De publicatie door de EU van het Dertiende Jaarverslag over de Controle van Export van Militaire Goederen en Technologie over 2010 roept heel wat vragen op over de inzet van de EU om wapenexport effectief te controleren en de betrouwbaarheid van de informatie, menen tien Europese organisaties actief tegen wapenhandel. In dit rapport zet de EU de cijfers van de export van defensiegerelateerde producten uit de EU-landen op een rij. Verontrustend is alvast dat de uitvoer van wapens naar ontwikkelingslanden in stijgende lijn gaat en de helft van de Europese wapenexport uitmaakt.

De Raad wachtte tot de allerlaatste werkdag van het jaar, vrijdag 30 december 2011, om dit belangrijke rapport, 470 pagina’s vol tabellen en data, bekend te maken. De data kregen geen aandacht op de website van de Raad van de Europese Unie (verantwoordelijk voor de publicatie) noch op die van het Europees Parlement. Dit maakt de indruk dat het Rapport wordt beschouwd als een bureaucratische verplichting in plaats van een belangrijk document dat publieke discussie verdient door regeringen van EU lidstaten of door EU organen.

Bovendien hebben tien landen, waaronder België, geen volledige informatie gegeven over leveranties, hetgeen een correcte analyse van de wapenexport van de EU in feite onmogelijk maakt. Volgende cijfers zijn dan ook een onderschatting.

De totale waarde van afgegeven wapenexportvergunningen in de EU daalde in 2010 met 21% in verhouding tot 2009 toen een recordbedrag van 40.3 miljard euro aan exportvergunningen werd afgegeven. Desondanks bedroeg de vergunningwaarde in 2010 31.7 miljard euro, bijna evenveel als in 2008 (33.5 miljard euro) en nog steeds een van de hoogste bedragen sinds de EU in 1998 een gezamenlijk wapenexportbeleid instelde.

Hoewel de waarde van wapenexportvergunningen naar westerse landen (voornamelijk de Europese Unie en de Verenigde Staten) gedaald is, is de omvang van de wapenexport naar ontwikkelingslanden verontrustend gestegen tot 15.5 miljard euro, bijna de helft van alle exportvergunningen. De waarde van exportvergunningen naar autoritaire regimes in het Midden-Oosten en Noord Afrika daalde ten opzichte van de recordwaarden van 2009, maar was nog steeds zeer omvangrijk, namelijk 8.3 miljard euro.

Op grond van artikel 15 van het EU Gezamenlijk Standpunt voor Export van Militaire Goederen en Technologie moet in 2012 een evaluatie plaatsvinden van het EU wapenexportbeleid. Zo’n evaluatie kan alleen zinvol zijn als deze is gebaseerd op coherente en volledige informatie.

Europese organisaties tegen wapenhandel, voor mensenrechten en vrede, roepen de leden van het Europees Parlement op om over het Dertiende Jaarverslag over de Controle van Export van Militaire Goederen en Technologie een debat te vragen over het Europese wapenhandelbeleid en opheldering te vragen over de tekortkomingen in de rapportage.

Het rapport (470 blz, Nederlands) : PDF

Namens:

Rete Italiana per il Disarmo – Italië
Campagne tegen Wapenhandel – Nederland
Quaker Council for European Affairs
Observatoire des armements – Frankrijk
Vredesactie – België
Campaign Against Arms Trade – Groot-Brittannië
Centre d’Estudis per la Pau J.M. Delàs / Justícia i Pau- Spanje
Swedish Peace and Arbitration Society – Zweden
Foundation for arms conversion and peace research Bremen – Duitsland
Peace Union of Finland – Finland