door Herman Michiel
18 december 2024

Ons continent wordt van alle kanten belaagd, of toch vanuit het oosten. Als we in Europa de vrede willen bewaren moeten we ons op oorlog voorbereiden. Nu al wordt in Oekraïne gevochten voor onze vrijheid. Dat is het soort wijsheden die Europese leiders van bijna het hele politieke spectrum ons serveren. Helaas heeft onze veiligheid een prijs, we moeten veel meer investeren in onze legers, we moeten onze wapenfabrikanten ondersteunen, onze wegen aanpassen aan zwaar militair materieel. De altijd inzichtvolle Commissievoorzitter schat dat er daarvoor zo’n 500  miljard euro nodig is in het komende decennium.

Maar vanwaar moet het geld komen? Pak in de lidstaten een stuk van de sociale zekerheid, zoals de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO Marc Rutte onlangs zei, maar die is premier af en heeft geen rekening meer te houden met misnoegde burgers. Handiger is beroep te doen op Europese budgetten, want hoeveel mensen weten nu wat daarmee gebeurt.

Alleen moet een aanvaardbare verantwoording gevonden worden, want wij zijn voorvechters van de rechtstaat, en met een goede formule passeert alles vlotter langs Parlement of Hof van Justitie. En je geeft de media de pap in de mond hoe het zaakje moet voorgesteld worden. Dat lukt al vrij aardig. Zo konden we het verbod voor de Europese Investeringsbank om leningen toe te staan voor defensie omzeilen via de formule van het “duaal gebruik”, nuttig voor het civiele evengoed als het militaire.

Binnenkort zal nog een ander potje aangeboord kunnen worden, aldus de Financial Times. Van de zgn. “cohesiefondsen” met een totaal van 392 miljard € in de EU-meerjarenbegroting (bestemd voor het ondersteunen van armere regio’s in de EU) is maar 5% gebruikt. De regels voor het gebruik van zulke gelden zullen blijkbaar versoepeld worden, zodat ook de wapenindustrie of projecten voor militaire mobiliteit in aanmerking komen!

De vindingrijkste “weg naar de geldpotten” werd echter gevonden door de EU-ministers van defensie. In een statement (14 november 2023) werd defensie (d.w.z. legers en wapenindustrie) gepromoveerd tot een duurzame activiteit, die dus zoals andere bedrijven toegang moet hebben tot subsidies uitgekeerd voor CO2-reductie, hernieuwbare energie enzovoort. Zo lezen we in het statement:

“In overeenstemming met zijn inzet voor de algemene politieke doelstelling om over te schakelen op een duurzamere toekomst, levert de EDTIB [de Europese defensieindustrie] aanzienlijke inspanningen om over te schakelen op minder energie-intensieve en koolstofuitstotende productieprocessen, groene technologieën te integreren en samen te werken met overheden om milieu- en duurzaamheidsoverwegingen op te nemen in de definitie van de vereisten.”

We noemden dit ‘de vindingrijkste weg naar de geldpotten’, maar eigenlijk hebben de ministers het niet zelf gevonden. Het idee vinden we bijvoorbeeld al in 2021 in een papier van ASD, de grootste Europese lobby voor de militaire industrie. Daarin wordt er ook over geklaagd dat hun sector vaak in een verkeerd daglicht wordt gesteld. “Het debat over duurzame financiering gooit vaak de leveranciers van de Europese strijdkrachten op één hoopje met onwettige of moreel twijfelachtige bedrijfspraktijken”, wat hun financiering zou in het gedrang brengen. Ook dit standpunt wordt door de ministers in hun statement overgenomen, en men kon het ook terugvinden – toeval, o toeval – in de speech van NAVO-baas Rutte een week geleden: “Verdediging valt niet in dezelfde categorie als drugs en pornografie”. Foei dus, die banken die toegeven aan campagnes gericht tegen de financiering van wapenbedrijven!

Het Duitse europarlementslid Fabio De Masi (van Wagenknecht’s partij BSW) vond het blijkbaar ook maar een gek idee om das Militär als ‘duurzaam’ te bestempelen en groene subsidies uit te delen als raketten of tanks ‘energiezuiniger’ geproduceerd worden. Hij vroeg daarover uitleg aan de Europese Commissie. Natuurlijk botst men dan op de muur van de ongenaakbare autoriteit, bevestigend dat de Commissie “de inspanningen steunt van deze sector om de duurzaamheid te verbeteren en de CO2-uitstoot te verminderen”, maar omdat er ook al eens mag gelachen worden vermeld ze ook “de vergroting van het circulaire karakter van het gebruik van hulpbronnen”. De pantserwrakken zullen blijkbaar in het vervolg van het slagveld gehaald worden, de menselijke resten verwijderd, de bruikbare onderdelen en materialen gesorteerd en gerecycleerd voor een toekomstig pantserwrak.