3 februari 2022 – Gisteren maakte de Europese Commissie bekend welke energiesoorten in aanmerking komen om gesubsidieerd te kunnen worden met geld uit de Europese Green Deal pot. Die pot is geen kattenpis: de Europese Green Deal wil in het komend decennium 1000 miljard euro mobiliseren, waarvan ongeveer de helft uit het Europees budget, ter ondersteuning van de transitie naar duurzaamheid en klimaatneutraliteit. Geen kwaad woord daarover, behalve misschien dat de pot nog veel te klein is.

Maar… wat komt in aanmerking voor Europese ondersteuning? Dat is de vraag naar de classificatie van verschillende energiebronnen, of de ‘taxonomie’ zoals het in het Europees jargon heet. Daarover is de voorbije anderhalf jaar heel wat gebakkeleid, en vooral heel wat gelobbyd zoals nu blijkt. In 2020 zei commissaris Frans Timmermans nog, verantwoordelijk voor de Green deal: “De Europese Commissie zal niets in de weg leggen van landen die voor de bouw van nieuwe kerncentrales opteren”. Maar wat blijkt vandaag? De Europese Commissie neemt kerncentrales op als duurzame energiebron in haar taxonomie! Het verschil tussen ‘niets in de weg leggen’ en ‘erkennen als duurzame energiebron’ is een kwestie van miljarden euro die vooral de Franse kernlobby in de wacht sleept.

Dezelfde Timmermans liet ook al in 2020 verstaan dat er toch wel een groene draai kan gegeven worden aan de bouw van aardgasinfrastructuur. Aardgas is dan wel een fossiele brandstof, “maar die infrastructuur kan in de toekomst ook gebruikt worden voor het transport van ‘groene’ waterstof”. En wat zegt de taxonomie die gisteren bekend werd gemaakt? Aardgas wordt onder de duurzame energiebronnen gerekend… En dat is dan vooral te ‘danken’ aan de Duitse en Nederlandse aardgaslobby.

Dat het de Europese Commissie is die hierover kan beslissen is omdat de lidstaten deze materie aan de Commissie delegeerden (‘gedelegeerde handeling’). Alleen een meerderheid van minstens 20 lidstaten of een meerderheid in het Europees Parlement zou dit ongedaan kunnen maken, maar dit wordt onwaarschijnlijk geacht. Opnieuw moet men vaststellen dat de voorstelling van ‘de Commissie die verder ziet dan de lidstaten en het Europees belang verdedigt tegen de nationale belangen’ grotendeels een sprookje is, vooral als er Duitse en Franse industriële belangen mee gemoeid zijn.

Het gevolg van het ‘taxonomiebesluit’ is natuurlijk dat geld uit de Europese pot dat naar nucleaire en aardgasinfrastructuur gaat niet naar hernieuwbare energie gaat. En het is genoeg bekend dat kerncentrales het energielandschap gedurende een aanzienlijk deel van een eeuw tekenen, om niet te spreken over de duizenden jaren dat het kernafval het milieu tekent.

Het Nederlands Europarlementslid Bas Eickhout van GroenLinks zei te zullen ijveren voor een blokkering door het Europees Parlement. De vraag is echter of hij zelfs op zijn Duitse groene vrienden kan rekenen. Sinds de Grünen in de Duitse coalitieregering zitten maakte hun vicekanselier Robert Habeck een zwenking van 180° en bepleit de uitbouw van gasterminals aan de monding van de Elbe. Daarmee zou dan niet-Russisch vloeibaar gas kunnen geïmporteerd worden uit de Verenigde Staten, dat een van de smerigste technieken hanteert, namelijk fracking.
Het is ook zeer twijfelachtig of de Europese sociaaldemocraten hun Nederlandse partijgenoot commissaris Timmermans zullen afvallen door de taxonomie te verwerpen.

De Europese Green Deal wordt steeds meer gehuld in dikke CO2 wolken.  (hm)