenwicht beschouwd worden (waarvan exportkampioen Duitsland natuurlijk niet wil horen), en zouden er meer sociale indicatoren in het scorebord moeten opgenomen worden. Maar zelfs met dergelijke ‘linkse’ ingrepen zou het economisch bestuur evengoed van West-Europa een moderne katoenplantage maken, of de negers zich nu ’s avonds mogen wassen of niet. (hm)