De Europese Commissie stelde vandaag haar ontwerp van een “Europese pijler van Sociale Rechten” voor. Daar was nogal wat bombarie rond, want hiermee zou de verknochtheid van de EU aan het ‘Sociaal Europa’ bevestigd worden, en daardoor ook een stap zijn in de bestrijding van het ‘populisme’. In januari had commissievoorzitter Juncker zelfs gezegd dat de sociale pijler  “de laatste kans is om de Europese sociale ambities waar te maken”. We mogen er dus vanuit gaan dat Juncker en zijn Commissie het onderste uit de kast gehaald hebben om iedereen te overtuigen van die hoge ambities. En het resultaat is … een doos gebakken Berlaymontlucht. Op 20 verschillende manieren wordt het beperkte commissievocabularium (labour market, challenges, implementation, opportunities, assessment …) tot 20 paragraafjes gecombineerd, en dit is dan de Europese Sociale Pijler.

Hierin verneemt u dat “werknemers recht hebben op een eerlijk loon”, dat “vrouwen voor gelijkwaardig werk recht hebben als hetzelfde loon als mannen”, ook dat u recht hebt op levenslang leren, enzovoort enzoverder.  Maar opdat er geen misverstand zou bestaan en geen valse verwachtingen gecreëerd, preciseert de Commissie in een begeleidend vraag-en-antwoord documentje dat de Pijler niets zal kosten en dat alles binnen de grenzen moet blijven van het sound budgetary management. Het is ook goed om te weten dat social policy should be conceived as a productive factor, en dat de opgesomde ‘rechten’ niet direct afdwingbaar zijn. Alles wel beschouwd doet de Commissie Juncker niet echt aan de door haar zo geprezen innovatie, want dezelfde truc van een cataloogje met nep-rechten werd al eens opgevoerd in de gesjeesde Europese ‘grondwet’ in 2005. Als er toch wat creativiteit te bespeuren valt is het in de herbenoeming van de werkloosheidsvergoeding tot ‘activeringssteun’, waar aan toegevoegd wordt dat “een dergelijke uitkering geen ontrading mag betekenen voor een snelle terugkeer naar tewerkstelling”.

Men zou denken dat er met zulk azijn wel niet één vlieg gevangen zou worden, maar dat klopt niet. De gevangen vlieg is zelfs die van wie je het het minst zou mogen verwachten: het Europees Vakverbond! In een persmededeling heeft het EVV het over “grotendeels positieve principes, met een paar uitzonderingen”. Dat is maar een ietsiepietsie minder enthousiast dan de sociaaldemocratische fractie in het Europees Parlement (S&D) die de sociale rechten nu “opnieuw op de Europese agenda” ziet. Maar daar hebben haar 8 commissarissen natuurlijk hard voor gevochten. (hm)