25 september 2024 – “De Europese Commissie staat in voor de handhaving van het Gemeenschapsrecht”, wat wil zeggen dat ze moet toezien op de toepassing van de Europese wetgeving in alle lidstaten. Betwistingen daarover worden voorgelegd aan het Europees Hof van Justitie, en de uitspraken daarvan zijn bindend. Bij niet naleving kan het Hof een boete opleggen.

Over de legitimiteit van het Europees juridisch institutioneel kader valt veel te zeggen. De zogezegde ‘prioriteit van het Europees rechts op het nationale’ is door geen enkel verdrag bekrachtigd en door geen enkel parlement goedgekeurd; het is een uitspraak van het Europees Hof van Justitie zelf, die zichzelf een eersterangsrol toekende.

Maar daarover zullen we het nu niet hebben. Wel over het merkwaardig verschil in aanpak van het ene geval tegen het andere. Soms duurt het maar enkele maanden vooraleer de Commissie optreedt tegen een overtreding, in andere gevallen is er na jaren nog niets gebeurd. Over dit soort anomalieën verscheen zopas een rapport door enkele onderzoeksjournalisten van Investigate Europe. Ze komen tot enkele merkwaardige vaststellingen. Zo blijkt dat door het Hof van Justitie bevestigde inbreuken op de milieu- en klimaatwetgeving in de onderste lade van de Commissie liggen, en er jaren langer over doen om aan bod te komen in vergelijking met andere cases.

Het onderzoek van Investigate Europe vond 44 gevallen van door het Hof vastgestelde inbreuken waar de betrokken lidstaten geen gevolg hadden aan gegeven. Toch ondernam de Commissie tot nog toe niets daartegen. Van deze 44 waren er 33 die te maken hadden met klimaat, biodiversiteit en waterkwaliteit. Een Iers geval sleept al aan sinds 1998! Het duurt gemiddeld 12 jaar tot een milieu-inbreuk aangepakt wordt. Nochtans gaat het vaak over het dumpen van toxisch afval, het niet zuiveren van afvalwater of slechte luchtkwaliteit. In 2021 werd Duitsland veroordeeld voor het ”systematisch en voortdurend” overschrijden van het stikstofdioxidegehalte in bepaalde regio’s, zonder dat de Commissie daar enig gevolg aan gaf. Koploper voor milieu-inbreuken waartegen niet wordt opgetreden is Griekenland. #De onderzoekers gewagen ook van de politisering van sommige dossiers, waarbij Commissievoorzitter von der Leyen en haar inner circle de touwtjes in handen houden.

Op basis van het Investigate Europe onderzoek werd door ARTE een uitzending gemaakt die u in het Frans of het Duits kunt bekijken.
(hm)