Het is niet onze gewoonte op deze site veel aandacht te besteden aan allerlei schandaaltjes over financieel gesjoemel van europarlementariërs, drankmisbruik door commissieleden of #metoo gevallen in Europese instellingen. Met onze beperkte middelen hebben we het al lastig genoeg als we ons tot de essentie van het EU-gebeuren beperken. Maar als een eminent lid van de werkgroep binnen het Europees Parlement die maatregelen moet nemen tegen misbruik van parlementaire vergoedingen vlakaf zegt dat hij tegen meer transparantie is, en dat hij een deel van de 4416 € maandelijkse onkostenvergoeding betaalt voor de huur van kantoorrruimte in zijn eigen advokatenkantoor ¹, tja, dan lijkt dit wel enig licht te werpen op de politieke moraal in heersende Europese kringen. Het gaat over Rainer Wieland, al meer dan twintig jaar europarlementslid voor de Duitse christendemocratische CDU.

De ‘onkostenvergoeding’ is een forfaitair bedrag voor administratiekosten, dat los staat van de reiskosten- en dagvergoeding die elk europarlementslid krijgt (naast het basis brutosalaris van 8611 €)  en los van een maximumbedrag van 24.526 € per maand voor het betalen van persoonlijke medewerkers.  Omdat geen bewijsstukken gevraagd worden voor het gebruik van de onkostenvergoeding kwamen hierrond nogal wat misbruiken aan het licht. Er zijn gevallen bekend waar het geld gebruikt werd om alimentatiegeld te betalen, of een hypothecaire lening mee af te betalen.

Uiteindelijk voelde men zich verplicht om niet langer te doen alsof zijn neus bloedt. Maar behalve vanuit de groene en de linksradicale fractie ² is de ijver om er iets aan te doen niet groot. Christendemocraten en grote delen van de sociaaldemocraten verzetten zich tegen meer transparantie, en verschillende voorstellen werden al weggestemd. Nochtans zijn de normen al niet streng. Men aanvaardt bijvoorbeeld dat een europarlementariër, die uiteraard al een kantoor ter beschikking wordt gesteld in Brussel en een in Straatsburg,  de onkostenvergoeding gebruikt om nog bijkomende kantoorruimte te huren, bijvoorbeeld van de eigen partij. Zo huren Kathleen Van Brempt , Marie Arena  en Philippe Lamberts van respectievelijk sp.a, PS en Ecolo, de CD&V-er Ivo Belet weet het niet zo goed meer of hij nu ruimte huurt in zijn eigen huis of niet ³.

Hoe groot het enthousiasme is om op te treden wordt duidelijk aan de hand van de genoemde Rainer Wieland. Parlementsvoorzitter Tajani (Forza Italia, christendemocraat) richtte in juni 2017 een werkgroep op die aanbevelingen moet doen om regels te formuleren voor het gebruik van de algemene onkostenvergoeding. Wieland is één van de acht leden van deze werkgroep. Maar hij is tegen een verplichting om de onkosten te verantwoorden, en wel, beste lezer, om u niet op meer kosten te jagen! Hoezo? Wel, Herr Wieland stelt dat er 40 bijkomende parlementsmedewerkers zouden moeten aangeworven worden om de administratie daarvan te controleren! Hij vindt pottenkijkerij ook misplaatst, want dat kan de vrije uitoefening van het parlementair mandaat in de weg staan!

Is daar iets structurelers uit te besluiten dan de ‘populistische’ oprisping dat het ‘allemaal’ sjoemelaars zijn? Ik denk het wel. Sjoemelaars zitten overal, bij links, bij rechts, in business en politiek, in nationale en Europese instellingen. Maar zou een nationaal politicus die bij zijn volle verstand is het aandurven om te zeggen dat hij tegen meer transparantie over uitgaven is? Ik denk het niet. Misschien sjoemelt hij verder, maar tegenover de media zou hij niet openlijk toegeven dat hij een vergoeding gebruikt voor persoonlijke verrijking, en dat hij tegen meer transparantie is. Dat toont aan dat een europarlementariër veel minder de druk van de kiezer voelt dan een nationale volksvertegenwoordiger, hoeveel bedenkingen men over die laatste ook kan hebben. ‘Afgerekend worden’ door een kiezerspubliek in een Europese context is  nóg minder voor de hand liggend dan in de landelijke context. (hm)

1.  Leading MEP defends expenses secrecy, betalend artikel in euobserver,  3 december 2018
2. De SP’ers Dennis de Jong en Anne-Marie Mineur bijvoorbeeld storten het geld dat ze overhouden, voor Mineur zo’n 45.000 euro per jaar, terug aan het Europees Parlement.
3. Zie Knack, Wat doen Europarlementsleden met hun riante onkostenvergoeding?