19 augustus 2022 – De Duitse ‘Ampel’-regering (sociaaldemocraten, groenen en liberalen) is volop bezig de private energieconcerns te redden op kosten van de burger. Ze heft vanaf 1 oktober een bijzondere belasting (Gasumlage) op het gasverbruik; het tarief zal initieel 2,419 eurocent/kWh bedragen, tot 1 april 2024 lopen  en om de drie maanden herzien worden, afhankelijk van de omstandigheden. Verbruikersorganisaties vrezen voor de gezinnen een meerkost van honderden euro’s tot meer dan 1000 €, bovenop de reeds twee- tot driemaal hogere gasfactuur. Of de Europese Commissie toestaat dat op de bijzondere gasbelasting geen btw hoeft betaald te worden is verre van zeker. Naast de extra-heffing op het verbruik komt in de herfst nog een nieuwe (‘kleine’) heffing ten voordele van de uitbater van de gasinfrastructuur (Trading Hub Europe) , wegens de hogere kosten voor opslag van gas; de overheid besliste dat de reservereservoirs tegen 1 november voor 95% moeten gevuld zijn.

Deze belastingsmaatregelen komen er dus op neer dat de gevolgen van de sancties van de Duitse regering tegen Rusland door de burger betaald worden; er moet gelachen worden in het Kremlin!. Het gasbedrijf Uniper bijvoorbeeld, de grootste Duitse gasimporteur, moet wegens de mindere leveringen uit Rusland veel duurder gas aankopen op de van speculatie druipende ‘TTF spot markt’ (zie grafiek) om zijn leveringscontracten te kunnen naleven. Het opgelopen verlies bedraagt ondertussen meer dan 12 miljard €, waardoor het bedrijf dreigde failliet te gaan. Zoals het dan gaat in onze ‘gereguleerde markteconomieën’ wanneer de private winst van een ‘systemisch’ bedrijf kapseist, komt de staat – lees: de belastingbetaler – ter hulp. In juli kreeg het bedrijf al een hulppakket van 7,7 miljard €, en de staat zou voor 30% in het kapitaal van de onderneming instappen. En van de opbrengst van de extra-belasting verwacht Uniper de helft van de verwachte 34 miljard.  De groene minister voor economie, Habeck, verdedigt de maatregel als noodzakelijk om de energiebevoorrading ‘van Duitsland en de EU’ veilig te stellen.

Zijn er dan geen andere mogelijkheden dan de gezinnen te laten opdraaien? Ongetwijfeld, en die liggen eigenlijk voor de hand. Een recente studie van het Netwerk voor belastingsgerechtigheid in opdracht van de Rosa Luxemburg Stichting becijfert dat bedrijven in de Duitse energiebranche dit jaar een meerwinst van 113 miljard euro  (bijna een kwart van de Duitse staatsbegroting) zullen binnengehaald hebben (38 miljard voor olieproducten, 25 miljard voor gas en 50 miljard voor de elektriciteitssector). Een belasting van 50% op de overwinst zou dus al meer dan 50 miljard  € opbrengen…

Christian Lindner, de liberale FDP-minister van financiën onder kanselier Scholz, betwijfelde eerst zulke cijfers, maar heeft het nu over het ontwrichtend effect dat een dergelijke heffing op het vertrouwen in het Duits belastingsysteem zou hebben. Sociaaldemocraten en Groenen zouden evenwel bereid zijn een vorm van overwinstbelasting in overweging te nemen. Dat die geen onoverkomelijke problemen stelt wordt elders in Europa geïllustreerd. In Griekenland en Spanje geldt een tarief van 90% op de overwinst, en 80% in Roemenië. In Groot-Brittannië werd de vennootschapsbelasting voor lokale olie- en gasproductie van 40 op 65% gebracht.

Hopelijk zullen de voor begin september aangekondigde betogingen inspirerend werken op de Ampel-regering… (hm)