18 september 2011 – China heeft 3,2 duizend miljard dollar aan reserves in buitenlandse munten en waardepapieren, opgestapeld dank zij een permanent handelsoverschot. Het grootste deel daarvan bestaat uit Amerikaanse schatkistcertificaten, wat de VS in de loop der jaren heeft toegestaan hun handelstekort met China te financieren.
China zet routineus ongeveer een vierde van overschotten aan buitenlandse valuta om in waardepapieren in euro’s, in de regel door te investeren in overheidsobligaties. Zo wordt geschat dat China in de eerste helft van dit jaar alleen al 50 tot 60 miljard dollar investeerde in waardepapieren uitgedrukt in euro’s. Dat is een behoorlijk bedrag, als je weet dat de Europese Centrale Bank sinds zij begon met aankopen van obligaties van zwakke eurolanden, in totaal voor een bedrag van 197 miljard dollar aankocht. Als China op het gaspedaal zou duwen zou het dus een aardig handje kunnen helpen.
Volgens de EU heeft China daar ook belang bij, want de EU is belangrijk voor de Chinese export. De laatste twaalf maanden alleen al is het Chinese handelsoverschot met de EU, als je Duitsland buiten beschouwing laat, gestegen met 31 miljard dollar. Duitsland daarentegen heeft een overschot van 12,7 miljard dollar op zijn handelsbalans met China. In een interessante commentaar in de IHT merkt Floyd Norris op dat Duitsland aan China de machines verkoopt waarmee China Italiaanse producten uit de markt kan concurreren. Maar globaal stijgt dus het handelsoverschot van China met de EU.
Zo heeft China het echter niet begrepen. Als de Europeanen onder elkaar zich gedragen als haaien, waarom zou China zich dan opstellen als wilde weldoener? Dus stelde de Chinese premier Wen Jiabao voor dat China zijn investeringen in Europa (waar precies liet hij in het midden) zou opdrijven in ruil voor een erkenning van China als markteconomie. Dergelijke erkenning zou als gevolgen hebben voor de Chinese exportmogelijkheden in Europa. Momenteel mag Europa importheffingen opleggen wanneer Chinese producten merkelijk goedkoper zijn dan producten uit andere opkomende landen. Dan zou dit enkel mogen indien de prijzen lager liggen dan de prijzen voor deze producten op de Chinese interne markt, waar de prijzen laag liggen, ook al dank zij de ondergewaardeerde Chinese munt. In 2016 krijgt China binnen de Wereld Handels Organisatie in elk geval het statuut van markteconomie, maar China stelt dus voor dat de EU China dit statuut nu al zou toekennen. Niet dus.
Het is overigens nog maar de vraag of een toevloed van Chinese investeringen in Europees overheidspapier een goede zaak zou zijn. Het zou op den duur de schuldenberg in Europa maar vergroten, terwijl het de onevenwichtige ontwikkeling tussen China en de rest van de wereld zou bevestigen: Chinese groei door export, steunend op goedkope arbeid in China en schulden in het Westen. (fs)