Niet Frans Timmermans, maar de Duitse minister van defensie, Ursula von der Leyen wordt waarschijnlijk (als alles ‘goed’ gaat) voorzitter van de Europese Commissie.  Na drie dagen onderhandelen werden de vier namen waar iedereen op zat te wachten gepresenteerd. Behalve von der Leyen waren dat de huidige Belgische premier Charles Michel als opvolger van Tusk, de Spaanse socialist Josep Borrell als hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken ter opvolging van Mogherini en de Franse Christine Lagarde als nieuwe Draghi bij de Europese Centrale Bank.

Frans Timmermans krijgt zijn oude baantje van vicevoorzitter terug,  en om die meer gewicht te geven zal de baan senior vicepresident genoemd worden.  Een schrale troost voor Frans, want hij was al ‘eerste’ vicepresident. Hij stelde er ook prijs op dat vooral dat ‘eerste’ benadrukt werd.

In 2018 was het Europese Parlement nog vastbesloten om slechts ‘spitzenkandidaten’ voor het ambt van commissievoorzitter te accepteren. Maar ja, wie neemt nu het tandenloze Europese Parlement serieus als het om de echte macht gaat.

De SPD, de coalitiepartner van Merkel, is niet blij met de voordracht van Ursula von der Leyen, maar bij de SPD sterft protest altijd snel. De verontwaardiging is groot, de gevolgen klein. Wel werd door de SPD benadrukt dat von der Leyen de slechtste Duitse minister is. Waarvan acte.

von der Leyen, een moeder van zeven kinderen uit een steenrijke adellijke familie ( von !!) heeft de volle steun van bondskanselier Merkel. De nieuwe Duitse CDU-leider Annegret Kramp-Karrenbauer (‘AKK’) dreigt al met een kabinetscrisis en voorziet ook een constitutionele crisis in Europa als het Europees Parlement niet voor von der Leyen stemt. Het Europees Parlement mag ja of nee zeggen. Haalt von der Leyen het niet, dan moeten de Europese regeringsleiders binnen een maand met een andere kandidaat komen.

De keuze van von der Leyen is een meevaller voor de Franse president Macron. Ze bedacht de slogan ‘militaire unie’ en heeft alles gedaan om de militaire samenwerking tot aan een Europees leger te drijven. Ze staat voor militarisering van heel Europa en is een vertegenwoordigster van het militair-industriële complex. Met haar aan het roer zal Europa verder militariseren. Zo heeft Macron in zijn rede in 2017 aangegeven dat hij zeer geïnteresseerd is in een militaire samenwerking met Duitsland en vooral in een deling van de kosten van het Franse militaire optreden in Afrika. von der Leyen is dan een uitstekende kandidaat.

Het is dan ook de vraag of bondskanselier Merkel werkelijk winnaar is van het banencarrousel. Weliswaar kan von der Leyen nog afgestemd worden, maar de post van ECB-president is al aan Lagarde toegewezen, terwijl Merkel opteerde voor de directeur van de Duitse centrale bank Jens Weidman. Wel een klus, want de Zuid-Europese landen kunnen het bloed van Weidman wel drinken. Weidman is de verpersoonlijking van de neoliberale, vooral Duitse, bezuinigingspolitiek. Lagarde zal naar alle waarschijnlijkheid de uitstelpolitiek van Mario Draghi voortzetten.

Het span Lagarde-von der Leyen is voor Macron een droomresultaat. Als commissievoorzitster zal von der Leyen Macrons militaire dromen steunen, en ondertussen ligt het ‘zwaard’ van de ECB bij zijn landgenote Lagarde. Zelfs als von der Leyen door het Europese Parlement weggestemd wordt is er nog geen man overboord; de overige kandidaten liggen vast. Macron heeft de buit dus binnen. (gz)