Emily O’Reilly is de Europese ombudsman (ombudsvrouw eigenlijk). Haar diensten staan het publiek ter beschikking om klachten te onderzoeken in verband met wanbeheer bij EU-instellingen of instanties, bijvoorbeeld over machtsmisbruik, het uitblijven van een antwoord, de weigering gegevens mede te delen of daar onredelijk lang mee te wachten. De ombudsdienst kan ook op eigen initiatief onderzoeken starten.
Op 14 maart 2016 schreef ze Jeroen Dijsselbloem aan in zijn hoedanigheid van voorzitter van de Eurogroep. De Eurogroep, dat zijn de ministers van financiën van de eurozone, de plaats waar bijvoorbeeld de zogezegde ‘onderhandelingen’ tussen de eurozone en de Griekse regering plaats hadden. In haar brief verwees O’Reilly naar Dijsselbloems belofte (februari 2016) dat hij initiatieven zou nemen om de activiteiten van de Eurogroep transparanter te maken. Ze stelde hierover een aantal precieze vragen: wat is er precies gedaan om deze belofte waar te maken, waar vind ik de gegevens van de instanties die de Eurogroepbijeenkomsten voorbereiden, waar is er een register van de documenten van de Eurogroep (want zonder dergelijk register kan het publiek natuurlijk ook geen documenten opvragen) ?
Zoals het in dit pluchen wereldje gebruikelijk is, staat de brief vol met zalvende formules en besluit met “I congratulate you again on your initiative toward greater transparency.” Maar het mag allemaal niet baten. Dijsselbloem antwoordde op 16 mei, en alles is gezegd in één zinnetje: “Let me recall however that the Eurogroup is an informal gathering of Finance Ministers. Therefore, under the Treaties, it cannot be considered part of the ‘institutions, bodies, offices and agencies’ within the meaning of Art. 15(3) TFEU or Art. 42 of the Charter of Fundamental Rights.” Vrij vertaald: wij van de Eurogroep doen soms wel eens aan waterboarding van een regering, maar uiteindelijk zijn wij maar een informeel koffiekransje, en waarover wij op onze bijeenkomsten keuvelen, daar heb jij, mevrouw O’Reilly noch de Europese burger iets mee te maken.
De Nederlandse PvdA heeft met Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem en supercommissaris Frans Timmermans twee Europese zwaargewichten op haar palmares. Of dit veel zal bijdragen tot het vertrouwen van de Nederlandse kiezer in de PvdA of van de Europese burger in de EU is eerder twijfelachtig. (hm)