door Herman Michiel
2 juni 2023

Op 3 mei stelde eurocommissaris Breton  het ASAP-plan voor, wat staat voor  ‘Act in Support of Ammunition Production’. Met een Europese subsidiepot van 500 miljoen € wil de EU de Europese munitieproducenten ondersteunen om zo snel mogelijk de productie van munitie (granaten, raketten) tot 1 miljoen stuks per jaar te kunnen opdrijven. Wetsvoorstellen van de Europese Commissie doen er gemiddeld anderhalf jaar over om door de ministerraad (de lidstaten) en het Europees Parlement goedgekeurd te worden. Maar de o zo grappige Breton gaf zijn voorstel de naam ASAP, en zie, zoals we eerder al vermoedden is het zaakje op nog geen maand rond.

Inderdaad, gisteren (1 juni) was het Europees Parlement in een speciale zitting bijeen, en keurde het Commissievoorstel goed: 446 parlementsleden stemden voor, 112 onthielden zich en slechts 67 stemden tegen. Alle amendementen werden verworpen, zodat Breton’s voorstel van 3 mei integraal goedgekeurd werd. As soon as possible, dames en heren, als het over belangrijke zaken gaat zoals de bewapening van Europa kan het snel gaan, ook in de EU!

De Russische inval in Oekraïne is in de eerste plaats een tragedie voor de vele tienduizenden doden, miljoenen vluchtelingen en de vernieling van een heel land. Maar een ander kwalijk gevolg is dat het een opsteker is voor het geostrategisch en militair machtsstreven van de Europese leiders, die een hoop publieke en politieke steun in de schoot geworpen krijgen. Een nieuwe brug te ver werd overschreden: het verdragrechtelijk verbod om militaire uitgaven te financieren met het Europees budget werd met ‘democratische’ goedkeuring overtreden. Alle ‘gematigde’ politieke families, conservatieven, liberalen, christen- en sociaaldemocraten en groenen keurden dit goed. Maar zelfs binnen ‘radicaal links’ is een deel onder de invloed van de sirenenzang van de militaristen.

‘Radicaal links’, daarmee bedoelen we in deze context de kleine linkse fractie in het Europees Parlement (GUE/NGL), met partijen als Die Linke, Mélenchon’s La France Insoumise (LFI), Syriza, Podemos, de Belgische PVDA/PTB, diverse communistische partijen en andere. Geen enkele van hen keurde het Commissievoorstel goed. Prima, maar…  Marc Botenga (PVDA/PTB) en zijn Tsjechische collega Kateřina Konečna hadden een amendement ingediend, mijns inziens het enig verdedigbare, niet alleen vanuit een links, maar zelfs vanuit een algemeen op vrede gericht standpunt. Kort en duidelijk luidt het: “Het Europees Parlement verwerpt het voorstel van de Commissie”.

Natuurlijk keurde geen enkele mainstream partij het amendement goed. Maar de trieste vaststelling is dat het slechts door minder dan de helft van de linkse fractie (14 van de 37) goedgekeurd werd, en dat er zelfs 9 tegenstemmen waren. Daarnaast 4 onthoudingen, waaronder die van Syriza; 10 fractieleden waren blijkbaar afwezig of stemden niet. Onder de tegenstemmers Björk van de Zweedse Vänsterpartiet, Modig van de Finse Linkse Alliantie en Villumsen van de Deense Enhedslisten maar ook de volledige zeskoppige delegatie van Mélenchon’s LFI, waaronder Manon Aubry, mede-voorzitter van GUE/NGL. Maar is dat zo verbazend voor de formatie rond Mélenchon, die het ronduit opneemt voor de belangen van de Franse wapenindustrie ? (Zie ook hier en hier) .

Als de Commissie in het Parlement geen enkel noemenswaardig bezwaar tegen haar ASAP-plan ondervond, zou dat wel het geval kunnen zijn vanuit sommige hoofdsteden, in hun rol van spreekbuis van ‘hun’ munitie-industrie. De Commissie wil permanent geïnformeerd worden over de stocks, productiecapaciteit en eventuele aanvoerproblemen van de munitiebedrijven, maar er wordt gevreesd dat dit soort bedrijfsgeheimen geen veilig onderkomen zou vinden in de Berlaymont. De Commissie zou zich ook als prioritaire afnemer kunnen opwerpen. Zulke inbreuken op het ‘vrij ondernemerschap’ zullen ongetwijfeld hun beslag vinden bij de binnenskamerse onderhandelingen en petit comité (‘trialoog’) tussen Commissie, Parlement en Raad.

Er is minder kans dat er een mouw zal gepast worden aan de bezwaren van het Europees Vakverbond. Het EVV protesteert tegen de mogelijkheid om geld uit het herstelfonds (ter bestrijding van de gevolgen van de coronacrisis) en uit het cohesiefonds (bestemd voor armere EU-regio’s) te gebruiken ter ondersteuning van de munitie-industrie (“ Munitiefabrieken liggen toch meestal in afgelegen regio’s”, aldus commissaris Breton). Het EVV verzet zich ook tegen de mogelijke opschorting van werknemersrechten zoals de maximale arbeidstijd, een andere voorziening in de Europese ‘oorlogseconomie’.

Wanneer wordt de Ode an die Freude vervangen door een militaire mars bij EU-festiviteiten?