door Lindsey German (*)
23 januari 2023

verschenen op 23 januari bij Counterfire.
Deze tekst is een (iets verkorte ) weergave
van L. German’s column van 23 januari 2023.
Vertaling door Ander Europa.
Met dank aan Counterfire voor de toelating
tot vertaling en publicatie. 

Oorlog is de voortzetting van politiek met andere middelen, zoals de beroemde Pruisische generaal Carl von Clausewitz zei. We zien dit heel duidelijk bij de oorlog in Oekraïne. Oorlog leidt niet tot een opschorting van de normale politiek, maar tot een versnelling van bepaalde trends en tendensen, terwijl tegelijkertijd bepaalde andere politieke stromingen tegenslagen of nederlagen lijden. Met name oorlog – althans in het beginstadium – heeft de neiging de rechterzijde, de aanhangers van militarisme en imperialisme te bevoordelen.

Het is ook een moment waarop de hoofdrolspelers hun eigen binnenlandse positie kunnen versterken en de democratische oppositie verzwakken. We hebben dit gezien bij de heersers van zowel Rusland als Oekraïne: Poetin onderdrukt de anti-oorlogsbeweging en de oppositie, terwijl Zelenski veel vakbonden heeft verboden en links heeft aangevallen.

Hier in Groot-Brittannië is er een enorme inspanning van de staat en de media ter versterking van de militaire uitgaven, de NAVO en een regering die het voortouw heeft genomen bij het voeren van oorlog en het verhinderen van elke mogelijkheid tot vrede. Zij heeft ook geprobeerd de oorlog op de meest lage manier te gebruiken – door Poetin de schuld te geven van de crisis in de kosten van levensonderhoud, terwijl het duidelijk is dat de voedsel- en energieprijzen al voor de oorlog stegen, door te zeggen dat stakende verpleegsters Poetin in de kaart spelen, en door het conflict te gebruiken om te proberen de militaire uitgaven, die al de hoogste in Europa zijn, te verhogen.

De regering wordt nu geconfronteerd met de grootste ripostering van de arbeidersklasse in meer dan drie decennia. Op 1 februari zullen ongeveer een half miljoen vakbondsleden in heel Groot-Brittannië gaan staken om loonsverhoging te eisen en de arbeidsomstandigheden te verdedigen. De regering zal er alles aan doen om te liegen, te verdraaien en te bedriegen over de echte problemen, en zal de oorlog gebruiken om te proberen haar falen in de financiering van gezondheidszorg en onderwijs te rechtvaardigen. De kwesties van oorlog en vrede, imperialisme en militair avontuur kunnen niet los worden gezien van de kwesties van bezuinigingen en loonmatiging.

Dit was een terugkerend thema op de conferentie The World at War: a trade union issue die zaterdag in Londen plaatsvond, georganiseerd door Stop The War en gericht naar de vakbonden. In Groot-Brittannië, een van de landen die het meest uitgeven aan wapens, de oudste imperiale macht en bezitter van kernwapens, zijn internationale kwesties binnenlandse aangelegenheden en niet iets wat daar los van staat. De vakbonden hebben een lange geschiedenis van campagne voeren voor vrede en tegen oorlog. Toen in 2001 de Stop the War Coalition werd opgericht, kreeg deze al snel de steun van verschillende belangrijke vakbonden in haar verzet tegen de ‘oorlog tegen het terrorisme’. In de huidige oorlog is de vakbondsopinie veel meer verdeeld, waarbij delen van links ervoor pleiten dat de regeringen meer wapens naar Oekraïne sturen en volledig tegen vredesbesprekingen zijn.

Dit heeft de rechterzijde in de arbeidersbeweging de kans gegeven het reactionaire beleid te promoten. Het is moeilijk voor te stellen dat, zonder de oorlog in Oekraïne, de motie gesteund zou geweest zijn die in oktober vorig jaar door de Trades Union Congress [Britse vakbond] werd aangenomen, waarin wordt opgeroepen tot een verhoging van de ‘defensie’-uitgaven. Het is ook tegen de achtergrond van de Oekraïne-oorlog dat men het veto van Keir Starmer [de rechtse Labour leider, opvolger van Jeremy Corbyn] moet zien, waardoor Labour-parlementsleden Stop The War niet mogen steunen. Dat betekent schandelijk genoeg dat geen enkel Labour-parlementslid zich zal aansluiten bij een Stop The War platform, of kritiek zal leveren op de NAVO. Op deze golf surft Starmer verder, hij zette de heksenjacht in op mensen ter linkerzijde en eiste loyaliteit aan elk aspect van het Britse imperialistische project.

Steun voor de oorlog en voor meer wapenuitgaven, voor o.a. gevechtstanks en ander zwaar wapentuig, veroorzaakt nu politieke twisten in heel Europa. Rechtse regeringen maken gebruik van hun voordeel om links te verzwakken, en links zelf is verdeeld. In Duitsland zijn de Groenen het strijdlustigst en ze oefenen druk uit op de sociaal-democratische coalitiepartner om Leopard-tanks naar Oekraïne te sturen, en om anderen, zoals Polen, toe te staan dat ook te doen met zijn in Duitsland gebouwde tanks. Maar veel Duitsers, hun eigen geschiedenis indachtig, zijn daar zeer weigerachtig over. En in Denemarken stelt de regering voor een feestdag af te schaffen om de defensie-uitgaven te verhogen, wat op massaal verzet stuit van vakbonden en kerken.

Beschamend genoeg behoren links en de liberalen tot de meest pro-oorlogsgezinden, en ze eisen nog meer. Simon Tisdall schrijft in de laatste van zijn virulente Observer columns dat “de vrees voor een escalerend, zelfs nucleair conflict, meestal geuit door de Duitse regering, dagelijks wordt overtroffen door de gruwel van Poetins meedogenloze slachtpartij.” Nee, een nucleair conflict zou álles overtroeven wat we in deze oorlog hebben gezien!

Steun aan het oorlogsstreven van onze eigen heersende klasse verzwakt de arbeidersbeweging. Daarom hebben we alles in het werk gesteld om de motie van de TUC te verwerpen, die in feite de bezuinigingen goedkeurt op andere, veel belangrijker gebieden van de overheidsuitgaven, zoals gezondheidszorg en lokale overheden. Dat is ook de reden waarom de vele vakbondsleden die het woord voerden, allemaal op 1 februari zullen staken of de stakers zullen steunen, maar ook tijdens de stakingen en demonstraties kwesties van oorlog en vrede aan de orde zullen stellen.

Verschillende sprekers op de conferentie verwezen naar de uitspraak van de Schotse socialist John Maclean dat een bajonet “een wapen is met een arbeider aan beide uiteinden”. Mensen uit de arbeidersklasse hebben niets te winnen bij een imperialistische oorlog, en we moeten noch de invasie van Rusland noch de proxy-oorlog van de NAVO in Oekraïne steunen.

(*) Lindsey German is kampanjeleider van de Britse Stop The War Coalition, en schrijft een wekelijkse column voor Counterfire. Deze tekst is een (iets verkorte ) weergave van haar column van 23 januari 2023. Met dank aan Counterfire voor de toelating tot vertaling en publicatie.