5 juli 2016 – Dag op dag een jaar geleden spraken de Grieken zich in een referendum uit tegen de Trojkapolitiek in hun land.  De SYRIZA-regering had blijkbaar een ander resultaat verwacht en stemde een week later in met … nog meer Trojkapolitiek. Het gevolg is een uitzichtloze non-politiek gedicteerd in duizenden bladzijden EU-oekazes die het Griekse Parlement in nachtelijke zittingen moet paraferen.

Toch is “uitzichtloos” niet de juiste term. Sindsdien wordt  het voor steeds meer mensen, ook buiten Griekenland, duidelijk dat de reëel bestaande Europese integratie onhoudbaar is, en dat we een “ander Europa” nodig hebben. Het Grieks verzet  tegen het Europees beleid en het historisch OXI van 5 juli 2015 waren daarin een mijlpaal. Op allerlei terreinen verliezen de Europese elites terrein. Het Brits referendum kan op diverse manieren geïnterpreteerd worden, maar het ‘onomkeerbare’ van de Europese integratie kreeg er in ieder geval een zware opdoffer. En de respons van de Europese instellingen op de vluchtelingenproblematiek heeft de mythe van de ‘hoge Europese waarden’ definitief doorprikt, nu zelfs de Verenigde Naties of Artsen Zonder Grenzen die politiek veroordelen.  Hoe onwaarschijnlijk ook, burgerverzet begint een factor van belang te worden op de Europese scene. Vandaag moest de Europese Commissie zelfs afzien  van haar voornemen om de nationale parlementen te passeren voor de goedkeuring van CETA, het vrijhandelsverdrag met Canada. Geheel tegen haar zin is dat akkoord nu ‘gemengd’, en vereist het de instemming van de parlementen. Dat is natuurlijk geen garantie dat de burgers zullen gehoord worden, maar elke bres in de ‘oninneembare’ Europese vesting is een historische overwinning.
Het Grieks OXI werd een jaar geleden door de Griekse regering genegeerd; sindsdien klinken de OXI’s echter niet meer alleen in Griekenland. Misschien wordt de ‘zwartste bladzijde in de geschiedenis van de Europese eenmaking’ wel het eerste hoofdstuk van een links tegenoffensief dat uiteindelijk leidt naar een Europa waar we JA kunnen tegen zeggen ? (hm)