17 oktober 2022 –  De Griekse minister van Migratie Notis Mitarakis reageert op zijn Twitter verontwaardigd over de vondst van 92 naakte Afghaanse vluchtelingen aan de grens tussen Turkije en Griekenland. Ze zouden door de Turkse grenswacht van alles beroofd zijn en naar de Griekse grens gedreven. Dat is zeer goed mogelijk, maar als Mitarakis dit “een schande voor de beschaving” noemt gooit hij een boemerang die naar het eigen gezicht, dat van de Griekse overheid en het vluchtelingenbeleid van de Europese Unie terugkeert. Want dat ook de Griekse regering aan een actief push back-beleid doet en op allerlei illegale manieren vluchtelingen terugdrijft, niettegenstaande hun acute noodsituatie, is voldoende bekend. En dat de Europese Unie, zeer bekommerd om de rechtsstaat als het haar goed uitkomt, de andere kant opkijkt bij de vele inbreuken door diverse lidstaten weten we ook al lang.

Maar dat minister Mitarakies nu zijn verontwaardiging rondtwittert is geen toeval. Verleden week kwam een tot dan toe geheim gehouden onderzoeksrapport van het Europees anti-fraudebureau OLAF in de openbaarheid. Het is vernietigend voor FRONTEX, het Europees Grens- en Kustwachtagentschap, en het bevestigt onder andere de Griekse push back operaties, in diverse gevallen geruggensteund door FRONTEX.

Het OLAF-onderzoek was in 2020 gestart nadat een klokkenluider gewaarschuwd had voor dubieuze praktijken binnen het grensagentschap. Het rapport was klaar in februari 2022, en leidde tot het ontslag van FRONTEX- directeur Fabrice Leggeri, maar de Europese instanties gaven het rapport niet vrij, en het kon enkel door een zeer beperkte kring ingezien worden. Op 28 juli vroeg een journalist wanneer het rapport zou vrijgegeven worden; de commissiewoordvoerder zei dat OLAF-rapporten nooit publiek worden gemaakt en dat dit nu ook niet zou gebeuren. [1]

Verleden week werd het rapport van 120 bladzijden dan toch gelekt, en het verscheen bij Der Spiegel en bij FragDenStaat, een Duitse NGO die opkomt voor de openbaarheid van bestuur. [2] FragDenStaat geeft een beknopte bloemlezing uit het rapport, waaruit duidelijk blijkt waarom de Europese instanties op strikte geheimhouding stonden. Een FRONTEX vliegtuig dat boven een bootje in moeilijkheden cirkelt en zonder meer terug in de verte verdwijnt; de vijandschap tegenover het mensenrechtendepartement van FRONTEX dat men als ‘links’ en ‘intellectueel terroristisch‘ beschouwt en informatie ontzegt; het stopzetten van verkenningsvluchten in delen van de Middellandse Zee om geen getuige te zijn van dreigende catastrofes; het verduisteren van SIRs, Serious Incident Reports, waarin FRONTEX-agenten zelf getuige zijn van schending van mensenrechten; het herschrijven van meldingen aan de Griekse autoriteiten over dergelijke schendingen; de intimidatie van FRONTEX- medewerkers die schendingen willen melden, enzovoort. De geestesgesteldheid in het FRONTEX- management blijkt ook uit interne berichten waarin de Europese Commissie beschuldigd wordt van “amateurisme in operationele kwesties” en “een obsessie met mensenrechten” [sic].

Een Europese Unie die miljarden betaalt aan Turkije om vluchtelingen buiten Fort Europa te houden, Libische maffieuze organisaties uitrust met hetzelfde doel, en de illegale praktijken van haar eigen grensagentschap probeert te verdoezelen, ondergraaft haar eigen holle claims van een ‘waardenunie’ te zijn, uniek in de wereld. Links heeft echter nog veel werk om dat ook voor het grote publiek duidelijk te maken. (hm)

[1] Zie de video van de persconferentie, de vraag wordt gesteld op tijdstip 14 min 20 sec.

[2] FragDenStaat werd door FRONTEX geïntimideerd door de eis om de gerechtskosten te betalen van een zaak die de NGO tegen het Grensagentschap had ingespannen.