De Europese Commissie (EC) zetelt met een deel van haar diensten in het Berlaymontgebouw aan het Schumanplein aan de Brusselse Wetstraat. Ze  bestaat uit evenveel commissarissen als er lidstaten zijn (28 op 1 december 2019, 27 nadat Groot-Brittannië de EU verlaten heeft), één uit elke lidstaat dus (met een uitzondering voor de nieuwe Commissie von der Leyen. Groot-Brittannië heeft immers geen commissaris aangeduid wegens de vermoedelijke toekomstige uittrede uit de EU). Eén van de commissarissen is voorzitter, en elke Commissie wordt meestal naar de voorzitter genoemd. Zo was er de Commissie Barroso in de periode 2004-2009, genoemd naar de Portugees José Manuel Barroso, die opnieuw die functie had van 2009 tot 2014. Vanaf 1 november 2014 werd  hij opgevolgd door de Luxemburger Jean-Claude Juncker. die op zijn beurt opgevolgd werd vanaf 1 december 2019 door de Duitse Ursula von der Leyen. De wissel van Commissie gebeurt telkens in het jaar van de Europese verkiezingen (om de vijf jaar: 2009, 2014, 2019, 2024…). Voor een lijst van alle voorgaande Commissies, zie hier.

Commissarissen worden niet verkozen, maar aangeduid door de lidstaten volgens onduidelijke partijpolitieke afspraken. Wwel moet de Commissie het vertrouwen van het Europees Parlement krijgen, en kan het Parlement de Commissie in haar geheel afzetten. Om zulks te vermijden passeren bij de samenstelling van een nieuwe Commissie de door de lidstaten aangeduide kandidaten voor commissies van het Europees Parlement, waar ze ‘ondervraagd’ worden. Als er teveel tegenkanting is wordt een andere kandidaat gestuurd door de lidstaat. Bij de samenstelling van de Commissie von der Leyen was dat met drie kandidaten het geval (de Hongaar László Trócsányi, de Roemeense  Rovana Plumb en de Franse Sylvie Goulard)

De EC wordt soms de ‘regering’ of de ‘uitvoerende macht’ van de Europese Unie genoemd, maar dit klopt niet echt aangezien de Commissie als enige het wettelijk initiatiefrecht heeft, de bevoegdheid dus om wetsvoorstellen te doen. In de burgerlijke democratie komt dit recht aan een verkozen parlement toe, wat niet het geval is met het Europees parlement. Ook beschikt de EC over zeer grote vrijheid bij het afsluiten van bv. internationale handelsverdragen. Sinds de financiële crisis begint de EC zich ook steeds agressiever te mengen in het sociaal-economisch beleid van de lidstaten.

De EC beschikt over een uitgebreide administratie, de zgn. directoraten-generaal of DG’s (te vergelijken met nationale ministeries; de DG ECFIN bv. is het ‘ministerie van economie en financiën) en een aantal diensten (bv. de dienst voor de statistiek, Eurostat). In totaal werken rond de 40.000 mensen voor de Commissie. Zie hier voor een overzicht.

De Commissie Juncker voerde een soort hiërarchisering binnen de Commissie door, waarbij zeven vice-voorzitters een superviserende rol hebben over andere commissarissen; onder de vice-voorzitters werd bovendien de Nederlandse sociaal-democraat Frans Timmermans als ‘eerste vice-voorzitter’ voorgesteld. Een overzicht van de Commissie Juncker vindt u in een infographic van Euractiv.

De leden van de Commissie von der Leyen (tabel overgenomen van Europa Nu):

of wie er graag een gezicht op plakt, dit fotoalbum verzameld door het Europees Parlement:

Hier gaat het naar de website van de Europese Commissie.